หลวงปู่บุญอุ้ม อาภัสสโร หรือพระครูไพศาลธรรมมงคล อดีตเจ้าอาวาสวัดป่าโนนแพง หมู่ 5 ตำบลบ้านแพง อำเภอบ้านแพง จังหวัดนครพนม ที่ได้ละสังขารอย่างสงบเมื่อวันที่ 22 ตุลาคม 2562 รวมสิริอายุ 64 ปี 35 พรรษา (ไม่รวมที่บรรพชาเป็นสามเณรอีก 16 ปี) ตลอดเวลาที่อยู่ใต้ร่มผ้ากาสาวพัสตร์ หลวงปู่บุญอุ้มได้อธิษฐานจิตวัตถุมงคลอยู่หลายรุ่น ในแต่ละรุ่นล้วนมีความเข้มขลังจนราคาพุ่งอย่างอันรวดเร็ว กลายเป็นที่แสวงหาของนักสะสมจำนวนมาก
ในจำนวนวัตถุมงคลที่หลวงปู่บุญอุ้มอธิษฐานจิต ที่แปลกกว่าทุกรุ่นมีจำนวน 2 รุ่น คือรุ่นอาบน้ำมนต์พระจันทร์ (จัดสร้างครั้งแรกเมื่อปี 2552) แจกจ่ายแก่ญาติโยมสาธุชนที่มาร่วมพิธีอาบน้ำมนต์วันเพ็ญเดือน 12 ไว้เป็นที่ระลึก โดยท่านสืบสานตำนานพิธีอาบน้ำมนต์พระจันทร์ตามตำราโบราณ และเหรียญพญาศรีสัตตนาคราช รุ่นรวยทรัพย์ รับโชค 2561
เดิมพิธีอาบน้ำมนต์คืนวันเพ็ญ หลวงปู่บุญอุ้มจะจัดเฉพาะในวัดป่าโนนแพงเท่านั้น ซึ่งในคืนดังกล่าวจะเป็นวันลอยกระทง มีผู้ศรัทธาแห่แหนไปร่วมพิธีจนแน่นวัด แต่ว่างเว้นมา 2 ปี เนื่องจากหลวงปู่มีปัญหาด้านสุขภาพ และเมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2561 หลวงปู่บุญอุ้มท่านได้จัดพิธีอาบน้ำมนต์พระจันทร์นอกสถานที่เป็นครั้งแรก และเป็นครั้งที่ 11 ของพิธีดังกล่าว ณ ลานพญาศรีสัตตนาคราช ริมแม่น้ำโขง ถนนสุนทรวิจิตร เขตเทศบาลเมืองนครพนม โดยสาธุชนมีคติความเชื่อกันสืบต่อกันมาว่า เมื่อบุคคลใดได้อาบน้ำมนต์พระจันทร์ โดยมีพระเถระที่มีพลังสมาธิ จะทำให้บุคคลนั้นเป็นผู้ที่ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ แคล้วคลาดปลอดภัยจากสิ่งที่เป็นอัปมงคล และขับไล่ป้องกันภูตผีปีศาจ รอดพ้นจากการกระทำของบุคคลที่ไม่หวังดี จากร้ายกลับกลายเป็นดี เพิ่มพูนเรื่องของโชคลาภ หน้าที่การงาน ให้มีความเจริญรุ่งเรือง เลื่อนยศตำแหน่งที่สูงขึ้น และท่านที่มีธุรกิจ ไม่ว่าเล็กหรือใหญ่ ก็จะมีความเจริญก้าวหน้า
การจัดพิธีอาบน้ำมนต์พระจันทร์ครั้งนี้ ทางผู้จัดได้มีวัตถุมงคลรุ่นจันทร์เพ็ญสัตตนาคา ไว้สำหรับแจกจ่ายแก่ผู้มาร่วมพิธีจำนวนหนึ่ง ขณะเดียวกันก็มีให้เช่าบูชา เพื่อจัดหารายได้สมทบสร้างห้องพิเศษสำหรับผู้ป่วยในโรงพยาบาลนครพนม และมอบวัตถุมงคลบางส่วนให้ทหารหาญ โดยไม่มีใครคาดคิดว่าวัตถุมงคลพิธีอาบน้ำมนต์พระจันทร์ ครั้งที่ 11 รุ่น 2 นี้ จะเป็นวัตถุมงคลอาบน้ำมนต์ฯ รุ่นสุดท้ายของหลวงปู่บุญอุ้ม และกลายเป็นรุ่นเสาะแสวงหาของเซียนพระขึ้นมาทันที
พิธีอาบน้ำวันเพ็ญ คือ พิธีอาบน้ำพระพุทธมนต์ศักดิ์สิทธิ์ในคืนพระจันทร์เพ็ญ (ขึ้น15 ค่ำ) แต่เดิมนิยมประกอบพิธีในเดือน 3 ตรงกับ วันมาฆบูชาของทุกๆปี ตามพิธีทางศาสนาพราหมณ์ เรียกว่าศิวาราตรี ต่อมามีการจัดขึ้นในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 ซึ่งตรงกับวันลอยกระทง เพราะเชื่อว่าเป็นวันที่สายน้ำทุกแห่งทั่วโลก มีความบริสุทธิ์ใสสะอาดปีหนึ่งจะมีเพียงวันเดียวเท่านั้น
พิธีอาบน้ำเพ็ญปรากฏหลักฐานตามหนังสือพระราชพิธี 12 เดือน พระราชนิพนธ์ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 ความว่า “วันนี้ทางศาสนาพราหมณ์เรียกว่าศิวาราตรี ตอนเช้าพวกพราหมณ์จะนำหม้อทองเหลือง เดินทูนศีรษะไปยังแม่น้ำคงคา นั่งตามริมฝั่งน้ำแล้วใช้หม้อตักน้ำขึ้นมา บริกรรมคาถา แล้วนำมาล้างหน้าบ้วนปาก จากนั้นก็กระโดดลงไปในแม่น้ำคงคา ดำลงไปในน้ำ 3 ครั้ง โกยดินตมที่อยู่ในน้ำมาฟอกถูตัวแทนสบู่ แล้วจึงใช้น้ำชำระล้างถูตัวให้สะอาด เสร็จแล้วจึงเอาหม้อตักน้ำขึ้นมานุ่งผ้าให้เรียบร้อย เดินทูนหม้อน้ำมุ่งหน้าสู่เทวสถาน เพื่อประกอบพิธีทางศาสนาต่อไป การปฏิบัติเช่นนี้ ถือว่าได้อาบน้ำชำระบาปที่ได้ทำมาทั้งหมด”
อย่างไรก็ตามพิธีอาบน้ำเพ็ญที่ถือปฏิบัติอยู่ในปัจจุบัน มักเป็นพิธีที่ถูกผสมผสานระหว่างศาสนาพราหมณ์กับศาสนาพุทธ เพื่อให้เกิดพลังความเข้มขลัง เช่น มีการสร้างวัตถุมงคล พร้อมทั้งได้อาราธนาพระวิปัสสนาจารย์ ผู้ทรงสมาธิคุณ เป็นที่เคารพนับถือของพุทธศาสนิกชนทั่วไป มาร่วมนั่งบริกรรมพระคาถา นั่งปรกอธิษฐานจิตปลุกเสกให้วัตถุมงคลและน้ำที่นำมาเข้าพิธีบังเกิดความศักดิ์สิทธิ์ คล้ายกับงานพุทธาภิเษกพระเครื่องทั่วๆ ไป การจัดให้มีขึ้นแต่ละครั้งมักเน้นเป็นพิเศษ เพื่อให้ผู้ที่เข้าร่วมพิธี หรือผู้ที่ได้รับวัตถุมงคล หรือได้ร่วมอาบน้ำเพ็ญ
ดังนั้น การอาบน้ำเพ็ญ จึงมีคติความเชื่อกันว่าน้ำในวันนี้ เกิดจากพลังเทพประทานพร น้ำทุกหยดมีเทพในภพ ในภูมิต่างๆ ประทับสถิต หรือสรงสนาน ประกอบกับน้ำทุกสายที่ไหลบ่ามาจากป่าเขาลำเนาไพร ล้วนไหลผ่านดงสมุนไพรนานาพันธุ์ สารพัดคุณสารพัดประโยชน์ที่สามารถช่วยบำบัดเยียวยารักษาโรคได้ทุกชนิด ทำให้ผู้ได้อาบและดื่มกินมี สุขภาพร่างกายแข็งแรง ไม่มีโรคภัยไข้เจ็บเบียดเบียน ผิวพรรณผ่องใส และอายุยืน เกิดกำลังใจกล้าที่จะละชั่ว ทำแต่ความดี เสริมสร้างบารมีให้แก่ตนเองตลอดไป
สำหรับพระเถระต้นตำรับพิธีอาบน้ำเพ็ญแห่งภาคอีสาน คือ พระสุนทรธรรมากร หรือหลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ อดีตเจ้าอาวาสวัดธาตุมหาชัย บ้านมหาชัย ตำบลมหาชัยอำเภอปลาปาก จังหวัดนครพนม ซึ่งนับถือกันว่าเป็นเทพเจ้าลุ่มน้ำโขง โดยการนำน้ำศักดิ์สิทธิ์จากพระธาตุประจำวันเกิดทั้ง 7 แห่ง ดิน 7 โป่ง และดอกไม้ 7 สี มาเป็นส่วนประกอบสำคัญในพิธี
นอกจากนี้วัตถุมงคลที่หลวงปู่บุญอุ้มอธิษฐานจิตแล้วเกิดปรากฎการณ์พระอาทิตย์ทรงกลดเหนือท้องฟ้า บริเวณลานพญาศรีสัตตนาคราช คือพิธีเทวาภิเษกวัตถุมงคลพญาศรีสัตตนาคราช รุ่นรวยทรัพย์ รับโชค จัดสร้างเมื่อวันที่ 9 กันยายน 2561 โดยระหว่างที่พราหมณ์สวดบริกรรม ขณะนั้นมีแสงแดดเจิดจ้าร้อนแรงกว่าปกติ หลังพิธีบวงสรวงต่อรุกขเทวดาเรียบร้อย บนท้องฟ้าเหนือองค์พญาศรีสัตตนาคราช ก็พบปรากฎการณ์พระอาทิตย์ทรงกลด จึงใช้อุปกรณ์มือถือบันทึกภาพดังกล่าวไว้
กรณีเกิดพระอาทิตย์ทรงหลด บริเวณเหนือเศียรพญาศรีสัตตนาคราช เกิดมาแล้วสองครั้ง ครั้งแรกวันที่ 28 สิงหาคม 2559 เป็นพิธีอัญเชิญพญาศรีสัตตนาคราชขึ้นประทับบนแท่น เวลานั้นหลวงปู่บุญอุ้มรักษาอาการอาพาธอยู่โรงพยาบาลนครพนม ก็ได้สวดอิติปิโสและชยันโต พร้อมมนต์เปิดฟ้าเปิดดิน เพื่อไม่ให้เกิดลมพายุและฝนตกหนัก พร้อมอธิษฐานจิตให้ผู้มาร่วมพิธีศักดิ์สิทธิ์เกิดความสุขและความร่มเย็น โดยขณะทำพิธีพราหมณ์ ก็เกิดพระอาทิตย์ทรงกลด ซึ่งถือเป็นนิมิตหมายที่ดี ถัดมาปี 2561 ก็เกิดเหตุการณ์ดังกล่าวเป็นครั้งที่สอง ขณะอธิษฐานจิตเหรียญพญาศรีสัตตนาคราช รุ่นรวยทรัพย์ รับโชค
