ศ.นพ.ประกิต วาทีสาธกกิจ เลขาธิการมูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ เขียนคำอาลัยต่อการจากไปของดร. สุรินทร์ พิศสุวรรณอดีตเลขาธิการอาเซียน ที่ถึงแก่อนิจกรรมในวัย 68 ปี จากอาการหัวใจล้มเหลวเฉียบพลันในช่วงบ่ายวันที่ 30 พ.ย.ในเฟชบุ้คว่า
อาลัยท่านดร.สุรินทร์
ดร.สุรินทร์เป็นเพื่อนร่วมทำงานควบคุมยาสูบมาตั้งแต่พศ. 2532 โดยเราทั้งสองและอาจารย์หทัย ได้เดินทางไปให้การ ต่อเวทีการทำประชาพิจารณ์ ที่จัดโดยสำนักผู้แทนการค้าสหรัฐอเมริกา ที่กรุงวอชิงตันดีซี เพื่อคัดค้านที่บริษัทบุหรี่ฟิลลิป มอร์ริส นำบริษัทบุหรี่ข้ามชาติอื่นในอเมริกา ขอให้รัฐบาลอเมริกา ใช้กฏหมายการค้า มาตรา 301 เพื่อเจรจาบังคับให้ประเทศไทยเปิดให้มีการนำเข้าบุหรี่อเมริกาได้อย่างเสรี ด้วยเงื่อนไขที่ประเทศไทยยอมไม่ได้ คือขอให้เขานำเข้ามาขายโดยไม่ต้องเสียภาษีนำเข้า และขอให้เรายกเลิกกฏหมายห้ามโฆษณาบุหรี่ โดยอ้างว่าเพื่อความเสมอภาคในการแข่งขันกับบุหรี่ไทย เราจึงติดต่อกับกลุ่มสุขภาพในอเมริกา ขอให้มีการทำประชาพิจารณ์ ทางอเมริกาขอให้เราหานักการเมืองหนึ่งคน และหมอหนึ่งคนไปให้การ คือต้องพูดทั้งสุขภาพและการเมือง
เราแบ่งบทบาทกันพูดโดยผมให้การถึงอันตรายของบุหรี่และถามหาจิตสำนึกของอเมริกันชน ส่วนดร.สุรินทร์ พูดถึงความสัมพันธ์ไทยกับอเมริกา ตำหนิอเมริกาว่าส่งออกสินค้าเสพติด ทำร้ายคนไปทั่วโลก
ท่านพูดว่า “ประเทศไทยก็มีสินค้าดีมาก ที่สามเหลี่ยมทองคำ แต่เราไม่ส่งออก เราปราบปราม”เป็นวาทะคมคายที่ฮือฮาในเวทีประชาพิจารณ์ศาตราจารย์นายแพทย์อรรถสิทธิ์ เวชชาชีวะ เป็นผู้แนะนำให้ผมไปเชิญดร.สุรินทร์ ให้ไปร่วมให้การในการทำประชาพิจารณ์ เนื่องจากท่านรู้ว่าดร.สุรินทร์ ไม่เพียงแต่จบจากฮาวาร์ด ยังเคยไปเป็นอินเทร์นฝึกงานที่คองเกรสอเมริกาอยู่หนึ่งปี เป็นคนไทยที่ไม่ได้อยู่เมืองนอกนาน แต่พูดภาษาอังกฤษได้ดีมากๆ
หลังจากนั้นก็ได้ติดต่อกับดร.สุรินทร์มาโดยตลอด ปี พ.ศ.2535 ดร.สุรินทร์พาผมไปคุยที่พรรคประชาธิปัตย์ ชวนให้ผมลงสมัครสส ในนามพรรค. ท่านบอกว่า ถ้าผมลงแล้ว ทางพรรคจะหา safe seat ให้ ผมถามว่า safe seat หมายความว่าอะไร ท่านบอกว่า หมายถึงพื้นที่ที่ลงแล้วต้องได้แน่นอน และผมไม่ต้องออกเงินค่าหาเสียง พรรคจะหาคนดูแลให้ หลังคุยกันผมบอกไม่พร้อมที่จะลงสมัครดร.สุรินทร์ถามว่า “ทำไมล่ะ กลัวสอบตกหรือ รับรองว่าสอบได้นะ” ผมบอกว่า กลัวจะสอบได้ต่างหาก เพราะเงินเดือนส.ส. ไม่พอที่จะเลี้ยงครอบครัว ดร.สุรินทร์ได้แต่หัวเราะ คงคิดว่า หมอนี่ไม่เอาใหนเลย
ช่วงที่ผมยังอยู่รามา ดร.สุรินทร์จะติดต่อฝากดูแลคนใกล้ชิดเรื่องเจ็บใข้ได้ป่วยเสมอ ดร.สุรินทร์ชอบเย้าเสมอว่าประเทศไทยมีคนที่ fanatic เรื่องบุหรี่สองคน คือคุณหมอหทัยกับคุณหมอประกิตหมายความว่า หมกมุ่น/เข้าใส้เรื่องยาสูบ ประมาณนั้น
เมื่อดร.สุรินทร์ได้เป็นเลขาธิการอาเซียน เราและเครือข่ายที่ทำงานควบคุมยาสูบในอาเซียน ก็ขอเข้าปรึกษาดร.สุรินทร์ เพื่อขอให้ท่านได้ยกระดับการควบคุมยาสูบในประเทศอาเซียน ท่านก็สนับสนุนและใช้คำคมว่า “อาเซียนต้องดำเนินนโยบาย green and safe trade” ไม่ส่งเสริมการค้าสินค้าที่เป็นอันตรายต่อผู้บริโภคเช่นบุหรี่ ท่านได้ช่วยให้งานควบคุมยาสูบ เป็นงานหนึ่งในด้านสุขภาพของสำนักเลขาอาเซียน
ดร.สุรินทร์ยังได้อภิปรายในสภา ช่วงที่สสส.ถูกการเมืองบีบคั้นราวปี 2546-47โดยท่านชี้ให้สภารับทราบการที่ทั่วโลกเน้นความสำคัญของทรัพยากรมนุษย์ และสสส.เป็นที่ยอมรับของนานาชาติ ในการเน้นการป้องกันโรคและสร้างเสริมสุขภาพ
ดร.สุรินทร์เป็นคนแพ้ควันบุหรี่อย่างมาก เจอควันบุหรี่ก็จะน้ำหูน้ำตาไหล ทุกครั้งที่ได้มีโอกาสคุยกัน ผมจะแนะนำให้ดร.รักษาสุขภาพ เพราะรู้ว่าท่านเดินทางมาก น่าเหน็ดเหนื่อยแทน ขอให้เขาจัดเวลาออกกำลังกายให้สม่ำเสมอ
ระยะหลังไม่ค่อยได้เจอหรือพูดคุยกัน ใจหายและเสียดายเมื่อทราบข่าวขอให้ดร.จงหลับสบาย และดวงวิญญาณจงสู่สุคติ และขอแสดงความเสียใจต่อคุณอลิสาและลูกๆด้วย
ประกิต วาทีสาธกกิจ 30 พย 2560
