สมุทรสาคร – ผู้ว่าฯ มอบหนังสือประกาศ “ย่านชุมชนเก่าตำบลท่าฉลอม” เป็นมรดกจังหวัด ส่งเสริมคุณค่าและความสำคัญของแหล่งธรรมชาติและศิลปกรรม
เมื่อวันที่ 27 ก.ย. 2566 นายณรงค์ รักร้อย ผู้ว่าราชการจังหวัดสมุทรสาคร เป็นประธานแถลงการประกาศย่านชุมชนเก่าตำบลท่าฉลอมเป็นมรดกจังหวัด พร้อมกับมอบหนังสือประกาศจังหวัดสมุทรสาคร เรื่องการประกาศมรดกจังหวัดสมุทรสาคร ให้แก่นายชุมพล จันทร์จรัสวัฒนา นายกเทศมนตรีนครสมุทรสาคร ณ โรงเจเฮงเช็งตั้ว ต.ท่าฉลอม อ.เมืองฯ จ.สมุทรสาคร โดยมี ผอ.ทสจ.สมุทรสาคร รองอธิการบดี ม.การกีฬาแห่งชาติ วิทยาเขตสมุทรสาคร หัวหน้าหน่วยอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรมท้องถิ่นจังหวัดสมุทรสาคร ประธานชุมชนท้ายบ้านท่าฉลอม และ ผอ.ร.ร.เทศบาลวัดช่องลม (เปี่ยมวิทยาคม) ร่วมแถลงข่าว
นายณรงค์ รักร้อย ผู้ว่าราชการจังหวัดสมุทรสาคร กล่าวว่า ด้วยจังหวัดสมุทรสาคร โดยคณะอนุกรรมการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรมประจำจังหวัดสมุทรสาคร ได้ดำเนินการพิจารณาแหล่งศิลปกรรมซึ่งเป็นมรดกทางวัฒนธรรม เพื่อประกาศเป็นแหล่งมรดกของจังหวัด อันเป็นการส่งเสริมและการอนุรักษ์แหล่งศิลปกรรมซึ่งเป็นมรดกทางวัฒนธรรม ให้มีสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการดำรงไว้ซึ่งความภาคภูมิใจในความอุดมสมบูรณ์ ความโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ และความเจริญรุ่งเรืองของท้องถิ่น โดยพิจารณาตามหลักเกณฑ์ในการพิจารณามรดกของชาติ อยู่บนพื้นฐานของการมีส่วนร่วมของภาคส่วนต่าง ๆ อันจะนำไปสู่หลักเกณฑ์การพิจารณามรดกของชาติไทยต่อไป
จังหวัดสมุทรสาคร จึงได้พิจารณาคัดเลือกแหล่งมรดกทางวัฒนธรรม ประเภทย่านชุมชนเก่า ให้เป็นแหล่งมรดกจังหวัดสมุทรสาครแห่งแรก และได้ออกประกาศอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 26 ก.ย. 2566 ได้แก่ ย่านชุมชนเก่าตำบลท่าฉลอม ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 1.7 ตร.กม. นับเป็นการดำเนินงานตามนโยบายที่ให้ความสำคัญในการอนุรักษ์ฟื้นฟูย่านชุมชนเก่าในภาพรวมของประเทศ อีกทั้งการประกาศย่านชุมชนเก่าตำบลท่าฉลอมเป็นมรดกจังหวัดนั้น ยังช่วยส่งเสริมคุณค่าและความสำคัญของแหล่งธรรมชาติและศิลปกรรม ซึ่งจะก่อให้เกิดความร่วมมือในการดูแล ปกป้องรักษาแหล่งธรรมชาติและศิลปกรรม ด้วยการกำหนดแนวทาง หรือมาตรการในการบริหารจัดการพื้นที่อย่างเหมาะสม และกลมกลืนกับสภาพแวดล้อมในพื้นที่อีกด้วย
ขณะที่ นายชุมพล จันทร์จรัสวัฒนา นายกเทศมนตรีนครสมุทรสาคร กล่าวว่า สำหรับชุมชนเก่าตำบลท่าฉลอม มีความเหมาะสมที่จะได้รับการประกาศให้เป็นแหล่งมรดกจังหวัดสมุทรสาคร เนื่องจากตำบลท่าฉลอมหรือตลาดท่าจีนในอดีต บ้านเรือนส่วนใหญ่จะเป็นหลังคาจาก บ้านไม้ สังกะสี และก่ออิฐถือปูน เป็นศิลปะผสมผสานไทยและจีนปลูกตามฐานะและแหล่งประกอบอาชีพ และจากข้อมูลทางประวัติศาสตร์ มีวัด 2 วัด อยู่ในพื้นที่คือ “วัดแหลมสุวรรณาราม” เรียกว่า “วัดหัวบ้าน” และ “วัดช่องลม” ภายหลังได้รับพระราชทานนามใหม่จากรัชกาลที่ 9 ได้เสด็จมาทอดกฐินต้นและยกช่อฟ้าว่า “วัดสุทธิวาตวราราม” เรียกว่า “วัดท้ายบ้าน” ในอดีต
และยังมีศาลเจ้าอีกหลายแห่ง เช่น ศาลเจ้าปุนเถ้ากง ศาลเจ้าพ่อกวนอู ศาลเจ้าแม่จุ๊ยบ๋วยเนี้ย และโรงเจเช็งเฮียงตั๊ว เป็นต้น ตั้งอยู่ในชุมชน จึงสันนิษฐานได้ว่าตำบลท่าฉลอมเป็นศูนย์กลางความเจริญของเมืองท่าจีน ชุมชนมีประชากรหนาแน่นวางตัวไปตามริมแม่น้ำท่าจีนฝั่งตะวันตก ระยะตั้งแต่บริเวณวัดช่องลมไปถึงบริเวณวัดแหลมสุวรรณาราม สถานีรถไฟสายบ้านแหลม-แม่กลองต่อเลยนั้น เข้าไปตามริมน้ำท่าจีนจะเต็มไปด้วยป่าไม้ชายเลน และมีชุมชนตั้งอยู่เป็นระยะห่าง ๆ กัน
นอกจากนี้ยังมีกิจกรรม ประเพณี วัฒนธรรมความเชื่อที่ยังสืบทอดต่อกันมา เช่น งานประเพณีสุขาภิบาลหรืองานวันท้องถิ่นไทย “18 มีนาคม” งานเทศกาลไหว้เจ้า 9 ศาล เทศกาลถือศีลกินเจ วันตรุษจีน สารทจีน เทศกาลลอยกระทง ไหว้พระจันทร์ และตามศาลเจ้ายังคงมีการทำบุญวันเกิดของแต่ละศาลทุกปี เช่น การลุยไฟของศาลเจ้าแม่จุ๊ยบ๋วยเนี้ย การแจกทานของโรงเจเช็งเฮียงตั๊ว และอุทยานพระโพธิ์สัตว์กวนอิม เป็นต้น สำหรับอาหารที่เป็นที่นิยมส่วนใหญ่จะมาจากอาหารทะเลสด ๆ และมีอาหารบางอย่าง เช่น ผัดไทย ของหวานอย่างเช่น ลอดช่อง และขนมที่ทำจากแป้งและมะพร้าวที่ใช้ในการไหว้เจ้า เป็นต้น
