วันทหารม้า 4 มกราคมของทุกปี เพื่อน้อมรำลึกถึง วีรกรรมของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหารราช ครั้งยังดำรงพระยศที่พระยาวชิรปราการ และเหล่าบรรพบุรุษผู้กล้า เอาเลือดเอาเนื้อเข้าแลก เพื่อปกบ้าน ป้องเมือง ทวงคืนความเป็นไท
วันทหารม้า ตรงกับวันที่ 4 มกราคมของทุกปี เพื่อให้ประชาชนชาวไทย ได้เห็นถึงความสำคัญของเหล่าบรรพบุรุษผู้กล้า เอาเลือดเอาเนื้อเข้าแลก เพื่อปกบ้านป้องเมือง จากการรุกรานขออริราชศัตรู ในสมรภูมิรบบ้านพรานนก สมัยครั้งกรุงศรีอยุธยายังเป็นราชธานี จากวีรกรรมของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ขณะยังดำรงพระยศที่พระยาวชิรปราการ
วันทหารม้ามีต้น กำเนิดจากวีรกรรมที่ บ้านพรานนก ปัจจุบันตั้งอยู่ในอำเภออุทัย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา จากการรวบรวมเหล่าบรรพบุรุษ ผู้หาญกล้า เข้าทำการพุ่งรบตีต่อสู้กับอริราชศัตรู เพื่อแหกฝ่าวงล้อมของทหารพม่าที่ล้อมกรุงศรีอยุธยา ครั้นเสียกรุงฯ ครั้งที่ 2
เพื่อกาลต่อมาได้รวบรวมเหล่าบรรพบุรุษ ผู้หาญกล้า กลับมากู้ชาติบ้านเมืองที่ถูกยึดครองจากพม่าคืนสู่ความเป็นเอกราช ของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช หรือพระยาตากในขณะนั้น ยังดำรงพระยศที่พระยาวชิรปราการ ได้นำกองทหารผ่านมาทาง บ้านธนู บ้านข้าวเม่า เมื่อวันที่ 4 มกราคม พุทธศักราช 2309
โดยตลอดเส้นทางของสมรภูมิรบ ชาวบ้านได้ร่วมกันทำและจัดส่งข้าวเม่า ให้ใช้เป็นเสบียงศึก ทั้งยังส่งธนู ให้แก่เหล่าทหารหาญ ให้ใช้เป็นอาวุธ กองทหารของเหล่าบรรพบุรุษผู้หาญกล้า ได้ปะทะกับพม่า ที่คลองแห่งหนึ่ง พระยาตากออกนำทหารตีต่อสู้ทหารพม่าจนแตกพ่ายหนีไป จึงได้ตั้งชื่อคลองแห่งนี้ว่า “คลองชนะ” ฝ่ายพม่าได้ส่งกองทหารติดตามไปอย่างกระชั้นชิด
ตลอดระยะทาง ที่หนีออกจากกรุงศรีอยุธยา พระยาตากต้องต่อสู้กับทหารพม่าถึง 4 ครั้ง แต่กองทหารพม่าก็ไม่เคยยอมลดละ และไล่ตามไปจนทัน ที่บ้านโพธิ์สังหาร โดยมีวีระสตรีหญิงสาวชาวบ้าน ชื่อนางโพ ได้แสดงความกล้าหาญ ช่วยรบกับทหารพม่า จนเสียชีวิต และในภายหลัง พระยาตาก ได้ทำการกู้ชาติบ้านเมืองไว้ได้สำเร็จแล้ว ได้ระลึกถึงนางโพ วีระสตรีหญิงสาวชาวบ้าน ได้กลับมาหมู่บ้านโพธิ์สังหาร และตั้งชื่อเป็น และยังได้ใช้ชื่อหมู่บ้านโพสาวหาญ มาจวบจนถึงปัจจุบันนี้
บุคคลสำคัญอีกคนหนึ่งคือ พรานนก หรือ เฒ่าคำ ซึ่งเป็นผู้ช่วยจัดเสบียงอาหารให้กับกองทหารพระยาตากในระหว่างการทำสงครามกับทหารพม่าเพื่อกู้บ้านกู้เมืองทวงคืนความเป็นเอกราช ในปัจจุบันมีการสร้างรูปปั้นเพื่อเป็นเครื่องรำลึกถึงคุณงามความดี และความกล้าหาญของเหล่าบรรพบุรุษ ให้ประชาชนได้เคารพ ตั้งอยู่ที่หมู่บ้านพรานนก อำเภออุทัย
กองทัพบกไทย จึงได้ถือเอาวันที่ 4 มกราคม ของทุกปี เป็นวันทหารม้า โดยหน่วยงานทหาร และหน่วยราชการที่เกี่ยวข้องได้จัดงาน วันที่รำลึกทหารม้า ในเดือนมกราคม และจัดพิธีสักการะ อนุสรณ์พระเจ้าตากสินมหาราช ที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นประจำทุกปี เพื่อรำลึกถึงคุณงามความดี ของเหล่าบรรพบุรุษผู้กล้า ที่ได้ประกอบคุณูปการอันใหญ่ยิ่งแก่ชาติบ้านเมือง ให้เหล่าลูกหลานมีผืนแผ่นดินได้อยู่อาศัย
ข้อมูลจาก วิกิพีเดีย
ภาพจาก กองพลทหารม้าที่ 2 รักษาพระองค์ฯ
77ข่าวเด็ดน่าน เรียบเรียง
