ประเพณีแข่งเรือ เป็นประเพณีหน้าน้ำของคนไทย เป็นการละเล่นในยามน้ำหลากที่สืบทอดมาแต่โบราณ และมักมีการแข่งเรือควบคู่ไปกับการทำบุญ ปิดทอง ไหว้พระและงานกฐิน ช่วยสร้างบรรยากาศให้งานบุญครึกครื้นขึ้น
ประเพณีแข่งเรือ เป็นการละเล่นที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวไทยในชนบทถิ่นที่อยู่อาศัยใกล้น้ำ ในช่วงเดือนสิบเอ็ดและเดือนสิบสอง ชาวบ้านเว้นว่างจากการทำไร่ทำนา เป็นโอกาสที่หนุ่มสาวได้พบปะเกี้ยวพาราสีกัน ได้เห็นฝีไม้ลายมือของชายอกสามศอก ได้เห็นความสามัคคีพร้อมเพรียงของเหล่าหนุ่มฝีพาย การแข่งเรือมักมีการเล่นเพลงเรือ เพลงปรบไก่ เพลงครึ่งท่อน และสักวาโต้ตอบกันระหว่างหนุ่มสาวหลังการแข่งเรือ เป็นการใช้ฝีปากไหวพริบและความเป็นเจ้าบทเจ้ากลอน โต้ตอบเกี้ยวพาราสีกัน ได้แสดงความสามารถทั้งหญิงและชาย ผู้ดูมีทั้งอยู่บนตลิ่ง และที่พายเรือกันไปเป็นหมู่ ต่างสนุกสนานกันทั่วหน้า
ประเพณีการแข่งขันเรือยาวจังหวัดพิจิตร มีความเกี่ยวเนื่องกับศรัทธาของพุทธศาสนิกชนชาวพิจิตร ซึ่งเริ่มต้นขึ้นครั้งแรกเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2450 ครั้งสมัยเจ้าคุณพระธรรมทัสส์มุนีวงค์ (เอี่ยม) เจ้าอาวาสวัดท่าหลวง และเจ้าคณะจังหวัดพิจิตร ได้กำหนดจัดการแข่งขันขึ้นในวันขึ้น 6 ค่ำ เดือน 11 ของทุกปี ต่อมาระดับน้ำของแม่น้ำน่านลดลงเร็วกว่าปกติในช่วงเวลาดังกล่าว ทำให้มีการปรับเปลี่ยนเวลาการจัดงานมาเป็น วันขึ้น 6 ค่ำ เดือน 10 และในปี พ.ศ. 2524 ซึ่งในอดีตผู้ชนะจะได้รับผ้าห่มองค์หลวงพ่อเพชรเป็นรางวัล ต่อมาได้เปลี่ยนรางวัลเป็นธงที่มีรูปหลวงพ่อเพชรแทน และในปัจจุบันทางจังหวัดพิจิตรได้ร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย จัดให้มีการแข่งขันเรือยาวประเพณีขึ้นเป็นงานประจำปี ชิงรางวัลถ้วยพระราชทานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เรื่อยมา
โดยได้มีการถ่ายทอดสด การแข่งขันเรือยาว ชิงถ้วยพระราชทาน ผ่าน Internet ในวันที่
* วันที่ 31 สิงหาคม -1 กันยายน ณ ลำน้ำน่าน หน้าวัดหัวดง
* วันที่ 7-8 กันยายน 2562 วัดท่าหลวง พระอารามหลวง อำเภอเมือง จังหวัดพิจิตร
รับชมตั้งแต่คู่แรกจนถึงคู่สุดท้ายทาง https://www.facebook.com/tukta.multimedia
พิจิตรทีวีดอทคอม-ตุ๊กตามัลติมีเดียร์
https://www.youtube.com/watch?v=DijlUjd8Mt4&t=3s
