เชียงราย-คึกคักมาอีกแล้วสำหรับอาหารโปรดของคนเหนือ ที่จะต้องหาขวดน้ำเดินก้มส่องแมงมันกัน ซึ่งก็ทำให้หน้าเฟสทุกคนที่เก็บมาได้ ถ่ายภาพโชว์ของหากินยาก 1 ปี 1 ครั้ง และยังออกวันเวลาไม่แน่นอน
วันที่ 27 พ.ค.2567 ช่วงนี้เริ่มเข้าสู่ฤดูฝน มีบางสิ่งบางอย่างที่พลุดขึ้นมาจากดิน ที่เป็นอาหารคนเหนือที่ไม่พลาด ที่ต้องออกไปหา บริเวณบ้านเรื่อนที่มีแสงส่องสว่างจากดวงไฟ หรือตามเสาไฟฟ้าข้างถนน แมงมัน แมงมันตัวเมียมีสีแดงคล้ำตัวใหญ่ นิยมนำมาทำเป็นอาหาร เรียกว่าแมงมันแม่ แมงมันตัวผู้มีสีเหลือง ตัวเล็กกว่าแมงมันตัวเมีย ไม่นิยมทานเพราะมีรสขม เรียกว่าแมงมันปู๊ หรือ “แมงมันคา” แมงมันจะออกมาจากลังในดินบินเข้าหาแสงไฟใกล้ลัง เนื่องจากลังชุ่มน้ำจึงบินออกมา
จากนั้นเป็นช่วงที่ชาวบ้านต้องโชว์ฝีมือ ถือขวดน้ำใส่น้ำเดินหาตามเสาไฟฟ้า หรือลังที่อยู่ในดิน จับใส่ขวดน้ำ แมงมันจะออก 2 ช่วงหลังฝนตก ช่วงหัวค่ำออกมา 1 ครั้ง แล้วหายไปจะออกอีกที่ หลังเที่ยงคืนยาวกันไป มือเก็บจะหากันเป็นกลุ่มสนุกสนาน ซึ่งวิธีที่มือเก็บต้องการเก็บไปขาย จะต้องไปหารูแมงมันให้ได้ตามทุ่งนา จากนั้นนำหลอดไฟหลอดไฟแบล็คไลท์ ไปตั้งห่างจากปากหลุ่มราว 50-80 ซม. นำกาละมังใส่น้ำปริ่มๆ วางข้างรูลังแมงมัน ตลอดทั้งคือ เมื่อแมงมันบินออกมาจะตกลงไปในกาละมัง ปีกติดตามมันจะหนีไปไหมไม่ได้
และภูมิปัญญาชาวบ้านที่ทำกัน ที่จะเลี้ยงไว้ให้ใกล้บ้าน สมัยโบราณหลังจากขุดเอาไข หรือขุดเก็บตัวแม่แมงมัน (วิธีลัดเก็บแมงมัน) หลังจากขุดเก็บเสร็จต่อไปแมงมันจะย้ายลังหนีไป คนโบราณจึงนำกระดูกไปทิ้งไว้ในลังฝั่งกลบ เพื่อให้เป็นอาหารแมงมันปีต่อไปจะไม่ย้ายลังหนี ก็สามารถเก็บแมงมันได้ที่ลังเดิม แต่หากไม่ทำแมงมันจะย้ายหนีไปไกล ทำให้ต้องไปหาอีกไกล
ราคาแมงมันแต่ละปีจะมีราคาที่สูง เริ่มต้นตั้งแต่ 1500 บาท ไปจนถึง 2000 บาทต่อ 1 กิโล คนที่หาจริงจังจังจะเก็บได้ไม่เกิน 1 กม.ต่อคน ซึ่งราคาแพงขนาดนี้ มีเท่าไรก็มีคนซื้อกิน เนื่องจาก 1 ปี มี 1 ครั้ง คนเหนือส่วนมากนิยมนำมา ไปคั่วและตำน้ำพริก สำหรับไข่อ่อนนำไปทำอาหาร เช่น ตุ๋นใส่ไข่ ดองไข่แมงมัน จ่อมไข่แมงมัน ผัดกับผัก ยำไข่แมงมัน ทอดใส่ไข่เจียว และแกงผักหวานป่ากับไข่แมงมัน ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นเมนูที่มีรสชาติและความอร่อยสุดยอด
