“โมเดลปากแพรก”ถอดบทเรียนรูปแบบการสร้างแกนนำเครือข่ายสื่อสารจากงานวิจัยภาคสนามของศูนย์วิจัยและพัฒนาการสื่อสารการเมืองและสังคม มสธ.รุกพัฒนาทักษะการสื่อสารภาคประชาชนเพื่อสร้างการมีส่วนร่วมการพัฒนาท้องถิ่นภายใต้เครือข่ายอาสาพัฒนาปากแพรก
“ปากแพรก”เป็นที่รู้จักในนามเมืองทุ่งสง หรือเทศบาลเมืองทุ่งสง ชุมชนเมืองขนาดใหญ่ เป็นเมืองที่ตั้งอยู่ในเขตท้องที่ตำบลปากแพรก อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช ชุมชนเมืองที่มีลักษณะที่ตั้งซึ่งอยู่กึ่งกลางคาบสมุทรมีเส้นทางเชื่อมต่อระหว่างทะเลอ่าวไทยกับทะเล อันดามัน ทำให้ทุ่งสงเป็นส่วนหนึ่งของเส้นทางการค้าข้ามคาบสมุทร ที่เคยรุ่งเรื่องเมื่อครั้งอดีต ในฐานะความโดดเด่นเป็นสถานีชุมทางใหญ่ เป็นจุดรวมและจุดจ่ายรถไฟแยกไปส่วนต่าง ๆ ของภาคใต้ ชุมชนแรกของเมืองทุ่งสงตั้งอยู่บริเวณตลาดใน ริมคลองท่าเลาใกล้ ๆ บริเวณหอสมุดประชาชนเทศบาลเมืองทุ่งสงในปัจจุบันทั้ง 20 ชุมชนในเขตเทศบาลเมืองทุ่งสงมีบทบาทสำคัญต่อการมีส่วนร่วมการพัฒนาท้องถิ่น
นอกจากการพัฒนาการสื่อสารได้เป็นศาสตร์ที่มีบทบาทอย่างมากในศาสตร์และการทำงานทุกแขนงในปัจจุบัน ทั้งด้านการเมือง เศรษฐกิจ วิทยาศาสตร์ การศึกษา และการบริหารที่ต้องมีกิจกรรมการสร้างความเข้าใจกับกลุ่มเป้าหมายอย่างต่อเนื่อง ตลอดเวลา ความร่วมมือระหว่างศูนย์วิจัยและพัฒนาการสื่อสารการเมืองและสังคม มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช โดย รศ.ดร.วิทยาธร ท่อแก้ว ผู้จัดการโครงการ และในฐานะที่ปรึกษาศูนย์วิจัยฯ ร่วมกับเทศบาลเมืองทุ่งสง โดยนายทรงชัย วงษ์วัชรดำรง นายกเทศมนตรีเมืองทุ่งสง ภายใต้โครงการพัฒนาการสื่อสารเพื่อมีส่วนร่วม “การพัฒนาทักษะการสื่อสารสำหรับผู้นำเครือข่ายภาคประชาชน อาสาพัฒนาปากแพรก”เป็นการทำงานร่วมระหว่าง สถาบันการศึกษา องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เครือข่ายภาคประชาชน สร้างการมีส่วนร่วมพัฒนาชุมชนท้องถิ่นสู่ความเข้มแข็งที่ยั่งยืนซึ่งได้ผ่านการแสวงหาข้อปฏิบัติที่ดีทางการสื่อสารจากงานวิจัยอย่างต่อเนื่อง
“การพัฒนาทักษะการสื่อสารสำหรับผู้นำเครือข่ายภาคประชาชน ภายใต้กลุ่ม อาสาพัฒนาปากแพรก จากผลงานวิจัยการปฏิบัติการภาคสนามเพื่อเข้าไปพัฒนาชุมชนและหน่วยงานในท้องถิ่นอย่างต่อเนื่องด้วยการ ถ่ายทอดความรู้ทางการสื่อสารในรูปแบบต่างๆ ของศูนย์วิจัยและพัฒนาการสื่อสารการเมืองและสังคม สาขาวิชานิเทศศาสตร์ หน่วยงานหนึ่งของมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชที่ดำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับการศึกษาเพื่อตอบสนองพันธกิจของมหาวิทยาลัยในการวิจัยและให้บริการทางวิชาการเพื่อเป็นการเสริมสร้างและพัฒนาสังคมที่มุ่งเน้นการพัฒนาคุณภาพของบุคคลากรในทุกแขนงรองรับไทยแลนด์ 4.0 ทุกระดับภายใต้กรอบวิชาการด้านนวัตกรรมการสื่อสารที่เข้าไปมีส่วนสำคัญ ซึ่งต่างจำเป็นต้องให้มีการสื่อสาร การใช้สื่อต่างๆ ทั้งสื่อใหม่ สื่อร่วมสมัยที่สอดรับกับการเปลี่ยนแปลงโดยเฉพาะภาคประชาชนเพื่อเข้ามามีบทบาทสำคัญในการพัฒนาร่วมท้องถิ่นของตนเองอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ทั้งรูปแบบการสื่อสาร การเป็นนักสื่อสารชุมชนที่ดี การจัดการฐานข้อมูล ความรู้และวาระของชุมชนที่ได้ผลักดัน จนเกิดการเปลี่ยนแปลงจากการมีส่วนร่วมในการสื่อสารเพื่อพัฒนาชุมชนท้องถิ่น” รศ.ดร.วิทยาธร ท่อแก้ว ผู้จัดการโครงการ และในฐานะที่ปรึกษาศูนย์วิจัยฯ กล่าว
การพัฒนาการสื่อสารเพื่อสร้างการมีส่วนร่วม จากรูปแบบการสร้างแกนนำเครือข่าย การจัดการฐานข้อมูล ตลอดจนวาระที่ต้องผลักดันและการใช้สื่อใหม่อย่าง เฟสบุ๊ค และแอพพริเคชั่น “ไลน์กลุ่ม” ภายใต้ชื่อ “อาสาพัฒนาปากแพรก”ซึ่งเป็นตัวแทนเครือข่ายภาคประชาชนเทศบาลเมืองทุ่งซึ่งส่วนใหญ่เป็นผู้นำและสมาชิกจากชุมชนต่างๆ ทั้ง 20 ชุมชนภายในเขตเทศบาลเมืองทุ่งสง เพื่อพัฒนาทักษะการสื่อสาร เป็นผู้นำเครือข่ายอาสาพัฒนาปากแพรกที่ดี มีความรู้ความเข้าใจการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ เป็นกระบวนการสื่อสารการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน ด้วยนวัตกรรมการสื่อสาร โดยคนในชุมชน ตั้งแต่การร่วมคิด ร่วมวางแผน ร่วมพัฒนา ร่วมตรวจสอบ ร่วมรับผิดชอบ และยอมรับผลการสื่อสารการมีส่วนร่วม โดยเฉพาะวาระสำคัญของเมืองทุ่งสงสื่อสารผ่านเครือข่ายเพื่อสร้างการมีส่วนร่วมขับเคลื่อนสู่การพัฒนา เช่นปัญหาขยะและการจัดการขยะ การบริหารและการจัดการน้ำทั้งระบบ การแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับการสื่อสารในชุมชน ภัยพิบัติทางธรรมชาติต่อชีวิตและทรัพย์สินจากวาตภัยและอุกทกภัยที่เกิดขึ้นในพื้น
การพัฒนาการสื่อสารเพื่อสร้างการมีส่วนร่วม เป็นการพัฒนาทักษะการสื่อสารสำหรับแกนนำเครือข่ายภาคประชาชน อาสาพัฒนาปากแพรก “โมเดลปากแพรก” รูปแบบการสร้างแกนนำเครือข่ายและการใช้สื่อใหม่ ของเครือข่ายภาคประชาชนเพื่อสร้างการมีส่วนร่วมพัฒนาชุมชนท้องถิ่นสู่ความเข้มแข็งที่ยังยืน”
