เพชรบูรณ์-“อธิบดีกรมศิลป์”ลงพื้นที่สำรวจแนวบัพเฟอร์โซนเมืองโบราณศรีเทพ จ่อขยายเขตโบราณสถานเพิ่ม เครือข่ายต้านหลุมเจาะน้ำมันยื่นหนังสือต้านจี้ยกเลิกไม่ใช่ชะลอ
เวลา 13.00 น.วันที่ 10 มีนาคม ที่อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ อ.ศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์ นายอนันต์ ชูโชติ อธิบดีกรมศิลปากรพร้อมคณะ ลงพื้นที่ติดตามและสำรวจบริเวณกลุ่มโบราณสถานเขาคลังนอก ซึ่งเป็นแหล่งโบราณคดีสำคัญของเมืองโบราณศรีเทพ หลังจากคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยอนุสัญญาคุ้มครองมรดกโลก มีมติให้ขึ้นบัญชีชั่วคราวมรดกโลก(Tentative List) เพื่อสำรวจคอร์โซนหรือกลุ่มโบราณสถานเด่นและพื้นที่บัฟเฟอร์โซน เพื่อเตรียมประกาศขยายเขตโบราณสถานเพิ่มเติม พร้อมสำรวจพื้นที่กลุ่มโบราณสถานบริวารเขาคลังนอก ซึ่งมีพื้นที่ใกล้ชิดกับหลุมขุดเจาะปิโตรเลียม STN-2 ซึ่งมีกระแสคัดค้านจากชาวเพชรบูรณ์ซึงจี้ให้ทีการยกเลิดไม่ใช่แค่ชะลอโครงการ โดยนายอนันต์ได้ร่วมประชุมสรุปแนวทางดำเนินการต่อเนื่องกับนางสุริยา สุดสวาท หัวหน้าอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพพร้อมนักโบราณคดีอุทยานฯ จากนั้นจึงเดินทางไปที่เขาคลังนอกเพื่อสำรวจพื้นที่จริง
อย่างไรก็ตามก่อนนายอนันต์จะเข้าประชุมฯ ได้มีเครือข่ายวัฒนธรรมโดยเฉพาะสภาวัฒนธรรมอำเภอศรีเทพ โดยนายประจวบ นาคเทียน ประธานสภาวัฒนธรรมอำเภอศรีเทพ น.ส. กัญจน์ณัฏฐ์ ภารฤทธิ์ ประธานสภาวัฒนธรรมตำบลศรีเทพ นายสุพล พูลพิพัฒน์ ประธานเครือข่ายองค์การโลกสีเขียว ได้ยื่นหนังสือคัดค้านหลุมขุดเจาะปิโตรเลียม STN-2 ของบริษัทน้ำมัน ที่มีแผนจะเปิดหลุ่มเจาะใกล้กลุ่มโบราณสถานเขาคลังนอก
โดยเบื้องต้นนายอนันต์กล่าวปัดไม่ต้องยื่น โดยชี้แจงว่าเพราะกรมศิลปากรได้ทำเรื่องไปถึงบริษัทฯเรียบร้อยแล้ว และก็รู้ว่าอยู่ในเขตที่เป็นไปไม่ได้หรอก กรมศิลป์ก็มีกฎหมายต้องปฏิบัติตามกฎหมาย ไม่ต้องห่วง แต่ภายหลังอธิบดีกรมศิลปากรได้รับหนังสือไว้ จากนั่นมอบให้ทางสำนักศิบปากรที่ 4 ลพบุรีรับไป
นายอนันต์ ชูโชติ อธิบดีกรมศิลปากร ให้สัมภาษณ์เพิ่มเติมว่า การลงพื้นที่ในวันนี้ เพื่อให้ทางอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ และสำนักศิลปากรที่ 4 จัดทำแผนปฏิบัติการ ในการอนุรักษ์และพัฒนาในภาพรวมทั้งหมดของอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ เมื่อเราส่งเมืองศรีเทพขึ้นสู่บัญชีชั่วคราว ตัวที่เรียกกันทับศัพท์ว่าคอร์โซลหรือเขตโบรานสถานโดดเด่น ซึ่งมีการขึ้นทะเบียนแล้วได้แก่เมืองโบราณศรีเทพและเขาคลังนอก ซึ่งเมืองโบราณศรีเทพก็ลาวประมาณ 2800 กว่าไร่ เขาคลังนอกราว 14 ไร่ นี่คือส่วนที่มีการกำหนดขอบเขตชัด แต่อย่างไรก็ตามตัวเขาคลังนอกที่มาวันนี้ก็เนื่องจาก ตอนที่ขึ้นทะเบียนนั้นได้มีการสำรวจและพบ เฉพาะตัวเขาคลังนอก ซึ่งเป็นตัวสถูปหลัก
อธิบดีกรมศิลปากรกล่าวว่า พอในระยะถัดมาทางอุทยานฯได้สำรวจและพบว่า แกน 4 ทิศของเขาคลังนอกมีเจดีย์ลาย ในแกนทิศทางเหนือใต้ตะวันออกและตะวันตก เหมือนเป็นมณฑลหรือเจดีย์ประกอบ ซึ่งหลายองค์อยู่นอกเขตที่มีการขึ้นทะเบียน ก็จะมาตรวจสอบว่าเราจะขยายการขึ้นทะเบียนบริเวณนี้ หรือไม่ ก็ต้องประเมินดูและอาการก็คือคอโซน น่าจะเป็นตัวเมืองทั้งเมืองนอกและเมืองใน ก็คือเขาคลังนอกซึ่งต้องทำบัฟเฟอร์โซน ก็ต้องมาดูว่าในส่วนที่จะควบคุมดูแลไม่มีผลกระทบกับตัวโบราณสถานหลักที่จะขึ้นมรดกโลก
นายอนันต์กล่าวอีกว่า วันนี้ก็มาสำรวจและมีการพูดคุยกันหารือกับทางอุทยานว่า ขอบเขตจะแค่ไหนซึ่งจะแค่ไหนก็แล้วแต่ เราต้องมีคำตอบในเชิงวิชาการ ให้กับประชาชนหรือเอกสารหลักในการขอขึ้นทะเบียนเราต้องให้เหตุผล คอร์โซนหรือบัฟเฟอร์โซนจะเป็นอย่างไร วันนี้จึงลงพื้นที่และนำทีมงานนักโบราณคดี สถาปนิกและผู้เชี่ยวชาญด้านสถาปัตยกรรมด้านการอนุรักษ์เข้ามาเพื่อจะมาดูพื้นที่และจะต้องไปกำหนดสิ่งเหล่านี้ซึ่งนี่คืองานที่ลงกันมาวันนี้
นายอนันต์กล่าว่า ส่วนเรื่องหลุมเจาะหรือแท่นขุดเจาะ STN-2 นั้นจริงๆแล้วกรมศิลปากรก็ไม่ได้เห็นด้วยตั้งแต่ต้นอยู่แล้ว และได้ทำเรื่องแจ้งไปทางบริษัท ว่าเราไม่เห็นด้วยแต่ว่าตัวนึงที่เข้ามาเป็นพิเศษก็คือว่า คำนึงถึงตัวเขาคลังนอก เนื่องจากว่ามีการสำรวจพบโบราณสถานเพิ่มขึ้นมากมาย โดยจะมีการขยายประกาศเขตพื้นที่เพิ่มเติมไหม ถ้าขยายเพิ่มเติมก็ต้องชี้แจงให้พี่น้องประชาชนเข้าใจ
“การลงพื้นที่ตรงนี้ก็ต้องการมาดูการกำหนดบัฟเฟอร์โซน และหากมีการกำหนดเรียบร้อย ก็จะแจ้งไปทางบริษัททีเดียวเลยว่าตรงนี้ไม่ได้ และแค่ไหนทำไม่ได้ไม่ใช่เฉพาะจุดนี้ อย่างน้อยในเขตบัฟเฟอร์โซนก็ทำไม่ได้ ไม่ควรมีเจาะแท่นเจาะส่วนนอกจากนี้ก็ไปดูกัน ให้บริษัทให้ดูว่ามีผลกระทบในด้านอื่นๆไหม”
นายอนันต์กล่าวว่า นอกจากนี้ยังสั่งการเรื่องการอนุรักษ์และพัฒนา ตรงไหนที่มีความจำเป็นจะต้องขุดค้นขุดแต่งเพิ่มเติม ก็ต้องมีการบูรณะ และส่วนไหนที่จะต้องมีการจัดทำแผนปรับปรุงภูมิทัศน์เพิ่ม ระบบสาธารณูปโภค ให้มีความเหมาะสมและยังกำชับด้วยว่าเมื่อเราจะขึ้นมรดกโลก หลายสิ่งหลายอย่างจะต้องมีการปรับตัวกันอีกเยอะมาก ควบคู่การการทำแผนปฎิบัติการ โดยตอนนี้ได้สั่งการให้ทำแผน 5 ปี ไม่ว่าจะเป็นแผนงานโบราณคดีหรืองานขุดค้นขุดแต่งงานบูรณะการปรับปรุงภูมิทัศน์ การใช้ที่ดินในตัวเมือง รวมทั้งแผนการให้ชุมชนมีส่วนร่วม
“การพัฒนาไม่ใช่เฉพาะในตัวเมือง ชุมชนที่อยู่รอบนอกให้พัฒนาเป็นเนื้อเดียวกับเมืองศรีเทพ เมื่อมาดูโบราณสถานแล้วจะได้สัมพันธ์กับชุมชน ซึ่งชุมชนจะได้มีส่วนในเรื่องของแหล่งท่องเที่ยว โดยแหล่งท่องเที่ยวเหล่านี้ไม่ใช่เฉพาะของกรมศิลปากร แต่จะอยู่รายรอบหมู่บ้าน ตัวเมืองและคงจะเข้ามามีบทบาทในการทำงานร่วมกัน และจะร่วมกันเดินไปสู่มรดกโลก”
นายอนันต์การพูดคุยชี้แจงกับชาวบ้านถึงการกันเขตบัฟเฟอร์โซนว่า ในขั้นตอนนี้จะเข้ามาทำการสำรวจและต้องดูเหตุผลต่างๆ และเมื่อเราลงตัวแล้วก็จะนำเสนอสู่จังหวัด และต้องพูดคุยกับชาวบ้าน และต้องชี้แจงจริงๆว่าไม่มีกระทบต่อความเป็นอยู่ในการทำมาหากิน เพียงแต่อาจจะมีการควบคุมบางสิ่งบางอย่าง คนดีก็คือว่าการทำโรงงานขนาดใหญ่จะเข้ามาในบัฟเฟอร์โซนจะไม่มีโอกาสได้เกิดขึ้น แต่การสร้างบ้านการทำมาหากินก็เป็นไปโดยปกติ เก่งแต่การอยู่ในบัฟเฟอร์โซนจะได้มีการพัฒนาควบคู่ไปกับโบราณสถานที่เป็นมรดกโลก ทุกอย่างที่พูดไว้ว่า ต้องไปด้วยกันระหว่างกรมศิลปากรกับชาวบ้าน กับชุมชนที่อยู่รายรอบ ในเขตที่เราจะประกาศเป็นมรดกโลก เพราะเมื่อถึงวันนั้นประโยชน์ไม่ได้ตกอยู่ที่กรมศิลปากรแต่จะตกอยู่ที่ศรีเทพและจังหวัดเพชรบูรณ์รวมทั้งภูมิภาคนี้ด้วย
เมื่อถามว่า กรณีหลุม STN-2 ถึงวันนี้ปัญหาจะเป็นที่ยุติได้หรือไม่ นายอนันต์กล่าวว่า ในรายละเอียดตรงนี้ตนคิดว่าต้อวให้เครดิตทางบริษัท เพราะเมื่อคิดโครงการขึ้นมาก็นำข้อมูลมาสู่ภาคประชาชน มาส่วนราชการโดยไม่ได้งุบงิบ แต่เมื่อมีกระแสสังขารแบบนี้แล้วทางกรมศิลปากรก็จะทำหนังสือคัดค้าน อย่างเป็นทางการที่จะคัดค้านไปยังบริษัทว่าเรา ใช้คำว่าไม่เห็นด้วยหรืออะไรต่างๆซึ่งขอให้ย้ายจากจุดนี้ไป ก็ต้องทำในลักษณะนี้
