เชียงราย-ข้าวหลามไทใหญ่ หรือข้าวหลามเปล่าๆ จะหาทานในช่วงฤดูข้าวใหม่ หรือ ฤดูหนาว ปีละหนึ่งครั้งเท่านั้น
11 ธ.ค.2561 ข้าวหลามมีจำหน่ายในทุกที่ และมีหลากหลายรูปแบบ ชาวไทใหญ่ก็มีข้าวหลาม ที่เป็นเอกลักษณ์ของตนเองเช่นกัน นั้นคือข้าวหลามเปล่าๆ ไม่ใส่กะทิ หรือ อะไร ข้าวหลามไทใหญ่ จะใช้ข้าวใหม่ทำ ช่วงฤดูเก็บเกี่ยวข้าวระหว่างเดือน พ.ย.-ธ.ค. ระหว่างนี้ ข้าวที่เก็บเกี่ยวมาจะใหม่ มีกลิ่นหอมข้าว หากนำมาเผาทำข้าวหลามจะมีกลิ่นหอมข้าวและไม้ไผ่
ข้าวหลามไทใหญ่ มีขึ้นตั้งแต่สมัยใดไม่มีใครทราบ แต่เริ่มเห็นมีมาจากเชียงตุง เนื่องจากชาวนาเก็บเกี่ยวข้าวเสร็จ จะหาตัดไม้ไผ่ มาทำข้าวหลาม โดยวิธีการ นำข้าวมาใส่ในกระบอกไม้ไผ่ เติมน้ำ ให้น้ำสูงกว่าระดับข้าว 1 นิ้ว จากนั้นนำใบตองกล้วย หรือ กาบมะพร้าว มาปิดบนกระบอกไม้ข้าวหลาม ทิ้งไว้ 1 คืน ก็สามารถนำมาเผากินได้ หลังจากเผาสุกแล้ว จะทานก็ต้องนำมาทุบ เพื่อไม่ให้ข้าวหลามติดเนื้อไม้ไผ่ ข้าวหลามเผาสุกแล้ว จะมีกลิ่นหอมเนื้อข้าว หอมเนื้อเยื่อไม้ไผ่ ข้าวก็ยังมีความนุ่ม คนไทใหญ่ จะนิยมรับประทานช่วงเช้า และช่วงเย็น เนื่องจากช่วงนี้มีอากาศหนาวเย็น
ปัจจุบันข้าวหลามไทใหญ่ ยังไม่แพร่หลายในเมืองไทยมากนัก จะมีจำหน่ายเฉพาะจุดที่มีชาวไทใหญ่อาศัยอยู่ หรือตามชายแดนที่ติดประเทศเมียนมาเท่านั้น ไม่เหมือนอาหารชนิดอื่นที่แพร่หลายในเมืองไทยมาก เช่น มาร่า ที่มีแพร่หลายมายังประเทศไทยไปทั่วทุกพื้นที่ คนไทยบางรายก็หันมาประกอบอาชีพปิ้งมาร่าจำหน่าย
