7 กุมภาพันธ์ 2528 ถือเป็นวันแห่งประวัติศาสตร์ของชาวแม่เมาะ ที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมราชบพิตร พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมเสด็จพระราชดำเนินมาทรงประกอบพิธีเปิดโรงไฟฟ้าแม่เมาะ กว่า 37 ปีแล้ว ที่โรงไฟฟ้าแม่เมาะ ได้ยืนหยัดเป็นหนึ่งในแหล่งกำเนิดพลังงานไฟฟ้าหลักอันสำคัญของประเทศ ซึ่งวันที่ 29 สิงหาคม 2562 โรงไฟฟ้าแม่เมาะเครื่องที่ 4-7 ได้ถึงวาระปลดระวาง ปัจจุบันอยู่ระหว่างการประเมินมูลค่าสินทรัพย์เพื่อวางแผนบริหารจัดการให้เกิดประโยชน์สูงสุด โดยมีโรงไฟฟ้าพลังความร้อนแม่เมาะเครื่องที่ 14 หรือ MM-T14 ซึ่งเป็นโรงไฟฟ้าเทคโนโลยีใหม่ ที่มีประสิทธิภาพทั้งการผลิตและการควบคุมมลสารได้เท่ากับและดีกว่าโรงไฟฟ้าเดิมมารับช่วงต่อการรักษาความมั่นคงด้านพลังงาน
.
ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาโรงไฟฟ้าแม่เมาะ ต้องเดินเครื่องผลิตกระแสไฟฟ้าตลอด 24 ชั่วโมง ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว การใช้งานระบบอย่างต่อเนื่องแบบไม่มีวันหยุดเช่นนี้ จะไม่สามารถดำเนินไปได้อย่างราบรื่น หากไม่ได้รับการบำรุงรักษาโดยทีมงานที่มีศักยภาพ ผู้ปฏิบัติงานทุกส่วนที่เกี่ยวข้องมีความพยายามในการซ่อมแซมดูแลระบบให้มีเสถียรภาพในการทำงานอยู่เสมอ ถือเป็นความท้าทายของฝ่ายการผลิตโรงไฟฟ้าแม่เมาะและฝ่ายบำรุงรักษาโรงไฟฟ้าแม่เมาะ ที่ต้องทำงานสอดประสานกัน เพื่อคอยระวังรักษาโรงไฟฟ้าปัจจุบันที่มีอายุการใช้งานค่อนข้างสูง ให้คงการเดินเครื่องผลิตกระแสไฟฟ้าอย่างมั่นคงสอดรับความต้องการพลังงานไฟฟ้าในทุกวินาที
.
ปี 2565 นี้ มีอีกหนึ่งเหตุการณ์สำคัญที่โรงไฟฟ้าแม่เมาะได้เข้ามามีบทบาทในการช่วยเหลือวิกฤตด้านพลังงานของประเทศ โดยคณะกรรมการนโยบายพลังงานแห่งชาติ (กพช.) ได้เห็นชอบแนวทางการแก้ปัญหาบริหารการจัดการก๊าซธรรมชาติ ในช่วงสิ้นสุดสัญญาสัมปทานแหล่งก๊าซเอราวัณ โดยให้การเลื่อนแผนการปลดโรงไฟฟ้าแม่เมาะ เครื่องที่ 8 ที่มีกำลังการผลิต 300 เมกะวัตต์ เป็นหนึ่งในแผนการแก้ปัญหาด้านราคาพลังงาน ซึ่งแต่เดิม กฟผ. จะดำเนินการปลดระวางโรงไฟฟ้าแม่เมาะเครื่องที่ 8 ในวันที่ 1 มกราคม 2565 โดยได้เลื่อนการปลดระวางออกไปจนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2565 เพื่อให้โรงไฟฟ้าถ่านหินที่มีต้นทุนการผลิตไฟฟ้าที่ต่ำกว่าก๊าซ LNG มาช่วยตรึงราคาต้นทุนค่าไฟฟ้า อย่างไรก็ตามแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศไทย พ.ศ.2561-2580 ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 1 (PDP2018 Revision1) ได้กำหนดให้ทยอยปลดระวางโรงไฟฟ้าถ่านหินเพื่อมุ่งสู่นโยบายความเป็นกลางทางคาร์บอนของประเทศไทย โดยโรงไฟฟ้าแม่เมาะที่ใช้ถ่านหินลิกไนต์เป็นเชื้อเพลิงหลักจะสิ้นสุดภารกิจในปี 2593
