เชียงราย-คิกออฟ Thailand Biennale,Chiang Rai 2023 วธ.ร่วมกับชาวเชียงรายประกาศแนวคิด The Open World หรือ “เปิดโลก” รับรู้ทางศิลปะ และเผยโฉม ๒๐ ศิลปินเฟสแรกจากทั่วโลกพร้อมโชว์ผลงานสร้างสรรค์ในงานมหกรรมศิลปะร่วมสมัยนานาชาติ
วันที่ 25 มีนาคม 2566 ที่วัดร่องขุ่น ตำบลป่าอ้อดอนชัย อำเภอเมืองเชียงราย นายอิทธิพล คุณปลื้ม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม ได้เดินทางมา เป็นประธานการแถลงข่าวเปิดตัวแนวคิดและเปิดตัว ๒๐ ศิลปิน เฟสแรกของ Thailand Biennale, Chiang Rai 2023 โดยมีนายพุฒิพงศ์ ศิริมาตย์ ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย นายประสพ เรียงเงิน ผู้อำนวยการสำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย ผู้บริหารกระทรวงวัฒนธรรม ผู้อำนวยการฝ่ายศิลป์ และภัณฑารักษ์ พร้อมด้วยศิลปิน และผู้แทนหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ให้การต้องรับ
ซึ่งนายอิทธิพล คุณปลื้ม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เปิดเผยว่า สำนักงานศิลปวัฒนธรรม ร่วมสมัย ได้รับมอบหมายจากรัฐบาลจัดงานมหกรรมศิลปะร่วมสมัยนานาชาติ Thailand Biennale, Chiang Rai 2023 ระหว่างวันที่ 9 ธ.ค. ถึง 3๐ เม.ย. 2567 ณ จังหวัดเชียงราย เพื่อส่งเสริมให้จังหวัดเชียงรายกลายเป็น‘เมืองศิลปะระดับโลก’และเป็นจุดหมาย ที่นักเดินทางทั่วโลกอยากมาเยี่ยมชม และสร้างการบูรณาการระหว่างศิลปะและวัฒนธรรมท้องถิ่นด้วยความคิดสร้างสรรค์ใหม่ๆ ในการพัฒนาสินค้า และท่องเที่ยวให้ชุมชน เกิดรายได้ผ่านการจัดกิจกรรมในรูปแบบของเทศกาลศิลปะนานาชาติ เพื่อส่งเสริมการพัฒนาอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ของ วธ. ให้เป็นที่ประจักษ์แก่สายตาชาวโลก
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวต่อไปว่า สำหรับแนวคิดหลักของ Thailand Biennale, Chiang Rai 2023 ครั้งนี้จัดขึ้นภายใต้แนวคิด The Open World หรือ เปิดโลก ซึ่งเกิดมาจากการลงพื้นที่ศึกษาและค้นหาบริบทของเชียงราย มีข้อมูลเกี่ยวกับพระพุทธรูปปางเปิดโลกที่ประดิษฐาน ณ วัดป่าสัก ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของพหุวัฒนธรรม ที่แสดงถึงอิทธิพลจากวัฒนธรรมหลากหลายในเอเชีย จนเป็นที่มาของแนวคิด The Open World หรือ เปิดโลก ในครั้งนี้ และเปิดเมืองเชียงราย เชื่อมโยงศิลปะสู่วิถีชีวิต ร่วมกันบันทึกหน้าประวัติศาสตร์ครั้งนี้ และร่วมเป็นเจ้าภาพที่ดีไปพร้อมๆกับพี่น้องชาวเชียงราย
ด้าน นายพุฒิพงศ์ ศิริมาตย์ ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย กล่าวว่า จังหวัดเชียงราย ได้เตรียมความพร้อม สำหรับการจัดงานในครั้งนี้ มีความพร้อมต้อนรับคณะศิลปิน และนักท่องเที่ยวที่จะเดินทางมาชมงานในครั้ง นอกจากความสวยงามของธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็น น้ำตก ป่าไม้ วัดวาอาราม แหล่งประวัติศาสตร์ รวมถึงวิถีชีวิต จังหวัดเชียงรายเป็นเมืองสำคัญที่มีความอุดมสมบูรณ์มีศักยภาพด้านทุนทางวัฒนธรรม ที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน งดงามด้วยศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นล้านนา มีสถาปัตยกรรมที่เก่าแก่และเป็นเอกลักษณ์ มีความหลากหลายของกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ
ด้านผู้อำนวยการฝ่ายศิลป์ (Artistic Director) คุณฤกษ์ฤทธิ์ ตีระวนิช และคุณกฤติยา กาวีวงศ์ และภัณฑารักษ์ (Curators) คุณอังกฤษ อัจฉริยโสภณ และคุณมนุพร เหลืองอร่าม ได้เล่าถึงแนวคิด The Open World หรือ เปิดโลก ซึ่งเป็นแนวคิดหลักของ Thailand Biennale, Chiang Rai 2023 ว่าระหว่างที่ ลงพื้นที่และศึกษาข้อมูลของจังหวัดเชียงรายได้พบข้อมูลเกี่ยวกับพระพุทธรูปปางเปิดโลก ซึ่งประดิษฐาน ณ วัดป่าสัก สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 1838 ในสมัยพญาแสนภู ผู้สร้างเมืองเชียงแสนซึ่งเป็นหลานของพญามังราย โดยพุทธลักษณะสำคัญของพระพุทธรูปปางเปิดโลก ประทับยืนอยู่บนดอกบัว พระหัตถ์ทั้งสองข้างห้อยลงข้างพระวรกาย แบฝ่าพระหัตถ์ทั้งสองไปข้างหน้า เป็นกิริยาทรงเปิดโลก ทั้ง 3 ได้แก่ เทวโลก ยมโลก และมนุษยโลก ให้มองเห็นถึงกันหมดด้วยพุทธานุภาพ แสดงให้เห็นถึงปัญญาและการตื่นรู้ จึงกล่าวได้ว่า “เปิดโลก” หรือ The Open world มีความหมายที่ตรงไปตรงมา แต่สามารถตีความได้แบบปลายเปิด ที่สื่อถึงการเปิดโลกการรับรู้ทางศิลปะที่เชื่อมโยงความจริงและนำไปสู่การตั้งคำถามด้วยผลงานศิลปะร่วมสมัยว่าเราจะสามารถจินตนาการถึงความเป็นไปได้ในอนาคตที่ดีกว่าอีกครั้งได้หรือไม่
“เปิดโลก” หรือ The Open World หมายถึง ความสำคัญของการเรียนรู้จากอดีต ทั้งในแง่มุมทางประวัติศาสตร์อันซับซ้อนของจังหวัดเชียงราย นับตั้งแต่สมัยอาณาจักรโบราณ เช่น โยนกนคร เงินยางเชียงแสน เวียงกาหลง และภูกามยาว ซึ่งเป็นจุดกำเนิดของประเพณีและมรดกทางวัฒนธรรมของล้านนา ด้านสถาปัตยกรรม วัฒนธรรมและศิลปหัตถกรรมต่าง ๆ ตลอดจนเรื่องเล่าความเชื่อและมิติอันหลากหลายทางวัฒนธรรม ตลอดจนระบบนิเวศของเมืองในปัจจุบัน โดยเฉพาะชุมชนศิลปินเชียงรายซึ่งมีโครงสร้างพื้นฐานที่ดี โดยมีอาจารย์ถวัลย์ ดัชนี และอาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์ ศิลปินแห่งชาติผู้มีชื่อเสียงระดับโลก เป็นแบบอย่างและแรงบันดาลใจที่สำคัญในการกลับมาสร้างสรรค์บ้านเกิดเมืองนอนให้เข้มแข็งและมีศักยภาพความพร้อมในมิติของการเป็นพื้นที่จัดงานมหกรรมศิลปะร่วมสมัยนานาชาติ Thailand Biennale, Chiang Rai 2023 อีกด้วย
สำหรับ ๒๐ ศิลปินที่ประกาศเปิดตัวเป็นกลุ่มแรกในงานมหกรรมศิลปะร่วมสมัยนานาชาติ Thailand Biennale, Chiang Rai 2023 ประกอบด้วยศิลปินชาวไทยและต่างประเทศจากทั่วโลก ได้แก่ 1. all (zone) กรุงเทพฯ 2. อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล เชียงใหม่ 3. บ้านนอก ความร่วมมือทางศิลปวัฒนธรรม ราชบุรี 4. บู้ซือ อาจอ เชียงราย 5. Citra Sasmita บาหลี 6. Ernesto Neto รีโอเดจาเนโร 7. Haegue Yang โซล / เบอร์ลิน 8. Ho Tzu Nyen สิงคโปร์ 9. กมลลักษณ์ สุขชัย กรุงเทพฯ 10. Michael Lin ไทเป / เซี่ยงไฮ้ / บรัซเซล 11. นาวิน ลาวัลย์ชัยกุล เชียงใหม่ / ฟูกูโอกะ 12. Nguyen Trinh Thi ฮานอย 13. นิพันธ์ โอฬารนิเวศน์ กรุงเทพฯ 14. รุ่งโรจน์ เปี่ยมยศศักดิ์ / กลุ่ม 101 เฮือนโบราณล้านนา เชียงใหม่ 15. Ryusuke Kido โตเกียว 16. สนิทัศน์ ประดิษฐทัศนีย์ กรุงเทพฯ 17. Sawangwongse Yawnghwe อัมสเตอร์ดัม 18. Soe Yu Nwe ย่างกุ้ง 19. ศรีวรรณ เจนหัตถการกิจ เชียงราย 20. Tobias Rehberger แฟรงก์เฟิร์ต
