พระอภิชาติ ชินวโร เจ้าสำนักสงฆ์ชัยยะมังคะลาราม ต.เสริมกลาง อ.เสริมงาม จ.ลำปาง เปิดแผยว่า ประเพณีขอฝนดอยเด่น เป็นประเพณีเก่าแก่ที่ชาวปกาเกอะญอหมู่ 1 บ้านโป่งน้ำร้อนและหมู่ 3 บ้านกลาง ต.เสริมงาม จ.ลำปาง สืบทอดกันมานานหลาย 10 ปีแล้ว ตามความเชื่อของปี่น้องชาวปกาเกอะญอ โดยการนำของอาตมาภาพพระอภิชาติ ชินวโร เจ้าสำนักสงฆ์ชัยยะมังคะลาราม ประเพณีขอฝนทำสืบทอดกันมาปีละครั้งในฤดูใส่ข้าวดอยหว่านกล้าในนา ช้างเผือกสร้างด้วยไม้ไผ่
โดยชาวปกาเกอะญอจะช่วยกันนำไม้ไผ่มาจักสานขึ้นเป็นทำรูปช้างเผือก แล้วเอาสำลีผสมกาวมาแปะโครงสร้างจากนั้นทาสีเป็นสีชมพูเพื่อให้เป็นช้างเผือก จากนั้นมาขึ้นมาเป็นเครื่องไทยทานแล้วแห่ไปขอฝนเพื่อให้ฝนตกต้องตามฤดูกาลที่ดอยเด่น เนื่องจากปัจจุบันฝนไม่ตกตามฤดูกาลชาวปกาเกอะญอไม่มีน้ำปลูกข้าว ซึ่งระหว่างที่แห่ขอฝน ผู้เฒ่าผู้แก่ชาวปกาเกอะญอ จะจ้อยซอ เป็นภาษาเหนือและภาษาปกาเกอะญอ จากนั้นก็จะประกอบพิธีทางศาสนา โดยนิมนต์พระ 4 รูปประกอบพิธี
สำหรับดอยเด่น เป็นที่อยู่ของเจ้าแม่นางเอ้ยผู้รักษาต้นน้ำแม่เสริม ตามความเชื่อของพี่น้องชาวปกาเกอะญอผู้เฒ่าผู้แก่เล่าว่าเจ้าแม่นางเอ้ยเป็นขุนนางที่ติดตามพระนางเจ้าจามเทวีและพระนางเจ้าจามรีในสมัยสร้างบ้านเมืองหริภุญชัยและเมืองลี้ในสมัยนั้นได้ลงมาทางขุนน้ำแม่เสริมเป็นเส้นทางติดต่อระหว่างอำเภอแม่ทากับอำเภอเสริมงามสืบทอดมาจนถึงทุกวันนี้
