ตามที่มีการโปรดเกล้าฯ ถอดฐานันดรศักดิ์ ยศทหาร และเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เจ้าคุณพระสินีนาฏ พิลาสกัลยาณี เนื่องจากกระทำความผิดราชสวัสดิ์ และไม่จงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ จึงเกิดคำถามว่า “ราชสวัสดิ์” หรือ “กระทำความผิดราชสวัสดิ์” คือ อะไร เราจะมาเปิดความหมายของสองคำนี้กัน
“ราชสวัสดิ์” อ่านว่า ราด-ชะ-สะ-หฺวัด เป็นคำสอนที่สืบต่อกันมายาวนาน โดยเฉพาะในหมู่ข้าราชบริพารและทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ ประกอบด้วยคำว่า ‘ราช+สวัสดิ์’ ซึ่งบรรยงค์ สุวรรณผ่อง สื่อมวลชนอาวุโส และประธานกรรมการจริยธรรมวิชาชีพ สมาคมนักข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทย อธิบายไว้ในเฟซบุ๊กส่วนตัว Banyong Suwanpong ว่า “ราชสวัสดิ์” เป็นคำสมาสมาจาก ‘ราช-’ ที่หมายถึง พระเจ้าแผ่นดิน กับ ‘สวัสดิ์’ ที่หมายถึง ความดี ความงาม ความเจริญรุ่งเรือง – ‘ราชสวัสดิ์’ ในที่นี้ ไม่ได้มีความหมายตรงตัวตามคำสมาส แต่หมายถึง ‘ขนบ’ ที่ผู้รับใช้เบื้องพระยุคลบาทพึงกระทำ
“ผิดราชสวัสดิ์” ในราชกิจจานุเบกษา ฉบับทะเบียนฐานันดรฯ ประเภท ข. ที่ประกาศวันนี้ จึงหมายถึง ประพฤติผิดกฎ หรือขนบธรรมเนียมอันดีงาม ที่ผู้รับใช้ถวายงานเบื้องพระยุคลบาทพึงกระทำ
สำหรับที่มาของคำว่า “ราชสวัสดิ์” นายพอพล สุขใส เขียนวิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาจารึกภาษาไทย ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร เมื่อปี 2550 ในหัวข้อ ‘ราชวัสตี’ คำสอนของวิธุรบัณฑิตสำหรับข้าราชการ ที่สืบทอดในวรรณกรรมคำสอนของไทย อันได้รับมาจาก ‘วิธุชาดก’ และปรากฎในวรรณคดีไทยหลายเรื่อง เช่น โคลงพาลีสอนน้อง โคลงราชานุวัตร พาลีสอนน้องคำกลอน แต่บทที่แพร่หลายนั้น มาจากขุนช้างขุนแผน ตอนที่ 15 ขุนแผนต้องพรากนางลาวทอง ซึ่งเป็นคำสอนของนางทองประศรี ที่สอนพลายแก้วก่อนไปรับราชการว่า การเป็นข้าราชการต้องรักษาราชสวัสดิ์ 10 ให้จงดี จึงจะมีความก้าวหน้าในชีวิตราชการ (งานของพระราชา) 
นอกจากนี้ ยังมีผู้นำบทพระราชนิพนธ์ “ราชสวัสดิ์” มาจัดทำเป็นบทเพลง เพื่อให้ข้าราชการในราชสำนักจำให้ขึ้นใจและยึดมั่นปฏิบัติตาม
ขอบคุณ : โรงเรียนพลาธิการ กรมพลาธิการทหารเรือ
https://www.freepik.com
Rak Chat Channel S.2 รักชาติ แชลแนล 2
