ราชบุรี ในวันนี้ ( 29 พ.ค. 67 ) ที่บ้านของนายประจวบ เจริญวงศ์ษา อายุ 80 ปี อยู่บ้านเลขที่ 39 หมู่ 9 ต.ทุ่งหลวง อ.ปากท่อ จ.ราชบุรี ซึ่งเป็นบ้านอีกหลังหนึ่งในหมู่บ้านที่มีการเลี้ยงแย้ ซึ่งเป็นสัตว์ชนิดหนึ่งที่ชอบอาศัยอยู่ในป่า และค่อนข้างหายากแล้วในปัจจุบันนี้ โดยเลี้ยงมาเกือบ 10 ปี มีแย้มากกว่า 1,000 ตัว ออกลูก ออกหลาน ขยายพันธุ์ ออกมาหากินอาหาร และวิ่งเล่นกันเต็มบริเวณพื้นที่ในหมู่บ้าน
โดยเฉพาะที่บ้านของลุงประจวบจะมีกอไผ่ และต้นไม้หลายชนิด ช่วยให้ร่มเงาและความชุ่มชื้นเป็นอย่างดี ทำให้แย้ซึ่งมีลักษณะลำตัวคล้ายกิ้งก่า ด้านข้างมีลวดลายเป็นจุดดำ ๆ ข้างแก้มออกสีส้ม จะชอบมาขุดรูอยู่ใต้ต้นไม้ และใกล้กับกอไผ่ เนื่องจากเป็นดินร่วนปนทราย จนเริ่มออกลูกหลานมากขึ้นเรื่อย ๆ เมื่อปีที่แล้วมีประมาณ 700 – 900 ตัว แต่มาปีนี้เพิ่มมากขึ้นกว่า 1,000 ตัว ส่วนตัวที่เห็นเมื่อปีที่แล้ว มาปีนี้ตัวใหญ่โตขึ้น และคุ้นชินกับคุณลุงประจวบ ที่เคยเลี้ยงให้อาหาร จนสามารถจับเล่นได้ และแย้จะชอบกินอาหารจำพวก ผลไม้ เช่น แตงโม มะม่วง และแมลง เช่น แมลงเม่า ลุงประจวบจะคอยเอาผลไม้และแมลงเม่า มาโยนให้กินในช่วงสาย ๆ ของทุกวัน กลายเป็นความผูกพัน จนรู้สึกเอ็นดู มีความคุ้นเคย สามารถเอามือลูบเล่นที่ตัวแย้บางตัวได้ ซึ่งตามปกติแย้จะมีนิสัยกลัว ดุ และจะกัด ทำร้ายด้วยถ้าไม่มีความเคยชิน
จากการสอบถามลุงประจวบ เจ้าของบ้าน กล่าวว่า เดิมที่จะมีแย้มาอาศัยประมาณ 10 – 20 ตัว ต่อมาได้ออกลูกหลานเพิ่มมากขึ้นทุกปีอีก ขยายพื้นที่ออกไปอยู่ทั่วไปในหมู่บ้าน เวลาฝนตกจะมีแมลงเม่ามาให้มันกิน จนมันเชื่องจับตัวเล่นได้ รวม ๆ น่าจะมากกว่า 1 พันตัวแล้ว โดยจะอาศัยอยู่รอบๆหมู่บ้านและบริเวณกอไผ่ที่มีความชุ่มชื่น ส่วนศัตรูของแย้ก็จะเป็นพวกงู นกกระยาง นกเหยี่ยว ที่จะชอบมาหาจิกกินลูกแย้ ก็จะคอยไล่ไป พอขึ้นมาจากรูก็จะออกหากินได้ประมาณ 1 เดือน ครบเวลามันก็จะลงรูใต้ดินคล้ายจำศีล โดยจะเอาดินปิดทับรูไว้ ประมาณ 6 – 7 เดือน ที่อยู่ในรูก็จะออกลูก พอครบกำหนดก็จะโผล่จากรูขึ้นมาพร้อมลูก ๆ หากินบนดิน เป็นแบบนี้ทุกปี ถ้านกและศัตรูไม่รบกวนน่าจะมีฝูงแย้มากกว่านี้ ซึ่งทำให้รู้สึกเพลิดเพลินดีเมื่อได้เห็นและนำอาหารมาให้กิน
อย่างไรก็ตาม จากการสังเกต บริเวณบ้านของลุงประจวบ พบว่ามีสภาพร่มรื่น เย็นสบาย เนื่องจากมีต้นไม้ขนาดใหญ่ มีกอไผ่ที่ให้ความชื้น พบรูของแย้ขุดอาศัยอยู่จำนวนมาก ทั้งรูเล็ก รูใหญ่ พอขยับเข้าไปใกล้สังเกตดี ๆ ก็จะพบลูกแย้ค่อย ๆโผล่ออกมาจากรูเพื่อขึ้นมาหาอาหารกิน และวิ่งเล่นไปมาแถวนั้น ด้วยความเคยชินและความรู้สึกปลอดภัยจากที่อยู่อาศัย จึงทำให้เห็นฝูงแย้นี้มาหลายปีแล้ว
