สวนสัตว์ขอนแก่น จัดเครื่องเล่นให้หมีควาย เพื่อเป็นการส่งเสริมพฤติกรรมสัตว์ ตามหลักมาตรฐานสากลด้านสวัสดิภาพของสัตว์ (Animal Welfare) หมีควาย/Asiatic Black Bear (Ursus thibetanus) จัดเป็นหมีที่มีขนาดใหญ่ จะแตกต่างจากหมีหมาตรงที่ขนาด และขนที่เรียบตรง ยาว สีดำ และมีหูยาวตัวเต็มวัยของหมีควายจะใหญ่เป็น 2 เท่าของหมีหมา อกมีแถบสีขาวอมเหลืองหม่น เป็นรูปตัว V แผ่ไปเกือบถึง รักแร้ ปลายจมูกค่อนข้างดำ เล็บเท้าโค้งยาวแหลม มักเดินด้วยส้นเท้า ปากยาว มีหางสั้น ปลายเท้ามีสีขาวหรือเหลือง ประสาทตาและหูไม่ค่อยไว แต่ประสาทรับกลิ่นดีมากเนื่องจากมีโพรงจมูกที่ยาว ถิ่นอาศัย : พบในเอเชียตะวันออกและใต้ จากญี่ปุ่น ไต้หวัน ไห่หนาน ทิเบต เนปาล พม่า และไทย สำหรับประเทศไทยมีตามป่าดงดิบทั่วไป อาหาร : หมีควายเป็นสัตว์กินไม่เลือก เช่น ลูกไม้ ใบไม้อ่อน สัตว์เล็ก ๆ และแมลง ที่ชอบมากคือน้ำผึ้ง และตัวอ่อนของผึ้ง พฤติกรรม : หมีควายชอบอาศัยในป่าดิบที่มีอาหารสมบูรณ์ ปกติออกหากินกลางคืน ยกเว้นในช่วงที่ผลไม้ที่ชอบกินนั้นกำลังสุกงอม อาจพบได้ในตอนกลางวัน มักพบตามพื้นที่สูงที่มีอากาศเย็น เช่น ป่าบนภูเขาหินปูนกลางวันนอนตามโพรงไม้หรือถ้ำ ขึ้นต้นไม้เก่งอีกทั้งว่ายน้ำเก่งด้วย มีนิสัยดุร้าย สามารถใช้สองขาหลังเดินได้ในขณะที่สองขาหน้ายกสูงขึ้น ชอบอยู่โดดเดี่ยวหรืออยู่ด้วยกัน 2 – 3 ตัว ชอบการต่อสู้ ถ้าเห็นคนมักหลบหนีไปก่อน เมื่อได้รับบาดเจ็บหรือจวนตัวจะสู้จนถึงที่สุด วัยเจริญพันธุ์ : หมีควายตั้งท้องนานประมาณ 7 – 8 เดือน ออกลูกครั้งละ 1 – 2 ตัว ชอบออกลูกตามโพรงไม้หรือในถ้ำ แม่จะเลี้ยงลูกจนโตพอสมควรจนกระทั่งใกล้จะออกลูกตัวใหม่จึงปล่อยลูกหากินตามลำพัง จากการศึกษาพบว่าหมีควายที่มีน้ำหนักตัวมากจะใช้เวลาในการจับคู่ผสมพันธุ์มากกว่าตัวที่มีน้ำหนักน้อยกว่ามีการจัดอันดับทางสังคมโดยที่ตัวผู้ที่อายุเยอะและตัวใหญ่ (80 kg ขึ้นไป) จะมีสิทธิ์จับคู่ผสมพันธุ์ก่อน ซึ่งเป็นการลดโอกาสในการผสมพันธุ์ สถานภาพขนาดและน้ำหนัก : ความยาวลำตัวประมาณ 120 – 150 เซนติเมตร หางยาว 6.5 – 10 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 100 – 160 กิโลกรัม ปัจจุบัน : เป็นสิ่งมีชีวิตที่เกือบอยู่ในข่ายใกล้การสูญพันธุ์ และเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง
นางทิพาวดี กิตติคุณ ผู้ช่วยผู้อำนวยการสวนสัตว์ขอนแก่น รักษาการในตำแหน่งผู้อำนวยการสวนสัตว์ขอนแก่น กล่าวว่า สวนสัตว์ขอนแก่น ได้มีการจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมสัตว์ Enrichment โดยจัดให้มีการจัดอุปกรณ์เครื่องเล่นสำหรับหมีควายให้ได้ออกกำลังกายเพื่อให้มีสุขภาพแข็งแรง ทั้งร่างกาย และจิตใจ
ซึ่งปัจจุบันสวนสัตว์ขอนแก่น มีหมีควายทั้งหมด 8 ตัว มีเพศผู้ 3 ตัว เพศเมีย 5 ตัว โดยเฉพาะเมื่อวันที่ 22 มกราคม 2566 ในช่วงตรุษจีนที่ผ่านมา ได้เพาะขยายพันธุ์ลูกมีควาย ตัวแรกเป็นผลสำเร็จ ชื่ออั่งเปา เพศเมีย ทำให้สวนสัตว์ขอนแก่น มีครอบครัวหมีควายมากที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศไทย อีกทั้งหมีควายยังถูกจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2535 ซึ่งอุปกรณ์เครื่องเล่นต่าง ๆ ได้จัดเตรียมให้หมีควายอาทิเช่น จัดทำลูกทุ่นพลาสติกในสระน้ำ เพื่อให้หมีควายเล่นน้ำสร้างความผ่อนคลาย การนำทางมะพร้าวสำหรับหมีควายปีนป่ายเสริมสร้างกล้ามเนื้อแขน และขา จัดทำลูกทุ่นพลาสติกหมุนเสริมสร้างพัฒนาด้านการมองเห็น และการสัมผัส และจัดทำถังกลิ้งด้านในใส่อาหารผลไม้ ให้หมีควายดมกลิ่นค้นหา และหมุนถัง เพื่อเสริมสร้างพัฒนาด้านการดมกลิ่น และช่วยพัฒนากล้ามเนื้อแขนหมีควาย ให้มีความแข็งแรงมากยิ่งขึ้น
ซึ่งกิจกรรมส่งเสริมพฤติกรรมสัตว์ดังกล่าวเป็นการดูแลด้านสุขภาพสัตว์ให้หมีควายมีความสุข เพื่อคอยต้อนรับนักท่องเที่ยวที่เข้ามาเยี่ยมชมภายในส่วนจัดแสดงหมีควาย ซึ่งเป็นที่ชื่นชอบของเด็ก ๆ และนักท่องเที่ยวที่เข้ามาเยี่ยมชมเป็นจำนวนมาก จึงอยากเชิญชวนนักท่องเที่ยวมาเยี่ยมชมหมีควาย ได้ที่สวนสัตว์ขอนแก่น ซึ่งเปิดบริการทุกวันไม่เว้นวันหยุดราชการ
