เชียงราย-ใกล้จะออกพรรษาชาวไทยหรือไทใหญ่ชนกลุ่มน้อยที่อาศัยอยู่ในประเทศไทย เตรียมจัดงานเฉลิมฉลองประเพณีออกพรรษา ตามพุทธศาสนาที่มีความเชื่อหลังจากพระพุทธเจ้าได้ไปโปรดที่ชั้นดาวดึงส์ครบ 3 เดือน และจะเสด็จลงมาโปรดเมืองมนุษย์โลก ซึ่งตรงกับวันออกพรรษาที่ 29 ต.ค. หรือปฏิทินล้านนาตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือนเกี๋ยง ชาวไทใหญ่จึงได้จัดพิธีเฉลิมฉลองต้นรับพระพุทธเจ้า จึงพากันตกแต่งต้นแปก(ไทใหญ่เรียก) หรือชาวล้านนาเรียกว่าต้นเกี๊ยะ ตกแต่งกันอย่างสวยงาม เพื่อเตรียมแห่เข้าวัดในวันออกพรรษา
วันที่ 22 ต.ค.2566 ที่วัดเวียงพาง ม.3 ต.เวียงพางคำ อ.แม่สาย จ.เชียงราย ชาวบ้านได้รวมตัวกันจัดเตรียมต้นแปก ตกแต่งให้มีสีสันสวยงาม ซึ่งที่บ้านเวียงพางคำได้มีชาวไทใหญ่ได้มาอาศัยอยู่มานาน ได้นำประเพณีต่างๆมาจัดขึ้น จนมีการสืบทอดกันมา ซึ่งที่วัดเวียงพางคำ เป็นแห่งเดียวอำเภอแม่สายที่จะมีการจุดไฟต้นแปกขึ้นแห่งเดียวที่วัดเวียงพาง ทางหมู่บ้านจึงได้ประกาศ ใครที่จะร่วมทำบุญ สามารถนำไม่เกี๊ยะมารวมกันทำต้นแปกที่วัด
นายสยาม ยอดทิพย์ มัคนายกวัดเวียงพาง เผยว่า ที่วัดเวียงพางทำต้นแปกจำนวน 2 ต้นที่มีความยาวราว 7 เมตร นำหนักราว 400-500 กิโล และมีต้นเทียมที่มีนำหนักเบาเพื่อเตรียมยกแห่รอบวัดในคืนวันออกพรรษา ต้นแปกมีการตกแต่งด้วยสีสันงดงาม หลังคืนออกพรรษาเสร็จพิธีทางศาสนา ชาวบ้านร่วมกันจุดไฟต้นแปกให้แสงไฟส่องสว่าง ให้พระพุทธเจ้าทราบ พร้อมกับมี นก-โต ของชาวไทใหญ่ เต้นฟ้อนรำรอบต้นแปกจนไฟวอดดับ สร้างความสนุกสนานให้กับคนในหมู่บ้าน
ตามอดีต ตามแต่ละบ้านชาวไทใหญ่จะใช้ไม้จากฟืนตามป่ามามัดรวมกันทำต้นแปก แต่ละบ้านถึงเวลาจะปแห่ไปรวมกันที่วัด เพื่อไปจุดรวมกัน ซึ่งตามยุคตามสมัยได้เปลี่ยนไป ปัจจุบันได้นำต้นไม้เกี๊ยะมามัดรวมกันเป็นต้น ผสมกับไม้ไผ่แห้ง มัดรวมกัน ตบแต่งด้วยกระดาษสา และกระดาษสีให้มีสีสันเพิ่มความสวยงานสะดุดตามากยิ่งขึ้น และยังมีความเชื่อของชาวไทใหญ่ว่า ใครที่แต่งงานก่อนออกพรรษาคู่แต่งงานจะต้องร่วมทำต้นแปกไปจนถึง 3 ปี ตามความเชื่อคู่สมรสจะได้สว่างไสวในคู่สมรสนั้นๆ
