เขื่อนแก่งกระจาน จ.เพชรบุรี จัดเป็นเขื่อนเอนกประสงค์ และยังเป็นเขื่อนดินแห่งแรกของประเทศไทย สร้างปิดกั้นแม่น้ำเพชรบุรี บริเวณเขาไม้รวกและเขาจ้า
ตัวเขื่อนเริ่มก่อสร้าง เมื่อปี พ.ศ.2504 แล้วเสร็จและเริ่มใช้งานในปี 2509 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดำเนินมาทรงเปิดเขื่อน เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ.2509
เขื่อนแก่งกระจาน มีวัตถุประสงค์เพื่ออำนวยประโยชน์ด้านการชลประทาน บริเวณที่ราบจังหวัดเพชรบุรี และจังหวัดใกล้เคียง รวมทั้งยังให้ประโยชน์ด้านการประมง การคมนาคมทางน้ำ และการพักผ่อนหย่อนใจ โดยตัวเขื่อนอยู่ในความดูแลของกรมชลประทาน
ต่อมา การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ได้ดำเนินการติดตั้งเครื่องกำเนิดไฟฟ้าที่เขื่อนแก่งกระจาน จำนวน 1 เครื่อง ขนาดกำลังผลิต 19 เมกะวัตต์ โดยเริ่มดำเนินการก่อสร้างโรงไฟฟ้า ปี 2514 แล้วเสร็จและผลิตไฟฟ้าได้ วันที่ 10 สิงหาคม 2517 ทำให้เขื่อนแห่งนี้ไม่เพียงช่วยด้านการชลประทาน แต่ยังมีผลพลอยได้คือ การผลิตไฟฟ้า
หลังจากที่โรงไฟฟ้าพลังน้ำเขื่อนแก่งกระจาน ใช้งานมาเป็นระยะเวลายาวนาน กฟผ. ได้ปรับปรุงโรงไฟฟ้าใหม่ ในช่วงปี 2551 และเปิดใช้งานในเดือนพฤษภาคม 2553 เพื่อทำให้การผลิตไฟฟ้ามีประสิทธิภาพดีขึ้น
