เชียงราย-เป๊อะหว่างอาหารพื้นบ้านของชาวไทใหญ่หาทานยาก เป็นที่รู้จักกันเฉพาะชาวไทใหญ่ จะทำกินกันเฉพาะในงานรื่นเริงเฉลิมฉลองประเพณี หรืองานขึ้นบ้านใหม่ แต่งงาน ทำกินเป็นกลุ่ม ๆ ซึ่งปัจจุบันได้มีการทำขายตามร้านเล็ก ๆไม่แพร่หลาย โดยจะขาย และชอบทานเฉพาะกลุ่มชาวไทใหญ่
วันที่ 19 ม.ค.2567 ที่บริเวณบ้านเกาะทราย อ.แม่สาย จ.เชียงราย มีร้านขายเป๊อะหว่าง ซึ่งเป็นร้านของนายชัย นามหน่อ อายุ 63 ปี (เชื้อสายไทใหญ่) ร้ายขายหางหมูยาง และเป๊อะหว่าง ขายมาแล้ว 20 ปี ก่อนหน้าลุงขายมาก่อน 30 ปี รวมแล้วสูตรเป๊ะหว่างของนายชัย ขายกันมา 50 ปี ที่บ้านเกาะทราย นายชัย เผยว่า เป๊อะหว่างเป็นอาหารไทใหญ่ ที่มีความแต่ต่างจากหลู่คนเหนือ เป๊อะหว่างจะกระด่าง ส่วนหลู่จะเป็นน้ำเลือด ซึ่งตามหลักเป๊อะหว่างชาวไทยใหญ่จะชอบทาน ในช่วงฤดูหนาวเท่านั้น เนื่องจากมีความเชื่อตามคนโบราณว่า ทานแล้วเป็นการถ่ายเปลี่ยน หรือเติมเลือดเข้าไปในร่างกาย ทำให้ผิวพรรณผุดผ่อง ตามความเชื่อของชาวไทใหญ่โบราณ แต่ฤดูร้อนจะไม่ทำทานกัน เนื่องจากจะทำให้ท้องเสียได้
เป๊ะหว่างทำมาจากเลือดที่คอหมูสด ๆ มีส่วนผสม เลือดคอหมูสด ไส้ทอดกรอบ เครื่องเทศมะแขว่นที่สั่งมาจากชายแดนจีน ซึ่งจะมีกลิ่นแรงกว่ามะแขว่นไทย ผงชูรส พริกคั่วเอง น้ำต้มสุก พร้อมกับผักเครื่องเคียง โดยนำเอาไส้ที่ทอดกรอบใส่ชาม นำส่วนผสมต่าง ๆ ผสมเข้าไปแล้วนำน้ำต้มสุกใส่ลงไป นำเลือดสดคอหมูใส่คนให้เข้ากัน ปล่อยทิ้งไว้ประมาณ 2-3 นาที จากนั้นตัวเลือดจะกระด้างคล้ายแกงกระด้าง รสชาติจะออกหวานเลือดสด มันกรอบจากใส่ทอดกรอบ หอมมะแขว่น-พริกครัว เผ็ดน้อยมากแล้วแต่จะเติมพริกคั่วลงไป ซึ่งเป๊อะหว่างเป็นเมนูหาทานได้อยากในเมืองไทย ส่วนใหญ่ชาวไทใหญ่จะทำทานกันเอง และที่แม่สาย มีเพียง 2 ร้าน ที่ทำขายราคาถ้วย 60 บาท พิเศษ 80 บาท
