สถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่ผ่านมา ส่งผลกระทบต่อแรงงานอย่างรุนแรง โดยเฉพาะในภาคอุตสาหกรรม ทั้งปัญหาการแพร่ระบาดของโรคในโรงงานอุตสาหกรรม รวมทั้งการขาดแคลนแรงงาน เนื่องจากในช่วงแรกต้องปิดโรงงานชั่วคราว ขณะที่บางแห่งต้องปิดกิจการถาวรเพราะแบกรับภาวะขาดทุนไม่ไหว ทำให้แรงงานพากันเดินทางกลับสู่ภูมิลำเนา จนส่งผลทำให้กำลังการผลิตลดลงและกระทบต่อการส่งออก ซึ่งถือเป็นเครื่องยนต์หลักที่ช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจ
ขณะเดียวกัน ภาครัฐได้ออกมาตรการเยียวยาทั้งนายจ้างและแรงงานอย่างทั่วถึง เพื่อช่วยเหลือและบรรเทาผลกระทบ โดยเฉพาะผู้ประกันตนในระบบประกันสังคม ทั้งมาตรา 33 39 และ 40 แต่ก่อให้เกิดภาระงบประมาณสูง และหากสถานการณ์ยังคงยืดเยื้อ จะทำให้ต้องใช้เม็ดเงินอีกจำนวนมาก และถ้าภาคอุตสาหกรรมยังขับเคลื่อนไม่ได้ จะส่งผลกระทบต่อภาวะเศรษฐกิจของประเทศลากยาวออกไป ดังนั้น กระทรวงแรงงานจึงต้องหาวิธีการเพื่อให้ภาคธุรกิจและอุตสาหกรรม เดินหน้าไปได้ พร้อม ๆ กับที่แรงงานก็ไม่ต้องตกงาน
อย่างไรก็ตาม การกลับมาฟื้นความสัมพันธ์ระหว่างไทย-ซาอุดิอาระเบีย ถือเป็นข่าวดีอย่างยิ่งของภาคแรงงาน ท่ามกลางวิกฤติที่กำลังเกิดขึ้น
นายสุรชัย ชัยตระกูลทอง ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวงแรงงาน ให้สัมภาษณ์พิเศษ แพลตฟอร์มข่าวชุมชน 77 ข่าวเด็ด ถึงสถานการณ์แรงงาน หลังโควิด-19 คลี่คลาย เปิดกิจการได้ รวมถึงการจัดหาแรงงานไปทำงานยังประเทศซาอุดิอาระเบีย
ร่วมฝ่าวิกฤติโควิด ให้ภาคอุตสาหกรรมเปิดเดินเครื่องผลิตได้
นายสุรชัย ชัยตระกูลทอง เปิดฉากคุยกับ 77 ข่าวเด็ด ด้วยความภาคภูมิใจว่า การล็อกดาวน์ที่ผ่านมา แม้ทำให้ภาคธุรกิจโดยเฉพาะการท่องเที่ยวต้องถูกล็อกดาวน์ แต่ภาคอุตสาหกรรมยังคงแข็งแรง การส่งออกของไทยเติบโตแบบนิวไฮ ในรอบ 11 ปี หนึ่งในความสำเร็จ คือ ความสามารถของกระทรวงแรงงาน โดยนายสุชาติ ชมกลิ่น รัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงาน (รมว.แรงงาน) ซึ่งห่วงว่าถ้าต้องล็อกดาวน์โรงงานต้องปิด ภาคการผลิตหยุดชะงัก ต้องจ่ายเงินชดเชยให้แก่ผู้ว่างงาน ต้องใช้เม็ดเงินมหาศาล มีแรงงานตกงานจำนวนมาก จึงหาวิธีให้กิจการสามารถดำเนินต่อไปได้ พร้อมกับการเฝ้าระวังโรคระบาดไปด้วย
กระทั่งคิดโครงการ ‘Factory Sandbox’ (แฟคตอรี่ แซนด์บ็อกซ์) เมื่อพบผู้ติดเชื้อ จะคัดแยกออกมารักษา ขณะที่ภาคการผลิตก็เดินหน้าต่อไป แรงงานไม่ต้องหยุดงาน สามารถประคับประคองให้อยู่ได้ทั้งกิจการและแรงาน พร้อมตรวจหาเชื้อด้วยเอทีเค
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงาน ยังเห็นว่าโรงพยาบาล (รพ.) และสถานพยาบาล ไม่เพียงพอที่จะรองรับผู้ป่วยได้ และถ้าให้ผู้ป่วยอยู่ในบ้านก็จะเกิดการแพร่กระจายเชื้อในบ้าน จึงให้สำนักงานประกันสังคม ประสาน รพ.ในเครือ จับคู่ รพ.เครือข่ายประกันสังคมกับโรงแรม เพื่อกักตัว เมื่อรักษาหาย จึงกลับเข้าทำงาน ทำให้การผลิตในภาคอุตสาหกรรมเพื่อการส่งออกยังสามารถเดินไปได้ดี และเป็นที่ยอมรับของนักลงทุน โดยเฉพาะญี่ปุ่น ที่ขอบคุณนายกรัฐมนตรี และ รมว.แรงงาน พร้อมระบุว่าจะลงทุนตั้งโรงงานในประเทศไทยเพิ่ม เนื่องจากเกิดความเชื่อมั่นว่า ให้การดูแลภาคอุตสาหกรรมและแรงงานได้เป็นอย่างดี ขณะที่หลายประเทศเดินตามองค์การอนามัยโลก คือ ล็อคดาวน์ทั้งหมด ดังนั้น ออเดอร์จึงไหลมาสู่ประเทศไทย เป็นเหตุทำให้ส่งออกของเรายอดนิวไฮในรอบ 11 ปี
แรงงานยุคใหม่ ทำงานเชิงรุก รองรับเศรษฐกิจ
ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวงแรงงาน บอกต่อว่า กระทรวงแรงงานยุคปัจจุบันเปลี่ยนไปมาก ในอดีตเป็นกระทรวงที่อยู่ในภาคสังคม คอยดูแลเยียวยาเมื่อมีเหตุ คือ การทำงานเชิงรับ แต่วันนี้เปลี่ยนเข้ามาสู่ภาคเศรษฐกิจด้วย ซึ่ง รมว.แรงงาน ได้นำกลไกและศักยภาพของกระทรวง จากภาคสังคม พัฒนาไปสู่ภาคเศรษฐกิจ และร่วมทำงานกับ คณะกรรมการบริหารสถานการณ์เศรษฐกิจจากผลกระทบของการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) หรือ ศบศ.ด้วย
จึงเห็นได้ว่า การทำงานในเชิงรุก ถ้าจะเกิดเหตุการณ์ว่างงาน จะมีมาตรการป้องกันเพื่อให้เกิดความเสียหายน้อยที่สุด ไม่ใช่ตกงานมาก ๆ แล้วค่อยมาแก้ไข
ทั้งนี้ หลังจากสถานประกอบการกลับมาเปิดกิจการได้อีกครั้ง โดยเฉพาะสถานบันเทิง ผับ บาร์ ย่อมส่งผลดีต่อการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ มีรายได้เพิ่มขึ้น แต่ทุกประเทศที่เปิดประเทศแล้ว เป้าหมายลำดับแรกที่เหมือนกัน คือ การดึงนักท่องเที่ยวและนักลงทุนเข้าประเทศ
นักท่องเที่ยวซาอุฯ ดีใจ อยากมาเมืองไทย
มีนักท่องเที่ยวจำนวนมากต้องการที่จะเดินทางมาท่องเที่ยวประเทศไทย โดยเฉพาะตะวันออกกลาง อย่างซาอุดิอาระเบีย ตนเองได้พูดคุยกับรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงทรัพยากรมนุษย์และพัฒนาสังคมซาอุฯ ทราบว่า รัฐบาลซาอุฯ ดีใจที่กลับมาฟื้นฟูความสัมพันธ์ ส่วนชาวซาอุฯ ก็ดีใจที่จะได้สิทธิเสรีภาพในการเดินทางมาท่องเที่ยวประเทศไทย หลังจากก่อนหน้านี้ถูกควบคุมไม่ให้วีซ่าเข้าสู่ประเทศไทย
ไทยพร้อมส่งแรงงานมี skill ให้ซาอุฯ
หลังรัฐบาล โดยพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ประสบความสำเร็จในการฟื้นฟูความสัมพันธ์กับซาอุดิอาระเบีย ซึ่งส่งผลดีต่อประเทศไทยในหลายเรื่อง โดยเฉพาะด้านแรงงานนั้น กระทรวงแรงงานของไทย และกระทรวงทรัพยากรมนุษย์และการพัฒนาสังคมแห่งซาอุดีอาระเบีย ได้ลงนามข้อตกลงความร่วมมือ 2 ฉบับ ประกอบด้วย ข้อตกลงว่าด้วยการจัดหาแรงงาน และข้อตกลงว่าด้วยการจัดหาแรงงานทำงานในบ้าน
แม้ซาอุฯ ยังต้องการแรงงานในบ้าน (แม่บ้าน พ่อบ้าน คนสวน คนทำความสะอาด คนขับรถ รปภ. คนดูแลผู้สูงอายุ-เด็กเล็ก) เหมือนเมื่อ 32 ปีก่อน แต่ได้พูดคุยกับทางซาอุฯ ว่า ประเทศไทยพัฒนาขึ้นมาก คนมีการศึกษาดี จบปริญญาตรีกันส่วนใหญ่ ดังนั้น แรงงานที่จะส่งไป จะเป็นแรงงานที่มีทักษะ (skill) เช่น บริหาร-บริการโรงแรม สปา วิศวกร ช่างเทคนิคขั้นสูง อย่างช่างเชื่อมท่อน้ำมันในโรงกลั่น
ซาอุฯ ต้องการแรงงาน 8 ล้านคน รองรับการเป็นเมืองเศรษฐกิจขนาดใหญ่
นายสุรชัย กล่าวอีกว่า ซาอุฯ มีประชากรทั้งหมด 32 ล้านคน เป็นคนในประเทศ 22 ล้านคน ที่เหลือประมาณ 10 ล้านคนเป็นชาวต่างชาติ และยังมีความต้องการแรงงานอีกถึง 8 ล้านคน เนื่องจากมีแผนพัฒนาประเทศ ‘วิชั่น 2030’ หรืออีก 8 ปีข้างหน้า โดยตั้งเป้าเป็นเมืองเศรษฐกิจขนาดใหญ่ เป็นศูนย์กลางการเงิน เทคโนโลยี และไอที บริการกลุ่มอาหรับทั่วโลก จึงต้องการให้คนเข้าไปอยู่อีก 8 ล้านคน เพื่อให้จำนวนประชากรเพิ่มขึ้นเป็น 40 ล้านคน
ศักยภาพแรงงานไทยขณะนี้ สามารถตอบสนองสิ่งที่ซาอุฯ ต้องการได้ คือ จะต้องเป็นแรงงานที่ตอบโจทย์การเป็น ‘ศูนย์กลางทางการเงินและศูนย์กลางทางเศรษฐกิจ’ ซึ่งคนไทยมีศักยภาพแต่โอกาสในไทยไม่เปิดเต็มที่ ถ้าไม่เกิดการลงทุนใหม่ ๆ ขึ้น นักศึกษาจบใหม่จึงไม่มีที่ทำงาน จึงต้องส่งเสริมการไปทำงานต่างประเทศ โดยจะต้องเป็นผู้ที่ชอบงานท้าทาย ชอบที่จะเรียนรู้และพัฒนาตัวเอง ซึ่งสิ่งที่จะได้ คือ
1.วัฒนธรรมการทำงาน ขั้นตอนกระบวนการต่าง ๆ ซึ่งสำคัญมาก
2.วัฒนธรรมด้านภาษา พูดภาษาอังกฤษได้ เพราะทุกวันนี้เราสู้เขาไม่ได้เพราะใช้ภาษาอังกฤษไม่ได้
3.วัฒนธรรมการใช้ชีวิตแบบมีวินัย คนทำงานในภาคธุรกิจจะต้องมีวินัยในการทำงาน
4.ค่าตอบแทนที่เป็นธรรม ซึ่งกระทรวงแรงงานจะต้องดูแล ให้ได้เม็ดเงินที่เป็นธรรม ค่าตอบแทนนอกจากเงินเดือนแล้ว ยังรวมถึงสวัสดิการต่าง ๆ ด้วย
รับรอง ไม่ถูกหลอกแน่
หลังจากเปิดรับสมัครผ่านทางออนไลน์แล้ว มีคนสมัครเข้ามาเรื่อย ๆ จึงได้จับคู่แมตชิงกับบริษัทผู้ว่าจ้าง ซาอุฯ จะว่าจ้างในลักษณะ B2B (ระหว่างธุรกิจกับธุรกิจ) ภาครัฐไม่เกี่ยวข้อง ดังนั้น กระทรวงจึงจะช่วยกรองงาน และกำลังหาช่องทางส่งคนเข้าไปทำงานในกลุ่มปิโตรเคมิคอลของยุโรป ที่จะไปเปิดในซาอุฯ
สำหรับการดูแลแรงงานนั้น กระทรวงฯ ยืนยัน จะไม่ให้เกิดการเอารัดเอาเปรียบหรือถูกหลอกแน่นอน โดยได้จัดส่งผู้ตรวจจัดหางานเข้าไปดูหน้างานแล้ว ประกอบกับที่ซาอุฯ มีทูตแรงงานอยู่ ถ้าแรงงานมีปัญหาจะช่วยเหลือได้ โดยทูตแรงงานทำงานในเชิงรุก จะออกตรวจเยี่ยมและติดตามอย่างใกล้ชิด ถ้ามีเหตุอะไรสามารถติดต่อและสื่อสารกันได้ตลอดเวลา รวมถึงการดูแลเรื่องโรคระบาด ภัยพิบัติ หรือภาวะสงคราม รัฐบาลซาอุฯ ยืนยันจะดูแลแน่นอน ทั้งการจัดหาที่พัก การอพยพ ถ้าเกิดเหตุไม่สงบขึ้น
“อยากให้มั่นใจว่า กระทรวงรายงานในยุคปัจจุบัน ที่นายสุชาติ ทำหน้าที่เป็นรัฐมนตรีมาประมาณ 2 ปี ได้เปลี่ยนแปลงอะไรมากมาย ยกระดับความสุขของผู้ใช้แรงงาน ให้ความเป็นธรรมทั้งฝ่ายนายจ้างและลูกจ้าง เพราะต้องอยู่ร่วมกันต้องไปด้วยกัน” นายสุรชัย ชัยตระกูลทอง กล่าวย้ำ
สำหรับผู้ที่สนใจไปทำงานต่างประเทศ สามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมที่สายด่วนกระทรวงแรงงาน โทร.1506 กด 2 กรมการจัดหางาน หรือหากสนใจเข้ารับการฝึกอบรม หรือทดสอบมาตรฐานฝีมือแรงงาน สอบถามข้อมูลได้ที่ สายด่วนกระทรวงแรงงาน โทร.1506 กด 4
