นนทบุรี – กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ เปิดเผยผลทดสอบภูมิคุ้มกันโควิด 8 สูตรที่ใช้ในไทย พบจัดการเดลตาได้ดีกว่าโอมิครอน แต่ถ้าฉีดกระตุ้นเข็ม 3 จะกระตุ้นภูมิฯ สูงขึ้น ไม่ว่าจะด้วยไฟเซอร์หรือแอสตร้าฯ ส่วนเสียชีวิต 2 คน มีปัจจัยอื่นร่วมด้วย
วันที่ 17 มกราคม 2565 นายแพทย์ศุภกิจ ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ แถลงผลการทดสอบภูมิคุ้มกัน หลังฉีดวัคซีนโควิด-19 ต่อสายพันธุ์เดลตาและโอมิครอน โดยใช้ไวรัสจริงแยกได้จากผู้ป่วย และปฏิบัติการภายในห้องปฏิบัติการชีวนิรภัยระดับ 3 ด้วยวิธี Plaque Reduction Neutralization Test (PRNT) คือ การเจาะเลือดของผู้รับวัคซีนโควิด-19 มาแล้ว 2 สัปดาห์ ซึ่งเป็นช่วงที่ภูมิคุ้มกันขึ้นมากพอ นำมาปั่นแยกเอาซีรั่มมาทดสอบกับไวรัสโควิดที่เพาะเลี้ยงในจานทดลอง โดยจะเจือจางซีรั่มครั้งละเท่าตัว จนกว่าจะถึงระดับที่ทำลายเชื้อไวรัสลงได้ครึ่งหนึ่ง หรือ NT50 ซึ่งเป็นระดับสุดท้ายที่น่าจะป้องกันการติดเชื้อได้ โดยได้ทดสอบภูมิคุ้มกันจากวัคซีนที่มีการใช้ในประเทศไทย 8 สูตร คือ
1.ซิโนแวค+แอสตร้าเซนเนก้า
2.แอสตร้าฯ+แอสตร้าฯ
3.ไฟเซอร์ 2 เข็ม
4.ซิโนแวค+ไฟเซอร์
5.แอสตร้าฯ+ไฟเซอร์ (ไม่ได้ทดสอบสูตรซิโนแวค 2 เข็ม เพราะเปลี่ยนสูตรมาเป็นสูตรไขว้แล้ว)
6.การฉีดเข็มกระตุ้น ซิโนแวค 2 เข็ม+แอสตร้าฯ
7.ฉีดซิโนแวค 2 เข็ม+ไฟเซอร์
8.ฉีดแอสตร้าฯ 2 เข็ม+ไฟเซอร์
อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ แถลงต่อว่า ผลการทดสอบพบว่า วัคซีนทุกสูตรจัดการกับเชื้อสายพันธุ์เดลตาได้ค่อนข้างดี แต่ลดลงเมื่อเจอกับสายพันธุ์โอมิครอน สอดคล้องกับข้อสันนิษฐานว่า ‘โอมิครอนน่าจะหลบวัคซีนได้ดีกว่าเดลตา’ โดยเฉพาะการฉีดวัคซีน 2 เข็ม ระดับภูมิคุ้มกันต่อไวรัสสายพันธุ์โอมิครอนไม่สูงมากนัก แต่ยังสามารถป้องกันอาการรุนแรงและเสียชีวิตได้
ส่วนการฉีดเข็มกระตุ้นหรือเข็ม 3 ค่าภูมิคุ้มกันจะสูงขึ้นอย่างมาก ช่วยลดการติดเชื้อ แพร่เชื้อ ลดเจ็บป่วยรุนแรงและเสียชีวิตได้มากขึ้น ซึ่งต้องศึกษาต่อไปว่า ระดับภูมิคุ้มกันจะสูงต่อเนื่องได้นานเพียงใด จึงขอให้ผู้ที่ฉีดวัคซีนครบ 2 เข็ม ลงทะเบียนรับวัคซีนเข็ม 3 ตามที่กำหนด
ขณะนี้กำลังอยู่ระหว่างการทดสอบวัคซีนสูตรไขว้ซิโนแวค-แอสตร้าเซนเนก้า ที่กระตุ้นเข็ม 3 ด้วยแอสตร้าเซนเนก้าหรือไฟเซอร์อีกสูตรหนึ่ง รวมถึงกำลังเร่งศึกษา กรณีการติดเชื้อโอมิครอนแล้วภูมิคุ้มกันหลังติดเชื้อ จะช่วยจัดการสายพันธุ์เดลตาได้ด้วยหรือไม่
สำหรับผู้เสียชีวิตจากโอมิครอน 2 ราย จะมาจากไม่ได้รับวัคซีนกระตุ้นเข็ม 3 หรือไม่ นพ.ศุภกิจ ระบุว่า จริง ๆ วัคซีนแม้ได้รับ 2 เข็มก็ช่วยลดความรุนแรงได้ แต่การเกิดปัญหาใครป่วยหนักจนเสียชีวิตมีปัจจัยอื่นร่วมด้วย ซึ่ง 2 รายนี้เป็นผู้ป่วยติดเตียง ระบบภูมิต้านทานของร่างกายไม่ค่อยปกติ อย่างไรก็ตาม ขณะนี้กำลังสุ่มเป็นสัดส่วนมากขึ้น คาดว่า 1-2 วันจากนี้จะทราบผลชัดเจน และในการประชุมอีโอซี มีการมอบหมายให้กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ สำรวจว่า ใครที่ติดโอมิครอน ซึ่งปัจจุบันมีเกือบ 1 หมื่นคน จะใช้เลขบัตรประชาชนของแต่ละคน ส่งให้กรมการแพทย์ติดตามว่า มีกี่ราย อาการน้อย หายดี หรืออาการหนัก เพื่อให้ได้ข้อมูลสถานการณ์ความรุนแรงของโอมิครอน
“ปัจจุบันยังมีคนเรียกร้องไม่ฉีดวัคซีน แต่หลักฐานเชิงประจักษ์ชัดเจนว่า วัคซีนช่วยลดความรุนแรงได้จริง สถานการณ์โลกก็เช่นกัน แน่ๆ ช่วยลดความป่วยหนัก เสียชีวิตได้ และเมื่อฉีดเข็ม 3 ก็จะลดการติดเชื้อ ลดการแพร่เชื้อได้ด้วย จึงต้องถามสังคมว่า เราอยู่ด้วยกันในสังคม หากจะปล่อยให้คนฉีดหรือไม่ฉีดตามใจชอบก็จะเป็นปัญหากับคนอื่นได้” นพ.ศุภกิจ กล่าว
