เชียงราย-ชาวอาข่าผวา หมูดำที่เลี้ยงตายหลักร้อย รอหน่วยงานให้การช่วยเหลือ หมูดำที่เหลือเตรียมทยอยตาย
หัวค่ำของวันที่ 28 ชาวเขาบ้านดอยสะโง้ ม.7 ต.ศรีดอนมูล อ.เชียงแสน จ.เชียงราย รวมตัวกันราว 30 คน ร้องผ่านสื่อกรณีหมูดำของชาวอาข่า บ้านดอยสะโง้ตายเป็นจำนวนมาก ซึ่งหมูดำชาวเขาเผ่าอาข่าเลี้ยงหมูดำสืบทอดตามบรรพบุรุษ ทุกครอบครัวมีเลี้ยงไว้ติดบ้านทุกหลังคาเรือน และเลี้ยงเป็นอาชีพเสริมจำหน่ายให้กับคนชุมชนอาข่าบ้านดอยสะโง้ หมูดำมีความสำคัญกับวิถีชิวิตชาวเขาเผ่าอาข่า จะนำใช้ในพิธีกรรมต่าง ๆ แต่ละพิธีกรรมจะใช้หมูดำตัวผู้และตัวเมียแตกต่างกันไป
นายทรงพล ปรมีพร เป็นหนึ่งในผู้เพาะเลี้ยงหมูดำ เลี้ยงไว้ 45 ตัว ตายไปแล้ว 35 ตัว ทั้งตัวเล็ก-ตัวใหญ่ เลี้ยงมานานนับ 10 ปี เป็นอาชีพเสริมสร้างรายได้ให้กับครอบครัว ในช่วงนี้ที่หมู่บ้านดอยสะโง้ มีหมูดำตายเป็นจำนวนมาก นับหลายร้อยตัว ทยอยตายทุกวัน ซึ่งเล้าของตนเองตอนหนีเหลือประมาณอีก 10 ตัว แต่ละตัวเริ่มมีอาการซึมลงคาดว่าอีกไม่นานตายยกเล้าหมด ซึ่งตนเองและคนในหมู่บ้านดอยสะโง้เริ่มเป็นห่วง ในการเลี้ยงหมูดำ ของคนในหมู่บ้าน ต่อไปจะเป็นอย่างไหร่ ซึ่งก่อนประมาณ 3-4 ปีที่ผ่านมา หมูเป็นโรคระบาดหนัก เจ้าหน้าที่ปศุสัตว์เข้ามาให้ฆ่าหมูตาย นำไปฝังกลบ และมีการชดใช้ให้ ซึ่งเดือนกันยายน 2566 ที่หมูบ้านดอยสะโง้เริ่มมีหมูตายในหมูบ้าน เจ้าหน้าที่ปศุสัตว์แนะนำให้ใช้ยาฉีดรักษา แต่ตนเองทราบว่า ยังไงหมูก็ตาย มีอาการไม่ดีขึ้น ทำให้ชาวบ้านที่เลี้ยงหมูผวาไปตามๆกัน ซึ่งอยากให้ทางเจ้าหน้าที่ปศุสัตว์เข้ามาดูแล และเยียวยาบรรเทา ซึ่งก่อนหน้าที่หมูจะตาย ทางเจ้าหน้าที่ปศุสัตว์แนะนำต้องไปลงทะเบียน แต่ชาวบ้านไม่ทันตั้งตัว อีกทั้งทุนเลี้ยงหมูปิดต้นทุนสูง ชาวบ้านเลยทำตามวิธีชีวิตดังเดิมหมูดำแบบเลี้ยงง่ายๆ กินพืชผักตามหมูบ้าน
ด้านนายทวีพงค์ สะโง้ กล่าวว่า วิถีชีวิตชาวอาข่า มีการเลี้ยงหมูดำไว้ประกอบพิธีกรรม ตามความเชื่อตามบรรพบุรุษ หมูขาวไม่สามารถเลี้ยงไว้ประกอบพิธีกรรมได้ มีการเลี้ยงตามธรรมชาติมาโดยตลอด การกินของหมูดำและหมูขาวมีความแตกต่างกัน หมูดำมีความอดทนสามารถกินได้ทุกอย่าง แต่หมูขาวเลี้ยงด้วยอาหารเม็ด ซึ่งหมูทยอยตาย ชาวบ้านยังไม่รู้สาเหตุการตาย ซึ่งแต่ละครัวเรือน เลี้ยงจำนวนหลายตัว บางครัวเรือนตายไปแล้ว 30-40 ตัว เกิดความเสียหายเป็นวงกว้างให้กับคนในชุมชน ส่งผลกระทบกับชาวอาข่าบ้านดอยสะโง้ มีผู้เลี้ยงหมูดำบ้านดอยสะโง้ประมาณ 140 คน มีหมูเล็ก-ใหญ่นับ 1000 ตัว ที่ตายไปแล้วประมาณ 30 เปอร์เซ็น และจะมีทยอยตายอีกทุกวัน
ซึ่งชาวบ้านอยากจะให้เจ้าหน้าที่ปศุสัตว์เข้ามาดูแล และมาช่วยเยียวยาหมูที่ตายไปแล้ว พร้อมกับแนะนำการเลี้ยงหมูดำ ซึ่งตามข้อบังคับ 18 ข้อของเจ้าหน้าที่ปศุสัตว์นั้น ให้ชาวบ้านปฏิบัติเลี้ยงแบบปิดนั้น เนื่องจากหมูดำต่างจากหมูขาว หมูดำเลี้ยงตามธรรมชาติได้ชอบกินตามธรรมชาติ มีความอดทนสูง ท้องตลาดทั่วไปไม่ต้องการมาก มีแต่คนชนเผ่าอาข่าเท่านั้น จึงขออะลุ้มอล่วยในบางข้อ ราคาต้นทุนหมูดำกับหมูขาวก็มีความแตกต่างในราคาและการเลี้ยง อยู่แล้ว
