สงขลา – สะเดา ไม้กวาดดอกหญ้าภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่ชาวบ้านตะโล๊ะ ตำบลปาดังเบซาร์ อำเภอสะเดา จังหวัดสงขลา รวมกลุ่มกันทำเพื่อเป็นการอนุรักษ์ และเสริมสร้างรายได้ในช่วงหน้าแล้ง พร้อมทั้งต่อยอดเปิดสอนให้กับเด็กและเยาวชนรุ่นใหม่ รวมถึงผู้ที่สนใจ จุดขายอยู่ที่ความคงทนสวยงามเป็นเอกลักษณ์คล้ายงวงช้าง ( มีคลิป )
เมื่อย่างเข้าสู่หน้าแล้งเริ่มตั้งแต่ประมาณปลายเดือนมกราคม ถึงเดือนเมษายน ของทุกปี ชาวบ้านตะโล๊ะ หมู่ที่ 8 ตำบลปาดังเบซาร์ อำเภอสะเดา จังหวัดสงขลา ต่างก็หาอาชีพเสริมเพื่อเป็นการหารายได้ สำหรับใช้จ่ายในครอบครัว ซึ่งชาวบ้านส่วนใหญ่มีอาชีพกรีดยางพารา และหยุดกรีดในระยะนี้เนื่องจากเป็นช่วงต้นยางผลัดใบ หนึ่งในอาชีพเสริมนั้ันก็คือการทำไม้กวาดดอกหญ้า
นายบูสมาน จิตรตรง อายุ 60 ปี บอกว่าการทำไม้กวาดดอกหญ้าในบ้านตะโล๊ะ มีเพียงแห่งเดียวคือที่หมู่ที่ 8 โดยเป็นภูมิปัญญาที่ตกทอดมาจากคนรุ่นก่อนๆ ในส่วนของตนเองรับการถ่ายทอดมาจากพ่อภรรยา ซึ่งการทำไม้กวาดดอกหญ้ามักจะเริ่มทำในช่วงหน้าร้อน เนื่องจากดอกหญ้าหรือที่ชาวบ้านเรียกว่า “ ดอกนกยูงไม้ไผ่ ’’ ซึ่งเป็นพืชขึ้นตามป่าเขาในธรรมชาติจะเริ่มเก็บดอกได้ ในช่วงปลายเดือนธันวาคม ถึงเดือนกุมภาพันธ์
โดยจะเลือกเก็บดอกหญ้าที่มีลักษณะสมบูรณ์ อยู่ในช่วงดอกบานพอดีๆ นำมาตากแดด 2 – 3 วัน จากนั้นก็นำมาทุบหรือฟาดเพื่อให้ดอกหลุดออกเหลือแต่ก้านดอกเท่านั้น จากนั้นก็แกะก้านดอกนำมามัดรวมเป็นกระจุกขนาดพอเหมาะ แบ่งตามความสั้นยาว หลังจากนั้นก็นำมามัดติดกับก้านดอกซึ่งเสริมด้วยไม้ไผ่ โดยสอดไว้ตรงกลางในส่วนที่เป็นด้ามไม้กวาด ก่อนตัดแต่งให้สวยงาม
ไม้กวาดดอกหญ้าของชาวบ้านตะโล๊ะมีจุดขายอยู่ที่ความคงทน ซึ่งเทคนิคอยู่ที่การเลือกดอกหญ้าอายุพอดีไม่อ่อนหรือแก่จัด มัดจนแน่นโดยใช้เชือกไนล่อน ซึ่งไม้กวาดแต่ละด้ามจะใช้ดอกหญ้าประมาณ 21 กระจุก และเอกลักษณ์เฉพาะอีกอย่างหนึ่งคือ ไม้กวาดของเราจะมีลักษณะงอนคล้ายๆงวงช้าง ทั้งนี้เกิดจากขั้นตอนการมัดและดึงเชือกจนแน่นนั่นเอง
ในส่วนของลูกค้ามักจะเป็นลูกค้าดั้งเดิม ที่ชอบใช้ไม้กวาดที่ผลิตจากวัสดุธรรมชาติ ซึ่งมีความคงทนคุ้มค่าใช้ได้นานหลายปี หลายคนก็ซื้อไปเป็นของฝาก ในปัจจุบันก็มีลูกค้าที่ทราบจากโลกออนไลน์เช่นเฟซบุ๊ก หรือไลน์ ติดต่อซื้อมา ราคาขายอยู่ที่ด้ามละ 100 บาทเท่านั้น หากเก็บหรือใช้ดีๆ ระวังไม่ให้ถูกน้ำไม้กวาดดอกหญ้าของที่นี่จะอยู่ได้ 3 – 4 ปีเลยทีเดียวซึ่งนับว่าคุ้มค่า
ปัจจุบันเพื่อเป็นการอนุรักษ์และสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น รวมถึงสามารถสร้างรายได้อีกด้วย ทางกลุ่มซึ่งมีกันประมาณ 10 กว่าคนได้มีการถ่ายทอดและสาธิตการทำไม้กวาดดอกหญ้าให้กับเด็กนักเรียน เยาวชน รวมถึงผู้ที่สนใจอยู่เป็นประจำ ซึ่งมีนักเรียนหลายรุ่นที่ฝึกทำจนชำนาญและสร้างรายได้ให้กับครอบครัวได้แล้ว ซึ่งหากใครสนใจที่จะเยี่ยมชมการทำไม้กวาดดอกหญ้า หรือซื้อไม้กวาดไปใช้สามารถติดต่อได้ที่ บังบูสมานฯ โทร 093-417 – 0713
