การซื้อเสียงแต่ละครั้งก่อนการเลือกตั้งยากที่จะจับได้ เพราะเป็นความสมยอมกันทั้งผู้ให้และผู้รับ
วิธีหนึ่งที่มีการทำกันในพื้นที่คือ การระดมคนมาเวทีปราศรัยใหญ่ หัวคะแนนก็จะแจ้งชาวบ้านให้มากัน และจะมีการให้ค่าเสียเวลา จะตีความว่าค่าน้ำมัน โน่นนี่ หรือซื้อเสียงก็สุดแท้แต่ ได้หัวละ 300 -500 บาท หัวคะแนนบางคนก็หักค่าหัวคิวบางคนก็ไม่หัก แต่จะไม่ให้กันในวันปราศรัย หัวคะแนนจะนำไปให้ที่บ้านวันหลัง มีการกระซิบบอกกันชัดเจน แบ่งกลุ่มกันไปแต่ละครั้งไม่ซ้ำกัน
ทีมหัวคะแนนจะมีรายชื่อคนที่มาครบถ้วน สามารถเช็กลิสต์ย้อนหลังได้ การไหลของเงินดังกล่าวจะมีประมาณ 3 รอบ ก่อนถึงวันเลือกตั้ง
แล้วถามว่าจะดำเนินคดีตามกฎหมายอย่างไร ในเมื่อเป็นการสมยอมกันระหว่างผู้ให้และผู้รับ แม้จะมีรางวัลนำจับ คนในพื้นที่ก็เป็นเพื่อนเป็นพี่เป็นน้องกัน ยากจะหักหลังกันเอง แต่ละพรรคไก่เห็นตีนงูงูเห็นนมไก่ จะมีก็แต่เป็นคนของฝ่ายตรงกันข้าม อาจจะแอบถ่าย หรือบางครั้งก็สร้างพยานหลักฐานเท็จเพื่อเล่นงานฝ่ายตรงข้าม หลักฐานที่จะมัดจับให้มั่นคั้นให้ตายก็ยาก กำลังแจก แจกอะไร แจกเงิน เงินค่าอะไร ส่วนใหญ่ก็ไม่แจกกันในที่โล่งแจ้งให้จับได้ง่าย ๆ
ตราบใดที่ประชาชนส่วนใหญ่ ยังสมยอมรับเงิน การซื้อสิทธิ์ขายเสียงก็ยากที่จะไม่เกิดขึ้น คงต้องรอถึงวันที่มีจิตสำนึกกันมาก ๆ การลงทุนด้วยเงินไม่ได้ผล เชื่อว่าชั่วอายุของเราคงได้เห็น
สุชัย เจริญมุขยนันท
