@สกลนคร- หนองหาร ทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่อันดับ 2 ของประเทศ สู่การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ สัมผัสธรรมชาติ ทะเลบัว กระบือน้ำ นกนานาพันธุ์ วิถีชีวิต สักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ความหลากหลายทางชีวภาพและความสมบูรณ์ของธรรมชาติ
หนองหาร สกลนคร หรือ หนองหารหลวง เป็นทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่ที่สุดของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และใหญ่เป็นอันดับ 2 ของประเทศ เป็นรองจากบึงบอระเพ็ด มีเกาะน้อยใหญ่กว่า 50 เกาะ มีระบบนิเวศที่สมบูรณ์ อุดมไปด้วยปลานานาชนิด มีนกประจำถิ่นและนกอพยพ มาอาศัยอยู่ตามเกาะ-ดอน ของหนองหารเป็นจำนวนมาก เหมาะเป็นสถานที่ดูนก
หนองหารเป็นอู่ข้าวอู่น้ำของประชาชนซึ่งตั้งรกรากอยู่ริมฝั่งหนองหาร ประกอบด้วยอำเภอเมือง และอำเภอโพนนาแก้ว ทั้งการทำประมง การเกษตร อุปโภค-บริโภค โดยมีเกาะดอนสวรรค์ เป็นเกาะที่ใหญ่ที่สุดอยู่กลางหนองหาร ห่างจากฝั่งด้านสระพังทอง อ.เมือง ประมาณ 5 กม. ใช้เวลาเดินทางด้วยเรือยนต์ประมาณ 15 นาที
ทะเลสาบหนองหาร มีตำนานเล่าขานสืบต่อกันมาเกี่ยวกับพญานาค สิ่งศักดิ์สิทธิ์ เทพยาดาและนางไม้ บนเกาะดอนสวรรค์ถือว่าเป็นเกาะกลางน้ำที่มีความสมบูรณ์ของระบบนิเวศที่สำคัญของประเทศ มีสมุนไพรหายากหลากหลายชนิด มีไม้ยืนต้นอายุมากกว่าร้อยปีอยู่เป็นจำนวนมาก และได้ติดบาร์โค้ด จีพีเอส ไว้ให้ศึกษาเรียนรู้
จังหวัดสกลนครโดยนายวิทยา จันทร์ฉลอง ผู้ว่าราชการจังหวัดสกลนคร ก็ได้ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ และอนุรักษ์ธรรมชาติบนเกาะให้คงอยู่สืบไป พร้อมส่งเสริมให้เยาวชน นิสิต นักศึกษาตลอดจนประชาชนเข้ามาศึกษาเรียนรู้ ดูความหลากหลายทางชีวภาพ มาชมตะวันรอนที่หนองหาร ชมกระบือน้ำ โดยชาวบ้านจะต้อนมากินหญ้าบนเกาะรวมถึงบัวและสาหร่ายใต้น้ำ ชมการเลี้ยงหมูบนเกาะตามธรรมชาติ ชมวิถีชีวิตและการทำประมงในหนองหาร
ด้าน ดร.สพสันต์ เพชรคำ ศูนย์หนองหารศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฎสกลนคร เปิดเผยว่า จังหวัดสกลนครเป็นเมืองแห่ง 3 ธรรม ประกอบด้วย ธรรมะ ธรรมชาติ วัฒนธรรม ในส่วน ธรรมะ และ วัฒนธรรม จังหวัดเราค่อนข้างโดดเด่นอยู่แล้วด้วยวัดวาอารามรวมถึงเกจิอาจารย์ชื่อดัง ด้านวัฒนธรรมก็มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวชวนให้หลงใหล ธรรมชาติก็อุดมสมบูรณ์ เราจึงควรส่งเสริมให้การท่องเที่ยวที่อื่นๆ สอดประสานกับการท่องเที่ยวหนองหาร หากมีมาตรการป้องกัน และทำแผนให้ดี นักท่องเที่ยวจะได้เห็นความงดงามของหนองหารที่ยังไม่ถูกนำเสนอขึ้นมาในหลายๆด้าน
หนองหาร มีพื้นที่กว่า 77,000 ไร่ มีเกาะดอนต่างๆกว่า 50 เกาะ มีความหลากทางธรรมชาติ เราจึงต้องการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศตามยุทธศาสตร์จังหวัด สำหรับเกาะดอนที่มีศักยภาพหลักๆ ประกอบด้วย 1.ดอนสะคาม เป็นดอนขนาดใหญ่รองจากเกาะดอนสวรรค์ เป็นเกาะแห่งเกลือ ทำให้ชาวบ้านมาต้มเกลือที่นี่ และยังมีต้นไม้ขนาดใหญ่ ชาวบ้านนิยมต้อนกระบือมากินหญ้าและสาหร่ายรอบเกาะ 2. ดอนมีหม่อน ดอนแห่งนี้เคยเป็นที่ตั้งของชุมชนเมื่อกว่า 50 ปีก่อน จึงมีต้นไม้ พืชสวน มีหมูดำที่ชาวบ้านนำมาเลี้ยงแบบปล่อยตามธรรมชาติ
3.ดอนสวนหมากหรือดอนขามแป ดอนแห่งนี้พบร่องรอยของหินทรายหินศิลาแลงหม้อไหสมัยโบราณ คาดว่าจะเป็นที่ตั้งของชุมชน หรือโบราณสถานมาก่อน 4. ดอนสวรรค์ ชาวบ้านเรียกตามความอุดมสมบูรณ์ เต็มไปด้วยปลาสัตว์น้ำ รวมทั้งความหลากหลายทางชีวภาพ ไม้ที่เป็นอัตลักษณ์เด่นคือต้นยางนา นักท่องเที่ยวขณะนั่งเรือชมเกาะดอนจะได้เห็นความสมบูรณ์ของระบบนิเวศที่ชาวสกลนครหวงแหนและอนุรักษ์ไว้ สามารถชมนกหลายสายพันธุ์ วิถีชีวิตการหาปลาของชาวบ้าน ชมบัวแดงเบ่งบานยามเช้า พระอาทิตย์ขึ้นที่หนองหาร ตะวันลับขอบฟ้าที่เขาภูพาน สวยเกินบรรยาย
ดร.สพสันต์ เพชรคำ กล่าวอีกว่า ขณะนี้กำลังเตรียมนำเสนอโครงการต่อทางจังหวัดเพื่อพิจารณา โดยการท่องเที่ยวเชิงนิเวศและอนุรักษ์ไปพร้อมกัน โดยไม่กระทบต่อธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ตามยุทธศาสตร์เมือง 3 ธรรม ดึงนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติเข้ามา ผลักดันให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่สำคัญของประเทศ อันจะเกิดประโยชน์แก่ประชาชนในพื้นที่ อย่างยั่งยืนต่อไป
