หลายสัปดาห์ที่ผ่านมา กรมอุทยานฯ มีมติจากที่ประชุมคณะกรรมการที่ปรึกษาด้านวิชาการจัดการอุทยานแห่งชาติทางทะเลเกาะสิมิลันและอ่าวมาหยา เตรียมออกประกาศปิดอ่าวมาหยา ในเขตอุทยานฯ หาดนพรัตน์ธารา-หมู่เกาะพีพี จ.กระบี่ ตั้งแต่วันที่ 1 มิ.ย. – 30 ก.ย. 61
เนื่องจากมีจำนวนนักท่องเที่ยวมากเกินขีดความสามารถที่พื้นที่จะรองรับได้ และมีปัญหาหาดทรายทรุด ปะการังได้รับความเสียหาย จากการจอดเรือเกยหาดและพฤติกรรมอื่นๆของนักท่องเที่ยว ซึ่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
หมู่เกาะลันตาใหญ่เป็นพื้นที่ใน จ.กระบี่ ที่นักท่องเที่ยวแนวอนุรักษ์ต่างหมายตามาสร้างประสบการณ์ใหม่ให้ชีวิต ด้วยบริเวณโดยรอบที่ยังคงความอุดมสมบูรณ์ทรัพยากรธรรมชาติและระบบนิเวศ ที่ไม่ได้เกิดจากการสร้างหรือเปลี่ยนแปลงสภาพเพื่อให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวเหมือนกับหลายๆเกาะยอดนิยมในภาคใต้
ทำให้เกาะลันตาแห่งนี้ นับได้ว่าเป็นพื้นที่ที่ไม่มีจุดรั่วไหลทางการท่องเที่ยว มีเสน่ห์ดึงดูดให้ชาวต่างชาติ โดยเฉพาะกลุ่มนักท่องเที่ยวยุโรปและนักท่องเที่ยวกลุ่มสแกนดิเนเวียน ที่นิยมการท่องเที่ยวแนวผจญภัยแวะเวียนมาในทุกฤดูกาล
การพัฒนาการท่องเที่ยวในเกาะลันตา จึงไม่ได้หมายถึงเพียงการประชาสัมพันธ์ให้มีนักท่องเที่ยวจำนวนมากเข้ามาสร้างรายได้ในชุมชน แต่เป็นพัฒนาศักยภาพที่มีอยู่ให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด นั่นคือการรักษาไว้ซึ่งระดับความสมดุลของนักท่องเที่ยวที่มีคุณภาพและทรัพยากรธรรมในท้องถิ่น เพื่อทำไปสู่เป้าหมายการเป็นแหล่งท่องเที่ยวแบบ Green Destination
โดยมีการผสานความร่วมมือกันระหว่างคนในชุมชนและคณะวิจัยจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย ในแผนงาน “การกำหนดขีดความสามารถในการรองรับการท่องเที่ยวเพื่อสร้างมาตรฐานการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวในพื้นที่หมู่เกาะลันตา จังหวัดกระบี่” โดย ผศ.ดร.ดรรชนี เอมพันธุ์
คณะวิจัยได้เข้ามาทำการศึกษาถึงผลกระทบและกำหนดขีดความสามารถในการรองรับทางการท่องเที่ยวที่เหมาะสม ทั้งด้านนิเวศวิทยา ด้านจิตวิทยา ด้านสังคมวัฒนธรรม และด้านเศรษฐกิจ เพื่อสร้างมาตรฐานการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวทางทะเลในพื้นที่หมู่เกาะลันตา
อันจะนำไปสู่การกำหนดจำนวนนักท่องเที่ยวและระดับการใช้ประโยชน์ที่เหมาะสมกับขีดความสามารถในการรองรับของทรัพยากรในพื้นที่
อาทิ การบริหารจัดการ ‘เกาะรอก’ ซึ่งเป็นเกาะที่อยู่ในบริเวณเกาะลันตา ที่นับวันยิ่งมีนักท่องเที่ยวมากขึ้นและคาดว่าจะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆในอนาคต จนเกินขีดความสามารถในการรองรับ และเกิดผลกระทบต่างๆตามมา
จากการวิจัยพบว่า บริเวณเกาะรอกมีความสามารถในการรองรับนักท่องเที่ยวได้ประมาณ 400 คน/วัน และมีข้อจำกัดของน้ำใช้บนเกาะที่อาจไม่เพียงพอหากมีนักท่องเที่ยวเกิดกว่าจำนวนที่คาดการณ์ไว้
ซึ่งฐานข้อมูลเหล่านี้ ทำให้มองเห็นถึงแนวทางการควบคุมจำนวนนักท่องเที่ยวและปริมาณน้ำใช้ โดยเฉลี่ยคนที่ต้องการเดินทางมายังเกาะรอกออกเป็นรอบๆ ด้วยการจองล่วงหน้าโดยอาศัยเทคโนโลยีในการติดต่อสื่อสาร
พร้อมกับการรณรงค์ให้นักท่องเที่ยวใช้น้ำอย่างประหยัด ที่สามารถนำน้ำใช้ส่วนที่เหลือนี้ไปเพิ่มขีดความสามารถในการรองรับนักท่องเที่ยวได้เพิ่มขึ้น สร้างความพึงพอใจให้กับนักท่องเที่ยวให้กลับมาเที่ยวซ้ำ ซึ่งเกิดประโยชน์และชุมชน
นอกจากนี้ บนเกาะลันตายังมี ‘เมืองเก่าศรีรายา’ หรือที่มักเรียกกันในหมู่นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติว่า ‘Lanta Old Town’ เป็นชุมชนเก่าแก่ที่มีอายุกว่าร้อยปี แหล่งเศรษฐกิจท้องถิ่นที่เปิดให้นักท่องเที่ยวเปลี่ยนบรรยากาศการสัมผัสธรรมชาติ ซึมซับวิถีชุมชนดั้งเดิม
เมืองเก่าแห่งนี้ได้ที่รวมเอาพหุวัฒนธรรมไว้อย่างลงตัว ทั้งชาวพุทธ ชาวคริสต์ ชาวมุสลิม และอุรักลาโว้ย ซึ่งปัจจุบันยังมีบ้านเรือนและสถาปัตยกรรมแบบดั้งเดิม อย่างบ้านเรือนที่สร้างจากไม้ที่ถูกถากด้วยขวานให้ได้ชม และอนุรักษ์วิถีชีวิตของชาวบ้านลันตา ซึ่งเป็นเสน่ห์ที่หาไม่ได้จากที่อื่น
ผสมผสานกับการประยุกต์สิ่งต่างๆตามยุคใหม่ อาทิ การดัดแปลงบ้านเรือนบางส่วนให้ร่วมสมัย อาทิ เกสต์เฮาส์ ร้านขายของที่ระลึกแบบพื้นเมืองและประยุกต์ ร้านอาหารริมน้ำ แกลอรี่ ร้านเครื่องดื่ม ฯลฯ
เกาะลันตาจังหวัดกระบี่ นับเป็นอีกหนึ่งโมเดลการท่องเที่ยวที่คำนึงถึงการดูแลรักษาทรัพยากรท่องเที่ยวและคุณภาพของประสบการณ์ท่องเที่ยวที่นักท่องเที่ยวควรจะได้รับไปพร้อมๆ กับการกระตุ้นให้เกิดระดับการใช้ประโยชน์ทางการท่องเที่ยวที่เหมาะสมในเวลาเดียวกัน
