นครพนม – ผู้ไท ต.นาขาม สืบสานประเพณีโบราณเปิดประตูเหล้า สู่ขวัญข้าว ย้อนรำลึกวิถีชีวิตคุณค่าชาวนาบูชาพระแม่โพสพ หนุนท่องเที่ยว
เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2563 ที่องค์การบริหารส่วนตำบลนาขาม อ.เรณูนคร จ.นครพนม นายชาตรี จันทร์วีระชัย รองผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม พร้อมด้วย นายไพจิต ศรีวรขาน ส.ส.เขต 3 นครพนม พรรคเพื่อไทย นายเสถียร ฝาระมี นายก อบต.นาขาม นำข้าราชการ ผู้บริหารท้องถิ่น ผู้นำชุมชน และประชาชน ชาวชนเผ่าผู้ไท ตำบลนาขาม จำนวน 9 หมู่บ้าน ร่วมกันจัดงานสืบสานประเพณีเปิดประตูเหล้า สู่ขวัญข้าว ซึ่งเป็นประเพณีโบราณภูมิปัญญาชาวบ้าน ที่สืบทอดกันมานานกว่า 30 ปี เพื่อเป็นการสืบสานอนุรักษ์ขนบธรรมเนียมประเพณี ภูมิปัญญาท้องถิ่นโบราณของชุมชน เกี่ยวกับวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวนา รวมถึงประเพณีความเชื่อที่เกี่ยวกับความเป็นอยู่ในอดีต นำมาสืบทอดต่อไป ตลอดจนเป็นการประชาสัมพันธ์ ให้และให้ประชาชน นักท่องเที่ยว ได้เที่ยวชมศึกษา โดยประเพณี เปิดประตูเหล้า สู่ขวัญข้าว ถือเป็นวิถีชีวิตความเชื่อของชาวชนเผ่าผู้ไท ต.นาขาม อ.เรณูนคร จ.นครพนม ที่มีมาแต่อดีต ซึ่งจะถือเอาฤกษ์ช่วงเดือน 3 ขึ้น 3 ค่ำ หรือในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ ของทุกปี ทำพิธีสักการะบูชา บวงสรวงพระแม่โพสพ ซึ่งพิธีจะเริ่มตั้งแต่ภาคเช้า จะมีการร่วมกันทำบุญตักบาตร จากนั้นจะมีการประกอบพิธีถวายเครื่องบูชา อาหาร คาวหวาน ต่อพระแม่โพสพ บริเวณหน้ายุ้งฉาง หรือเล้าข้าว ของชาวบ้านที่มีทุกหลังคาเรือน เพราะมีความเชื่อว่า พระแม่โพสพ รวมถึงผีสางเทวดา ผีบรรพบุรุษ เป็นผู้ดูแลความอุดมสมบูรณ์ตามความเชื่อแต่โบราณ ถือเป็นการตอบแทนคุณ ที่ได้ให้ความอุดมสมบูรณ์แก่ชาวบ้าน ได้ทำไร่ ทำนา มีข้าวกิน พร้อมทำพิธีบูชา ถือฤกษ์ชัยเปิดประตูเหล้า หรือยุ้งฉางข้าว เนื่องจากเป็นสิ่งสำคัญในครัวเรือน ซึ่งใช้เป็นที่เก็บรักษาข้าว ไว้กินตลอดชีวิต เพื่อรับความอุดมสมบูรณ์ ก่อนที่จะมีการทำนาปี เมื่อถึงฤดูฝน
นอกจากนี้ยังมีพิธีบายศรีสู่ขวัญ สู่ขวัญข้าว เพื่อเป็นการขอขมา บูชาข้าว ซึ่งตามความเชื่อถือว่าข้าว เป็นสิ่งที่มีพระคุณต่อมนุษย์ เป็นสิ่งสำคัญที่หล่อเลี้ยงชีวิตผู้คน มาแต่โบราณ ตลอดจน ผีปู่ตา และผีบรรพบุรุษ เพื่อที่จะเกิดความสิริมงคล และความอุดมสมบูรณ์ให้กับชุมชนหมู่บ้าน จะได้มีความอุดมสมบูรณ์ ไม่ขาดแคลน ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล ให้ประชาชน ได้รู้ถึงบุญคุณข้าว ที่เลี้ยงดูผู้คนมา และภายในงานยังมีการแสดงศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น และการจำแสดงจำหน่ายสินค้า โอท็อป ผลผลิตทางการเกษตร ให้ประชาชน นักท่องเที่ยว ได้เที่ยวชม เลือกซื้อ ที่จะเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยว อีกด้วย
นายเสถียร ฝาระมี นายก อบต.นาขาม กล่าวถึงประเพณีเปิดประตูเหล้า สู่ขวัญข้าว ว่า ถือเป็นประเพณีโบราณ ที่สืบทอดมาแต่ปู่ย่าตายยาย เนื่องจากเป็นความเชื่อว่า ในรอบ 1 ปี หลังจากฤดูเก็บเกี่ยวทำนาแล้วเสร็จ จะถือเอาฤกษ์ดีวันขึ้น 3 ค่ำ เดือน 3 หรือช่วงเดือนกุมภาพันธ์ หลังปีใหม่ จะต้องมีพิธีบูชาขอขมาพระแม่โพสพ รวมถึงสู่ขวัญข้าว เพราะชาวบ้านเชื่อว่าข้าว เป็นสิ่งที่ให้ชีวิตผู้คน ถือเป็นสิ่งที่มีพระคุณ และมีมีพระแม่โพสพ ดุแลรักษา ดังนั้นในรอบ 1 ปี หลังเก็บเกี่ยวข้าวจะต้องมีการขอขมา เพื่อจะได้ให้เกิดความอุดมสมบูรณ์ในปีต่อไป และเป็นการประกอบพิธีเปิดประตูยุ้งฉางรับความอุดมสมบูรณ์ตามความเชื่อ ซึ่งจะมีการจัดหาเครื่องคาวหวาน ดอกไม้ธูปเทียนมากราบไหว้บูชา ขอขมาตามประเพณี เนื่องจากยุ้งฉาก หรือชาวอีสานเรียกว่า เล้าข้าว เป็นสิ่งสำคัญในครัวเรือนที่เก็บรักษาข้าว จะทำให้มีความอุดมสมบูรณ์ มีอยู่มีกิน จึงเป็นเรื่องดีที่จะต้องทำสืบทอดต่อไป เพราะไม่อยากให้ลูกหลานลืมประเพณีเหล่านี้ อีกทั้งยังเป็นการสักการบูชา เทวดา อารักษ์ ผีสางเทวดา รวมถึงผีบรรพบุรุษ ที่ล่วงลับไปแล้ว เป็นการรำลึกถึงพระคุณ ที่ได้พาลูกหลาน ยึดถืออาชีพทำนาเลี้ยงชีวิตจากอดีตถึงปัจจุบัน
