งานศิลป์จากอดีตสู่ลวดลายบนผืนผ้าร่วมเรียนรู้งานเขียนลวดลายสังคโลกเวิร์คช้อปดีๆ ที่ “บ้านปรีดาภิรมย์” ต่อยอดสร้างรายได้คนรักงานศิลป์ชุมชนคนเมืองเก่า จ.สุโขทัย
“ลายสังคโลก” คำกล่าวนี้หลายคนคงนึกถึงเครื่องปั้นดินเผาสังคโลกเซรามิกเท่านั้น แต่ที่ จ.สุโขทัย ลวดลายสังคโลกสวยๆจากการบรรจงฝีมือลงบนผืนผ้าก็มีให้ชม ให้ใช้ ให้เลือกหาอันเป็นลวดลายที่บ่งบอกถึงอัตลักษณ์ของเมืองสุโขทัย ‘ลายสังคโลก’ ถือเป็นเอกลักษณ์ของสุโขทัยมาช้านาน ไม่ว่าจะเป็นชิ้นงานจากเครื่องปั้นสังคโลก หรือจะเป็นลวดลายบนผืนผ้าที่เรานำมาใช้ประจำวัน เช่นเสื้อ หมวก ร่ม โคมไฟ ย่าม กระเป๋า พัด กรอบภาพโชว์ และงานจากการสร้างขึ้นมาอื่นๆจากผ้า ที่มีความหมายสำคัญในชีวิตและวัฒนธรรมของสุโขทัย ‘ลายสังคโลก’ ก็ยังมีบทบาทสำคัญอย่างต่อเนื่องในประวัติศาสตร์และอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของสุโขทัยและคนไทยลวดลายที่ถูกบรรจงเขียนลงบนผืนผ้าสามารถบอกเล่าเรื่องราวประวัติศาสตร์ความเป็นมาได้ ในยุคหลายร้อยปีที่ผ่านมา
โดยไม่ใกล้ไม่ไกลจากอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยในพื้นที่เขตชุมชนเมืองเก่า ต.เมืองเก่า จ.สุโขทัย มีบ้านไม้หลังหนึ่งรอให้ทุกคนได้มาสร้างสรรค์ลวดลายสังคโลกผ่านผืนผ้าที่ “บ้านปรีดาภิรมย์” ที่นี่เราจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับรูปแบบและความหมายของลวดลายสังคโลก ซึ่งถือเป็นงานหัตถกรรมที่สำคัญของสุโขทัยมาช้านาน โดยปกติแล้วเรามักจะเห็นลวดลายสังคโลกอยู่บนเซรามิกหรือเครื่องปั้นสังคโลก ที่เมืองเก่าแห่งนี้คือต้นกำเนิดของสุโขทัยทุกวันนี้มีหญิงสาวท่านหนึ่งที่ถูกปลูกฝังในความเป็นคนสุโขทัยที่มีเอกลักษณ์และศิลปะในตัวเธอ คุณธารารัตน์ ปรีดาภิรมย์ “หรือฝน” ตัวเธอและครอบครัว และชาวบ้านชุมชนเมืองเก่าต้องการที่จะอนุรักษ์สืบสานลวดลายบนเครื่องสังคโลกเอาไว้ไม่ให้หายไปตามกาลเวลา จึงเกิดเป็นกิจกรรมเวิร์คช้อปดีๆ ให้นักท่องเที่ยวและบุคคลทั่วไปที่สนใจได้เข้ามามีส่วนร่วมในการหัดเขียนลวดลายสังคโลก
คุณธารารัตน์ ปรีดาภิรมย์ หรือ คุณฝน บอกเล่าไว้อย่างน่าสนใจว่า การลงมือวาดลวดลายต่าง ๆ ของ ‘ลายสังโลก’ ลงบนผืนผ้า เสื้อยืด กระเป๋าหรือโคมไฟ ไม่ว่าจะเป็น ลวดลายสัตว์ (ลายปลา ลายนกคุ้ม) ลวดลายพืชพรรณ (ลายดอกบัว ต้นไม้) และลวดลายเรขาคณิต แสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์กับวิถีชีวิต สังคม ความเชื่อและรูปแบบศิลปะเฉพาะของสุโขทัยจะเป็นวิธีการหนึ่งที่จะทำให้เกิดความเข้าใจในคุณค่าของ “จิตวิญญาณของวัฒนธรรม” เมืองสุโขทัย และเข้าใจอัตลักษณ์ของความเป็นสุโขทัยมากขึ้น และผู้ที่มาเรียนรู้เพื่อขยายคนสร้างงานศิล ใจรัก หรือทำเป็นอาชีพเสริม อาชีพหลัก ก็ล้วนแล้วแต่ความชอบของแต่ละคนที่สนใจ ส่วนตัวฝนและครอบครัวก็ยังใช้งานที่รักนี้มาเป็นงานสร้างรายได้ สร้างผลงานเพิ่มความรู้และแบ่งปันความรู้สู่ผู้อื่นมาทั้งชีวิตเช่นกัน
