นายฤทธิ์ จันทร์สุข อายุ 50 ปี ชาวบ้านตามุย ต.ห้วยไผ่ อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานี ซึ่งถูกเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติผาแต้ม แจ้งความดำเนินคดีกับพนักงานสอบสวน สภ.โขงเจียม ข้อหาบุกรุก ยึดครอง ทำประโยชน์ แผ้วถางเผาป่าทำไม้ หรือกระทำการใดๆ ให้เสื่อมสภาพป่าสงวนแห่งชาติโดยไม่ได้รับอนุญาต พร้อมด้วยเพื่อนบ้านเดินทางมาขึ้นศาลจังหวัดอุบลราชธานี ที่นัดไตร่สวนมูลฟ้องตามพนักงานอัยการได้ส่งฟ้องดำเนินคดีกับนายฤทธิ์ ตามพระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติหลายมาตรา
สำหรับคดีดังกล่าว นายฤทธิ์ถูกเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติ แจ้งความดำเนินคดีกับพนักงานสอบสวนว่า เมื่อวันที่ 14 เม.ย.2562 นายฤทธิ์ได้บุกรุกเข้าแผ้วถางป่าและตัดต้นไม้ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติและอุทยานแห่งชาติผาแต้ม เพื่อเพาะปลูกไร่มันสำปะหลังรวมพื้นที่ 2 ไร่เศษ คิดเป็นค่าเสียหายกว่า 120,000 บาท ต่อมานายฤทธิ์ได้เข้าพบพนักงานสอบสวนเจ้าของคดีเมื่อวันที่ 12 มิ.ย.ปีเดียวกัน พร้อมให้การปฏิเสธไม่ได้บุกรุก แต่เป็นพื้นที่ที่ได้รับมรดกมาจากบิดาและทำกินมาก่อนมีการประกาศเป็นเขตอุทยานแห่งชาติผาแต้ม
ต่อมาพนักงานอัยการได้ส่งฟ้องนายฤทธิ์ ต่อศาลจังหวัดอุบลราชธานี ในวันที่ 30 ก.ย.ที่ผ่านมา และศาลได้นัดไตร่สวนมูลฟ้องคดีในวันนี้ จึงได้เดินทางมาศาลตามที่ศาลสั่ง ซึ่งต่อมาศาลจังหวัดอุบลราชธานี ได้รับฟ้องและนัดสืบพยานโจทย์และจำเลยในวันที่ 28 และ 29 เม.ย.2563
สำหรับการถูกดำเนินคดีดังกล่าว สืบเนื่องจากเมื่อกว่า 100 ปี พ่อแม่นายฤทธิ์ได้เข้ามาอาศัยอยู่ในพื้นที่ทำกินติดริมแม่น้ำโขง เพื่อทำไร่ข้าวโพด ปลูกมันเทศ และสวนฝ้าย กระทั่งปี 2470 และได้ก่อตั้งเป็นหมู่บ้านตาม พ.ร.บ.การปกครองท้องที่ของกระทรวงมหาดไทย ชื่อว่าบ้านตามุย ต.ห้วยไผ่ อ.โขงเจียม และได้แบ่งพื้นที่ให้กับลูกๆรวมทั้งนายฤทธิ์ไว้ทำกินเลี้ยงครอบครัว โดยมีเอกสารการครอบครองที่ดินเป็น สค.1 และใบเสียภาษี ภบท.5
กระทั่งต่อมาปี 2535 กรมป่าไม้ได้ประกาศเขตอุทยานแห่งชาติผาแต้ม ทำให้เกิดไปทับซ้อนกับพื้นที่ทำกินของนายฤทธิ์ รวมทั้งคนในครอบครัวและเพื่อนบ้านหลายแปลง ต่อมาได้มีการเดินสำรวจพื้นที่และตกลงให้ชาวบ้านที่อาศัยอยู่มาก่อน สามารถทำกินอยู่ในที่ดินเดิมของตนได้โดยไม่มีความผิด
และในสมัยรัฐบาลนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ชาวบ้านที่ไม่มีเอกสารสิทธิ์ครอบครองที่ดิน แต่ได้อยู่มาก่อนได้รวมตัวเรียกร้องให้มีการออกโฉนดชุมชน เพื่อไม่ให้กรมป่าไม้มายึดที่ดินคืน แต่ในปี 2557 นายฤทธิ์ได้รับแจ้งจากเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติผาแต้มระบุ ตามภาพถ่ายทางอากาศพบว่า นายฤทธิ์และเพื่อนบ้านได้บุกรุกเข้าไปในเขตอุทยานแห่งชาติผาแต้ม และได้พยายามขับไล่ให้นายฤทธิ์และเพื่อนออกจากพื้นที่
กระทั่งปี 2562 เจ้าหน้าที่ได้เข้ามาเจรจาขอให้ชาวบ้านออกจากพื้นที่อีกครั้ง ถ้าไม่ยอมจะถูกแจ้งความดำเนินคดี ซึ่งเพื่อนบ้านจำนวน 3 ราย ยินยอมออกจากพื้นที่ตามที่เจ้าหน้าที่อุทยานอ้าง ส่วนนายฤทธิ์ ยังคงยืนยันว่าตนมีเอกสารการครอบครอง มีใบเสียภาษีดอกหญ้า และใบทะเบียนเกษตรกรได้ทำกินมาก่อนปี 2557 จึงถูกเจ้าหน้าที่แจ้งความดำเนินคดีดังกล่าว
หลังถูกจับกุมดำเนินคดีและอัยการนำตัวส่งฟ้องต่อศาลจังหวัดอุบลราชธานี สำนักงานยุติธรรมจังหวัดได้ใช้เงินกองทุนยุติธรรมจำนวน 60,000 บาท ประกันตัวนายฤทธิ์ออกมาสู้คดีดังกล่าว
ด้านนางนิภาพรณ์ ปุลา แกนนำชาวบ้านตามุยที่ต่อสู้เรื่องโฉนดชุมชนกล่าวว่า เจ้าหน้าที่ป่าไม้ใช้เพียงภาพถ่ายอากาศเป็นหลักฐานยืนยันว่านายฤทธิ์ บุกรุกแผ้วถางป่า ทั้งที่จุดดังกล่าวเป็นพื้นที่ทำกินที่นายฤทธิ์รับต่อมาจากบิดา ไม่ใช่เป็นการเข้าไปบุกรุกใหม่แต่อย่างใด ซึ่งเรื่องนี้ ชาวบ้านจำนวน 16 ครอบครัว ที่ไม่มีเอกสารการครอบครองที่ดินได้พยายามเคลื่อนไหวให้รัฐบาลนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ออกเป็นโฉนดชุมชน เพื่อความชัดเจนในการทำกิน แต่ก็ยังมาถูกจับดำเนินคดีทั้งที่ชาวบ้านอยู่มาก่อนจะมีการประกาศเป็นเขตป่าสงวนและอุทยานแห่งชาติผาแต้ม
นอกจากชาวบ้านตามุย ถูกดำเนินคดีฐานบุกรุกป่าสงวนแล้ว ก็ยังไม่ชาวบ้านอีก 6 รายของบ้านท่าล้ง ที่อยู่ใกล้กันก็ถูกเจ้าหน้าที่แจ้งความดำเนินคดี ซึ่งสำนักงานยุติธรรมจังหวัดอุบลราชธานี ได้เข้าให้ข้อแนะนำและชาวบ้านจะมาพบกับพนักงานอัยการในวันที่ 12 ธ.ค. เพราะก่อนหน้านี้ มีการยื่นเรื่องให้มีการพิสูจน์สิทธิ์การครอบครอง โดยมีหน่วยงานทหาร ปกครอง และอุทยานแห่งชาติ เข้าร่วมพิสูจน์พบว่า ชาวบ้านได้ครอบครองที่ดินทำกิน ทำประโยชน์มาก่อนการประกาศเขตอุทยานแห่งชาติแห่งนี้ด้วย
เกียรติรัตน์ ชัยสกุลวงศ์ ข่าว
