ชาวบ้านรวมกลุ่มทำผ้ามัดย้อมจากวัสดุที่หาได้ง่ายในพื้นที่ หารายได้เสริมฝ่าวิกฤติโควิด ขายผ่านระบบออนไลน์ และขายผ่านร้านภายในสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญในพื้นที่
วันที่ 25 สิงหาคม 2563 กลุ่มแม่บ้าน ต.โพรงจระเข้ อ.ย่านตาขาว จ.ตรัง จำนวน 20 คน ร่วมกันวางแผนหารายได้เสริม หลังผ่านพ้นสถานการณ์โควิด 19 เพื่อจะได้เป็นรากฐานของรายได้ที่มั่นคงของกลุ่มต่อไปในอนาคต เพื่อแก้ปัญหาหากเกิดสถานการณ์วิกฤติทำให้ขาดรายได้มาจุนเจือครอบครัว ซึ่งได้รับบทเรียนจากปัญหาโรคระบาดที่ทำให้หลายครอบครัวต้องอยู่อย่างยากลำบาก หลายคนตกงาน ไม่มีรายได้ ลูกหลานที่ไปทำงานต่างจังหวัดต้องกลับบ้าน โดยไม่มีรายได้ จึงรวมกลุ่มกันเสนอโครงการต่อ อบต.โพรงจระเข้ เพื่อทำผ้ามัดย้อมจากสีธรรมชาติ โดยใช้เวลาว่างจากการทำสวน ผลิตผ้ามัดย้อม เพื่อจำหน่ายเป็นของขวัญ ของฝาก โดยเน้นขายผ่านระบบออนไลน์ และขายผ่านหน้าร้านภายในสถานที่ท่องเที่ยว “วังหินลาดลำ” ซึ่งเป็นสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญในพื้นที่ ทั้งนี้ ถึงแม้จะเพิ่งรวมตัวกันผลิตผ้ามัดย้อม กลับได้รับการตอบรับด้วยดี เฉพาะเสื้อมัดย้อมตัดสำเร็จรูปขายได้ประมาณ 30 ชิ้นต่อเดือน ไม่นับรวมผ้าชิ้นอื่นๆ และแนวโน้มเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง
สำหรับผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติ เลือกใช้สีธรรมชาติที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น ชุมชน เช่น จากใบมังคุด ให้สีน้ำตาล , ใบเพกา ให้สีเขียว , แก่นฝาง ให้สีแดง ,สีม่วง และ ขมิ้น ให้สีเหลือง โดยขั้นตอนเริ่มจากทำใบมังคุด ใบเพกา แก่นฝาง และ ผงขมิ้น มาต้มในกะละมังขนาดใหญ่ ด้วยเตาถ่าน ต้องต้มแบบข้ามวัน เพื่อให้สีจากพืชพันธุ์ไม้ออกสีตามต้องการ และนำผ้าขาวที่ผ่านการม้วน รัดเชือกเพื่อให้ได้ลายมัดย้อมตามต้องการ ซึ่งลายที่ได้รับความนิยมคือ ลายก้นหอย ลายดอกไม้ และลายจุด หลังจากนั้นนำผ้าขาวดังกล่าวลงต้มในกะละมัง ตามสีที่ต้องการ โดยใช้เวลาต้มนาน 20 – 30 นาที ทั้งนี้ ต้มนาน หรือ น้อย ขึ้นอยู่ความต้องการสีเข้มหรืออ่อน หากต้องการให้ได้สีเข้มก็ใช้เวลาต้มนานกว่าปกติ เป็นต้น หลังจากต้มจนได้ที่ ให้นำผ้าขึ้นมาพักไว้ให้เย็น แล้วบีบน้ำในผ้าออกให้หมาด แล้วนำไปล้างในน้ำด่างจน ซึ่งน้ำด่างที่ใช้มี 3 น้ำ คือ น้ำด่างจากปูนขาวที่ใช้สำหรับกินหมาก ,น้ำด่างจากสารส้ม และ น้ำด่างขี้เถ้า หลังจากล้างน้ำด่างจนได้สีที่ต้องการ จึงนำไปตากในที่แสงแดดรำไร และ ตากโดยเน้นระยะห่างกัน ทั้งนี้ เพื่อป้องกันผ้าสัมผัสกันจนสีผิดเปื้อน
นางสาวอมรรัตน์ ศรีเกตุ อายุ 37 ปี ประธานกลุ่มสตรีผ้ามัดย้อม ต.โพรงจระเข้ กล่าวว่า กลุ่มของตนก่อตั้งขึ้นตั้งแต่เดือนเมษายน 2562 ได้รับการสนับสนุนจาก อบต.โพรงจระเข้ ด้วยการสนับสนุนงบประมาณสำหรับจัดซื้อวัสดุอุปกรณ์ สำหรับใช้ในการผลิตผ้ามัดย้อม และผลิตผ้ามัดมัดย้อมสีธรรมชาติมาอย่างต่อเนื่อง แต่เมื่อเดือนมีนาคม 63 ทางกลุ่มต้องหยุดการผลิต เนื่องจากได้รับผลิตกระทบจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด19 จนในเดือนมิถุนายน 63 ทางกลุ่มได้กลับรวมกลุ่มกันผลิตอีกครั้ง โดยนัดสมาชิกทั้ง 20 คน มาผลิตเดือนละ 2 ครั้ง เน้นผลิตสินค้าตามออเดอร์ที่มีเข้ามา ก็จะแจกจ่ายให้สมาชิกช่วยกันตัด และนำมาต้มพร้อมกัน เพื่อส่งลูกค้าตามที่มีออร์เดอร์เข้ามา เพราะต้องการให้ลูกค้าได้รับผ้ามัดย้อมที่ผลิตใหม่ สีสด มีลายชัดเจน โดยผ้ามัดย้อมที่ทางกลุ่มผลิตออกจำหน่าย มีดังนี้ ผ้าเช็ดหน้า ราคาผืนละ 20-30 บาท ผ้าพันคอและผ้าคลุมผม ราคาผืนละ 80-150 บาท เสื้อผ้าค๊อตตอนตัดสำเร็จ ราคาผืนละ 150-190 บาท และ เสื้อยืด ราคาตัวละ 150 บาท เน้นจำหน่ายผ่านระบบออนไลน์ ได้แก่ แฟนเพจ : กลุ่มผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติสตรีโพรงจระเข้ และ เฟสบุ๊ก คนหลังเขา บรรทัด หรือ สามารถสอบถามและสั่งซื้อได้ที่เบอร์โทรศัพท์ 093-6564314
นอกจากนี้ทางกลุ่มยังเตรียมขึ้นทะเบียนผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติ เป็นสินค้าOTOP ของตำบลโพรงจระเข้ และ เตรียมต่อยอดผ้ามัดย้อม ด้วยการย้อมคราม ซึ่งปัจจุบันนี้กำลังศึกษาและสั่งต้นกล้าครามมาปลูกในพื้นที่ตำบลโพรงจระเข้อีกด้วย
