พะเยา วันอาสาฬหบูชานทท.ไทย-เทศ แห่ เวียนเทียนทางน้ำ กลางกว๊านพะเยา วัดติโลกอาราม 1 เดียวในโลก
วันที่ 1สค.66 ช่วงเย็นว่าที่ร้อยตรี ณรงค์ โรจนโสทร ผู้ว่าราชการจังหวัดพะเยา พร้อมหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จัดงานประเพณี วันอาสาฬหบูชา เวียนเทียนทางน้ำกลางกว๊านพะเยาวัดติโลกอาราม กลางกว๊านพะเยา ครั้งที่ 49 ซึ่งเป็นประเพณีสำคัญของชาวพะเยา ที่มีความแตกต่างจากการเวียนเทียนจากวัดอื่น เพราะจะเวียนเทียนแบบนั่งเรือพาย จากท่าเรือ ไปยังวัดติโลกอารามกลางกว๊านพะเยา ปีที่ผ่านมา จะมีการใช้เรือพายเวียนเทียนรอบวัดที่โลกอาราม แต่ในปีนี้น้ำกว๊านพะเยาแห้ง จึงต้องขึ้นเดินไปเวียนเทียนบนวัดแทน สำหรับการเวียนเทียนทางน้ำกลางกว๊านพะเยาจะจัดขึ้นในวันสำคัญทางพุทธศาสนาปีละ 3 ครั้ง คือ วันมาฆบูชา วันวิสาขบูชา และวันอาสาฬหบูชา ซึ่งเป็นงานบุญใหญ่ที่ไม่มีปฏิบัติกันในที่อื่นใดของโลก
การจัดงานในวันนี้ ช่วงเย็นทางผู้ว่าราชการจังหวัดพะเยาได้ พร้อมด้วยหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ทำการเปิดงาน และหลังจากนั้น ก็ได้นำนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ ลงเรือพาย จากท่าเรือไปที่วัดวิโลกอารามกลางกว๊านพะเยา เพื่อเวียนเทียนบนบกแทนเวียนเทียนทางน้ำ
สำหรับวัดติโลกอารามเป็นวัดเก่าแก่โบราณ ที่มีอายุกว่า 500 ปี มีพระพุทธรูป หลวงพ่อศิลา หินทรายแกะสลัก ประดิษฐานอยู่มาตั้งแต่โบราณกาล จากหลักฐานศิลาจารึกที่ขุดพบบริเวณวัด วัดแห่งนี้เป็นวัดที่พระเจ้าติโลกราชแห่งอาณาจักรล้านนาเชียงใหม่ โปรดให้พระยายุทธิษถิระ เจ้าเมืองพะเยา สร้างขึ้นราว พ.ศ. 2019-2029 เนื่องจากกรมประมงสร้างประตูกั้นเพื่อกักเก็บน้ำ จึงทำให้ชุมชนโบราณและวัดหลายแห่งจมอยู่
ต่อมาทางกรมประมงได้ทำการทำประตูระยายน้ำกั้นลำน้ำอิงไว้จนเป็นกว๊านพะเยา เมื่อพ.ศ 2482 ทำให้วัดติโลกอาราม ถูกน้ำท่วม อยู่กลางก๊วนพะเยา และได้มีการบูรณะปรับปรุงให้วัดติดโลกอารามเป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางศิลปะและวัฒนธรรม โดยมี การจัดเวียนเทียน ทางน้ำกลางกว๊านพะเยารอบวัดติโลกอาราม จนถึงทุกวันนี้
