“การศึกษานำการพัฒนา ปวงประชามีส่วนร่วม”สโลแกนที่เป็นหลักยึดเพื่อใช้ในการบริหารงาน ผมใช้การศึกษานำการพัฒนาเพราะเรามีเครือข่ายสถาบันการศึกษาที่เกี่ยวข้อง ด้วยการศึกษาวิจัย และแต่ละเรื่องเราประยุกต์ใช้เพื่อแก้ปัญหาและพัฒนาได้อย่างมีทิศทางทั้งเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม ผลการวิจัย ทำให้เราสามารถเดินได้อย่างมั่นคงและแข็งแรง”
นายทรงชัย วงษ์วัชรดำรง นายกเทศมนตรีเมืองทุ่งสง เปิดเผยให้ฟังถึงผลการดำเนินงานด้านการดูแลความเป็นอยู่ของพี่น้องประชาชนเพื่อให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี ภายใต้แนวคิด และผลงานที่ประสบความสำเร็จจาก“ทุ่งสงเมืองสะอาด” การพัฒนาให้บ้านเมืองสะอาด มีสุขภาวะ สุขอนามัยที่ดีได้นั้น เริ่มต้นจากตัวเรา ต้องสร้างความตระหนัก มีความรู้ความเข้าใจ การจัดการขยะภายใต้โครงการ “พลิกถุงพลิกโลก” เทศบาลเมืองทุ่งสงได้รับความร่วมมือกับภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง ดำเนินการ จัดการขยะอย่างจริงจังและต่อเนื่อง ทุ่งสงเคยมีปริมาณขยะ 50 ตันต่อวัน สามารถบริหารจัดการขยะลดลง 20 ตันต่อวัน และการจัดการขยะไม่หยุดเพียงเท่านั้นเพราะนอกจากปริมาณที่ลดลงแล้ว เทศบาลเมืองทุ่งสงต้องการแก้ปัญหาพร้อมรณรงค์ปลูกจิตสำนึกด้าน “ขยะ”ให้เป็นศูนย์ และมุ่งเน้นการตระหนักเพื่อแก้ปัญหาจากตัวเราเป็นหลัก
“พลิกถุงพลิกโลก” ได้ดำเนินการมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2558 พร้อมศึกษาและพัฒนาการเรียนรู้จากการทำงานจนถึงปัจจุบัน สามารถทำให้มีปริมาณลดลงอย่างสอดคล้องตามแนวทางจังหวัดสะอาด “ทุ่งสงเมืองสะอาด” ภายใต้แผนแม่บทการบริหารจัดการขยะมูลฝอยของประเทศ พ.ศ. 2559-2564 โดยใช้หลัก 3R Reduce ใช้น้อย Reuse ใช้ซ้ำ และ Recycle นำกลับมาใช้ใหม่ ซึ่งเป็นการเริ่มต้นการจัดการขยะจากภายในองค์กรเทศบาลเอง โดยมีโรงเรียนและครูในสังกัดเทศบาลทั้งหมดเป็นฐานสู่ครัวเรือนชุมชนอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะนักเรียนในสังกัดโรงเรียนเทศบาลจำนวน 4,000 คน กลับไปอธิบายและขยายผลต่อผู้ปกครองให้ตอบกลับมายังโรงเรียน
ที่สำคัญทางเทศบาลยังรับอาสาสมัครท้องถิ่นรักษ์โลก เพื่อเป็นเครือข่ายในการจัดการขยะมูลฝอยและดูแลสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่นด้วย การดูแลรักษาความสะอาด ในระดับครัวเรือน ชุมชน ครัวเรือน และหน่วยงาน พร้อมบูรณางานร่วมกิจกรรมที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะโครงการบริหารจัดการและสร้างจิตสำนึกในการจัดการน้ำเสียชุมชนเพื่อรวบรวมและบำบัดน้ำเสียใช้งานอย่างมีประสิทธิภาพ (หลังเขาวัดชัยชุมพล ) น้ำเสียที่ผ่านการบำบัดผ่านเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนด การเดินระบบรวบรวมและบำบัดน้ำเสียมีประสิทธิภาพโดยมีปริมาณน้ำเข้าระบบบำบัดน้ำเสียวันละ 159,515 ลบ.ม. น้ำทิ้งที่ออกจากระบบบำบัดเสียได้มาตรฐานตามกำหนด รวมถึงโครงการก่อสร้างระบบรวบรวมและบำบัดน้ำเสียระยะที่ 2 เพื่อการจัดการขยะอย่างครบวงจร แนวคิดสำคัญคือการปลุกจิตสำนึกและการณรงค์เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจการแก้ปัญหาที่ทุกคนทุกหน่วยงานต้องตระหนักและเริ่มจากตัวเราก่อน
เบื้องหลังความสำเร็จการจัดการขยะเมืองทุ่งสง นายทรงชัย นายกเทศมนตรีเมืองทุ่งสงเปิดเผยให้ฟังอย่างน่าสนใจว่า“การจัดการขยะไม่เพียงแค่การลดและได้มาซึ่งรางวัลเท่านั้น แต่เรามุ่งเน้นในเรื่องการรณรงค์และปลูกจิตสำนึกการแก้ปัญหาต้องเริ่มจากตัวเรา ดังนั้นสิ่งที่ต้องมาทบทวนตัวเองคือการหาวิธีการที่เหมาะสมกับชุมชนเมืองทุ่งสงเราควรทำอย่างไร เพราะแต่ละพื้นที่คงไม่เหมือนกัน และโชคดีที่เทศบาลเมืองทุ่งสงได้ ดร.ไพบูลย์ โพธิ์สุวรรณ ได้มาชี้แนะและทำเรื่องชุมชนไร้ถัง แต่ผมคิดว่าถ้าบอกว่าชุมชนไร้ถังในทุ่งสงคงจะไม่เหมาะ เพราะว่าถ้าต้องการให้ชุมชนไร้ถัง เมื่อก่อนเราตั้งถังไว้แล้วนำขยะมาเก็บรวบรวม เพื่อคัดแยก แล้วถ้าบอกว่าไม่มีถังแล้วชุมชนจะนำขยะไปทิ้งที่ไหน ซึ่งเราไม่สามารถให้คำตอบที่ชัดเจนได้ ดังนั้นจึงนำหลักของในหลวงแบบง่ายใกล้ตัวตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้เป็นการ “ระเบิดจากข้างใน”
นายกเทศมนตรีเมืองทุ่งสงเล่าให้ฟังอย่างน่าสนใจว่าความสำเร็จเกิดจากการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมต้องเกิดจากคนเทศบาลก่อนซึ่งเริ่มต้นจากต้นทาง และได้ความร่วมมือจากการประสาน โดยเฉพาะการประสานไปทาง SCG ที่อนุเคราะห์ให้เครื่องคัดแยก 12 ตันต่อวันยังคัดแยกได้น้อย ขณะที่ขยะมีมากถึง 50 ตันต่อวัน แต่เมื่อคัดแยกขยะทำให้เห็นว่ามีขยะที่เป็นเชื้อเพลิงได้ ดังนั้นขยะที่เหลือเป็นขยะอินทรีย์ ทำให้เราคิดต่อยอดมากยิ่งขึ้นว่าเมื่อเราทำที่ปลายทางได้ เราจะย้อนกลับมาที่กลางทางแล้วกลับมาที่ต้นทางทำให้เห็นปัญหาชัดและแก้ปัญหาได้ตรงจุด ซึ่งใช้เวลาการเรียนรู้จากการทำงานในช่วงดังกล่าว 8 เดือน เริ่มต้นที่เทศบาล โรงเรียน ทั้งกลางทาง ปลายทาง จนสามารถลดขยะได้ถึง 50 เปอร์เซ็นต์ของขยะจาก 50 ตันต่อวันเหลือ 25 ตันต่อวัน กลายเป็นแรงจูงใจ เป็น“พลังที่ทำให้คนภายในเทศบาล”เห็นว่าทำได้ และขยายไปสู่เครือข่ายภายนอกที่เกี่ยวข้องอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะกลุ่มเด็ก ๆ และเยาวชน
ทุ่งสงเมืองสะอาดความสำเร็จจากผลของพัฒนาที่ทุกคนในเมืองทุ่งสงได้ร่วมมือกันอย่างต่อเนื่อง
