การสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชนในชุมชนเพื่อพัฒนาท้องถิ่น ด้วยความเข้มแข็งของเครือข่าย ร่วมคิด ร่วมวางแผน ร่วมพัฒนา ร่วมตรวจสอบ ร่วมรับผิดชอบและยอมรับผลการพัฒนาภายใต้ความรู้สึกร่วมของการพัฒนาเมืองร่วมกัน เป็นกระบวนการเรียนรู้อีกรูปหนึ่งของภาคประชาชนชาวเมืองสงขลาบ่อยาง ด้วยหลักคิดที่ว่า “คนบ่อยางเราดูแล”
เครือข่ายประชาชนในชุมชนเมืองสงขลารวมพลังร่วมขับเคลื่อนแนวคิดจิตสาธาณะภายใต้กิจกรรม พัฒนาศักยภาพอาสาพัฒนาบ่อยาง “คนบ่อยาง เราดูแล” นักพัฒนาชุมชนพันธุ์ใหม่เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมเพื่อท้องถิ่นเข้มแข็งที่ยั่งยืน จุดเริ่มต้นเล็กๆ ของชาวบ้านจากชุมชนต่างๆในเขตเทศบาลนครสงขลา ภายใต้เครือข่าย อาสาพัฒนาบ่อยาง “คนบ่อยาง เราดูแล” เข้าร่วมทำกิจกรรมต่างๆ ด้วยจิตอาสาหรือจิตสาธารณะพัฒนาชุมชนท้องถิ่นโดยใช้การสื่อสารสะพานเชื่อมสร้างความเข้าใจในกระบวนการมีส่วนร่วมในการพัฒนา
นายวิชัย พงศ์สมุทร สมาชิกอาสาพัฒนาบ่อยางและในฐานะประธานชุมชนร่วมใจพัฒนา วันนี้มีโอกาศร่วมบำเพ็ญประโยชน์ร่วมกับชุมชนดอกรัก จุดเริ่มต้นเล็กๆ ที่คนในชุมชนเข้าใจตื่นตัวและให้ความร่วมมือในการทำหน้าที่พลเมือง มีจิตอาสาทำความสะอาดภายในชุมชนตัวเองด้วยสำนึกรัก และสาธารณะประโยชน์อื่นๆ ความสามัคคีที่ดีหลังจากแกนนำเครือข่ายเข้าร่วมอบรมและสร้างความเข้าใจในเบื้องต้น เพื่อสร้างความเข้าใจการทำหน้าที่นักสื่อสารพัฒนาชุมชน การแจ้งข่าวสารแนวคิดและกิจกรรมสาธารณะเพื่อสร้างการมีส่วนร่วมพัฒนาชุมชนเช่น การทำความสะอาดวัด และสถานที่สาธาณะต่างๆ เก็บกวาดขยะภายในชุมชน ตัดแต่งกิ่งไม้เพื่อภูมิทัศน์สวยงามในชุมชนให้น่าอยู่ จุดเริ่มต้นของการทำหน้าที่เพื่อส่วนร่วมด้วยความสามัคคี ทั้งชุมชนตัวเองและขยายไปยังชุมชนใกล้เคียง “ชุมชนพี่ชุมชนน้อง”กิจกรรมลักษณะเช่นนี้จะขยายไปเรื่อยๆ โดยเฉพาะช่วงปิดเทอมเด็กและเยาวชนในชุมชนมีโอกาสได้ร่วมทำกิจกรรมจิตอาสากับผู้ใหญ่ซึ่งเป็นการเรียนรู้ที่สำคัญ
ขณะที่ ธนพร ศิรินุพงศ์ และมนูญ สุวรรณโน สมาชิกอาสาพัฒนาบ่อยาง ในฐานะประธานอสม.และประธานชุมชนบ่อหว้าสามัคคี พร้อมเจ้าหน้าที่รักษาความสะอาดเทศบาลนครสงขลา ได้ร่วมมือกันทำความสะอาดชุมชนและตรอกซอกซอยต่างๆ ภายในชุมชน “หน้าบ้านหน้ามอง”เพื่อจัดระเบียบและความเรียบร้อยภายในชุมชนให้เกิดความสะอาด และสะดวกสบายเป็นชุมชนปลอดขยะและ เป็นการเริ่มต้นการทำงานร่วมของภาคพลเมืองด้วยจิตสาธารณะ หรือจิตอาสาซึ่งเริ่มต้นทำกิจกรรมง่ายๆ เรื่องใกล้ การแก้ไขปัญหาขยะล้นชุมชนด้วยจิตสำนึกด้วยตัวเอง ด้วยพลังของความร่วมมือของทุกคนในชุมชนพร้อมๆ กับการสร้างความเข้าใจและขยายต่อไปยังสมาชิกรายอื่นๆ ในชุมชนเพื่อให้เกิดความตระหนักในเรื่องจิตสาธารณะและการมีส่วนร่วม
ดร.สมศักดิ์ ตันติเศรณี นายกเทศมนตรีนครสงขลา กล่าวว่าการพัฒนาเมืองสงขลา ช่วงที่ผ่านมา ด้วยแนวคิดเชิงการอนุรักษ์ แนวคิดการพัฒนาเมืองใหม่ที่เน้นและมุ่งใส่ใจ ตลอดจนการตระหนักถึงในด้านสิ่งแวดล้อมและคุณภาพชีวิตด้วยนโยบายโครงการและกิจกรรมต่างๆ ส่งผลให้เมืองสงขลาเป็นเมืองที่ถูกพูดถึง ความโดดเด่น ความน่าสนใจ ได้รับการมาเยี่ยมมาเยือนจากผู้คนและนักท่องเที่ยวมากขึ้นตามลำดับ ทั้งนี้ไม่เพียงแต่แนวคิดและการขับเคลื่อนการพัฒนาของผมและพี่น้องชาวบ่อยาง แต่ยังมีเครือข่ายหลากหลายที่เข้ามามีส่วนร่วม โดยเฉพาะเครือข่ายที่ใช้กระบวนการสื่อสารเข้ามาช่วยพัฒนาท้องถิ่นของเรา อาสาพัฒนาบ่อยาง “คนบ่อยางเราดูแล”
“การพัฒนาท้องถิ่นและชุมชนด้วยจิตสาธารณะ มีจิตอาสาย่อมเสริมสร้างท้องถิ่นชุมชนให้เกิดความเข้มแข็ง ทั้งทางเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรมให้แก่ท้องถิ่น ด้วยแนวคิดและการริเริ่มจากพี่น้องประชาชนของเรา ผมเชื่อและมั่นใจการพัฒนาท้องถิ่นและชุมชนที่ได้รับความร่วมมือจากกลุ่มเครือข่าย “อาสาพัฒนาบ่อยาง”เป็นขบวนการส่งเสริมการสื่อสารแบบมีส่วนร่วมของพ่อแม่พี่น้องชาวสงขลาบ่อยาง จะทำให้เกิดบทบาท วิธีการ การกำหนดความต้องการร่วมกัน การแก้ปัญหาร่วมกัน ลงมือปฏิบัติการร่วมกัน และรับผิดชอบร่วม เป็นการทำงานร่วมเพื่อลูกหลานในอนาคต”
ขณะที่ รศ.ดร. วิทยาธร ท่อแก้ว ประธานคณะกรรมการบริหารหลักสูตร นวัตกรรมการสื่อสารทางการเมืองและการปกครองท้องถิ่น และที่ปรึกษาศูนย์วิจัยและพัฒนาการสื่อสารการเมืองและสังคม มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช กล่าวว่า การพัฒนาสู่ความสมดุลยั่งยืน จะต้องให้ความสำคัญกับการเสริมสร้างทุนของชุมชนท้องถิ่นที่มีอยู่ ทั้งที่เป็นทุนทางสังคม ทุนทางเศรษฐกิจ และทุนทางทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมให้มีมากขึ้นและเชื่อมโยงกันเพื่อประโยชน์ในการพัฒนา ทั้งนี้การเสริมสร้างทุนทางสังคมจะเป็นพื้นฐานหลัก โดยต้องเริ่มจากการพัฒนาคุณภาพคนให้เป็นคนที่มีความรู้คู่คุณธรรม มีจิตสำนึกสาธารณะและรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงเพื่อนำไปสู่การพัฒนาชุมชนให้มีความเข้มแข็ง ช่วยเหลือเกื้อกูลกันภายในชุมชนและระหว่างชุมชน และเป็นพลังของการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นและประเทศ
