“เสื่อกกบ้านแพง” สินค้าเลื่องชื่อ ฝีมือกลุ่มสตรีแม่บ้าน อ.โกสุมพิสัย ภูมิปัญญาหัตถกรรมที่สืบทอดจากบรรพบุรุษ ที่นำมาแปรรูปเป็นสินค้าหลายชนิด ทำเงินให้ชุมชนพร้อมสร้างรายได้ให้กับครอบครัวตลอดทั้งปี
เสื่อหรือภาษาอีสานเรียกว่าสาด เป็นหัตถกรรมที่เกิดจากภูมิปัญญาที่สืบทอดมาครั้นบรรพบุรุษ โดยนำเอา”ต้นกก” หรือชาวอีสานเรียกว่า “ต้นผือ” ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติในท้อวถิ่นมาทอขึ้นเพื่อรองนั่งหรือปูรองนอนในครัวเรือน นอกจากนี้ชาวอีสานยังทอสาดเพื่อใช้เป็นสิ่งของแลกเปลี่ยนหรือเป็นของกำนัลตอบแทนระหว่างกัน และยังใช้เป็นสิ่งของประกอบการทำบุญสุนทานในงานมงคลต่าง ๆ อาทิ งานบวช งานแต่งงาน งานบุญทอดกฐินหรือแม้แต่งานบุญทอดผ้าป่า โดยปัจจุบันเสื่อกกพัฒนารูปแบบการใช้สอยตามยุคสมัย สามารถนำมาทอแล้วนำมาแปรูปเป็นวัสดุใช้สอยได้หลายอย่าง เช่น ที่รองแก้ว เบาะรองนั่ง กระเป๋า ตระกร้า กล่องทิซชู่ หมวก เป็นต้น ซึ่งสร้างรายได้ให้กับชาวบ้าน หลังว่างเว้นจากการทำไร่ทำนาได้เป็นอย่างดี
นางฉวีวรรณ วันดี ประธานกลุ่มสตรีทอเสื่อกกบ้านแพง หมู่ 1 ต.แพง อ.โกสุมพิสัย จ.มหาสารคาม เล่าว่า การทอเสื่อกก บ้านแพง ตำบลแพง อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม สืบทอดมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ เนื่องจากเป็นพื้นที่ที่อุดสมสมบูรณ์ หมู่บ้านตั้งอยู่ใกล้แหล่งน้ำ คือบึงแพง ซึ่งเป็นแหล่งที่มีต้นผือขึ้นตามธรรมชาติมากมาย ซึ่งต้นผือนี้ชาวบ้านนิยมนำมาเป็นวัสดุในการทอเสื่อ เพื่อใช้ในครัวเรือน ต่อมามีการผลิตมากขึ้น และเป็นของฝากให้กับญาติพี่น้องที่มาเยี่ยมเยียนกัน และยังสามารถจำหน่ายและแลกข้าวเปลือกสร้างรายได้ให้กับคนในครอบครัว จนมาปี 2546 ชุมชนได้รวมกลุ่มเพื่อความเข้มแข็ง ผลิตเสื่อกกจำหน่ายและได้รับความนิยมจากลูกค้าเพิ่มมากขึ้น พร้อมกับสร้างรายได้ให้กับสมาชิกอย่างน่าพอใจ ต่อมามีหลาย ๆ หน่วยงานเข้ามาให้การสนับสนุน ต่อมาในปี พ.ศ. 2561 กองทุนพัฒนาบทบาทสตรีได้อนุมัติเงินกู้ เพื่อขยายกำลังการผลิตเป็นจำนวนเงิน 200,000 บาท โดยกลุ่มได้จัดสรรเงินไปจัดซื้ออุปกรณ์ในการทอและตัดเย็บเสื่อกก การจัดหาต้นกกและวัสดุที่เป็นส่วนประกอบ และเป็นเงินทุนหมุนเวียนเสริมสภาพคล่องตัว นอกจากนี้ยังได้สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด มาถ่ายทอดความรู้ด้านเทคนิคการผลิต ตลอดจนหาช่องทางการตลาดให้ ทำให้กลุ่มมีการพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์จากเสื่อกกให้ตรงตามความต้องการลูกค้า จนมีออเดอร์สินค้าเพิ่มมากขึ้น
สำหรับสินค้าของกลุ่มที่ได้รับความนิยมและขายดี ได้แก่ เสื่อพับ เบาะนั่ง เบาะนอน หมวกคาวบอย ที่รองจาน รองแก้ว ตระกร้า กระเป๋า กล่องทิซชู่ เป็นต้น หากเป็นช่วงเข้าพรรษาและออกพรรษา มีออเดอร์ที่สั่งเข้ามามากที่สุด คือ เสื่อที่บุด้วยฟองน้ำ สำหรับพระสงฆ์และญาติโยมรองนั่งปฏิบัติธรรม นอกจากนี้ทางกลุ่มสตรีทอเสื่อกกบ้านแพงได้นำสินค้าออกบูธขายตามงานโอทอปต่าง ๆ ทั้งในภาคอีสาน และกรุงเทพมหานคร นอกจากนี้ยังผลิตเสื่อกกรูปแบบต่าง ๆ ตามออเดอร์ โดยมีลูกค้าทั้งในประเทศและต่างประเทศ ซึ่งลูกค้าในประเทศส่วนใหญ่จะเป็นห้างสรรพสินค้าชื่อดัง กลุ่มธุรกิจโรงแรม รวมถึงร้านของฝากชุมชน ส่วนลูกค้าต่างประเทศจะเป็นคนไทยที่อยู่ต่างแดนจะซื้อไปเป็นของฝากให้แก่เพื่อนฝูง โดยลูกค้าที่สนใจสามารถชมผลิตภัณฑ์จากเสื่อกกได้ที่ หมู่บ้านหัถกรรมเสื่อกกบ้านแพง ต.แพง อ.โกสุมพิสัย จ.มหาสารคาม หรือ เฟซบุ๊คเสื่อกกฮักแพง เพื่อสั่งซื้อผ่านช่องทางออนไลน์ได้เช่นกัน
