สระแก้ว – กรมส่งเสริมวัฒนธรรม เปิดตัวเมนูอาหารเด็ด ชู “น้ำพริกกระสัง” ได้รับการคัดเลือกเป็น “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น” จ.สระแก้ว เผยผู้คิดค้นระบุ นำกระสังมาใส่กับน้ำพริก มีมานานหลายสิบปีแล้ว เพราะเนื่องจากเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านที่ว่า การทำกับข้าวประเภทน้ำพริก หากหามะนาวไม่ได้หรือหาค่อนข้างยากในช่วงที่ขาดแคลน ชาวบ้านในพื้นถิ่นตาพระยา จ.สระแก้ว ก็เลยใช้ความเปรี้ยวจากลูกกระสัง ที่มีความเปรี้ยวเป็นทุนอยู่แล้วมาแทน จึงก่อให้เกิดน้ำพริกกะสังมาจนถึงปัจจุบัน
เมื่อวันที่ 7 ก.ย.66 ผู้สื่อข่าว จ.สระแก้ว ได้รับการเปิดเผยข้อมูลว่า ภายหลังกรมส่งเสริมวัฒนธรรม โดยนายโกวิท ผกามาศ อธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม ได้เผยแพร่ประกาศเรื่อง ผลการคัดเลือกกิจกรรม “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น” ภายใต้โครงการส่งเสริมและพัฒนายกระดับอาหารถิ่น สู่มรดกทางวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ความเป็นไทย (Thailand Best Local Food) “รสชาติ…ที่หายไป The Lost Taste” ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 เมื่อวันที่ 31 ส.ค.ที่ผ่านมา โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติศาสตร์ของอาหารไทย อาหารท้องถิ่น ที่มีความสัมพันธ์กับวิถีชีวิตคนไทย รวมถึงการรวบรวมและเผยแพร่ข้อมูลสารสนเทศ รวมทั้งเสนอสาระความรู้เกี่ยวกับอาหารไทย และอาหารท้องถิ่น ต่อยอดสมุนไพรไทย สรรพคุณทางเลือก และส่งต่อเป็นภูมิปัญญาที่มีการสืบทอดรุ่นสู่รุ่น เป็นการส่งเสริมศักยภาพของเครือข่ายวัฒนธรรมในการบริหารจัดการงานวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน บนพื้นฐานมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมท้องถิ่นนั้น
ทั้งนี้ จากการตรวจสอบ พบว่า เมนูอาหารที่ได้รับคัดเลือกของ จ.สระแก้ว คือ “น้ำพริกกระสัง” ซึ่งหลายคนสงสัยว่า น้ำพริกกระสังคืออะไร มีรสชาติอย่างไร เหตุใดจึงได้รับคัดเลือกให้เป็นตัวแทนอาหาร 1 จังหวัด 1 เมนู ของจังหวัดสระแก้ว โดย นายสุรพง ธรรมวรางกูร ตัวแทนจากสมาคมธุรกิจท่องเที่ยวและบริการ จ.สระแก้ว ได้นำข้อมูลที่มาของ”น้ำพริกกะสัง” มาเปิดเผยว่า “ต้องขอแสดงความชื่นชมกับ นายสุทัศน์ นะรานรัมย์ อดีตผู้ใหญ่บ้านโคกตาด้วง ต.ทัพไทย อ.ตาพระยา จ.สระแก้ว ที่คอยต่อสู้และผลักดันให้น้ำพริกกระสังเป็นเมนูประจำถิ่น จ.สระแก้ว
โดยที่มาที่ไปของน้ำพริกกระสังนั้น นายสุทัศน์ บอกว่า การนำกระสังมาใส่กับน้ำพริก มีมานานหลายสิบปีแล้ว เพราะเนื่องจากเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านที่ว่า การทำกับข้าวประเภทน้ำพริก หากหามะนาวไม่ได้หรือหาค่อนข้างยากในช่วงที่ขาดแคลน ชาวบ้านในพื้นถิ่นตาพระยา จ.สระแก้ว ก็เลยใช้ความเปรี้ยวจากลูกกระสัง ที่มีความเปรี้ยวเป็นทุนอยู่แล้วมาแทน จึงก่อให้เกิดน้ำพริกกะสังมาจนถึงปัจจุบัน จึงเรียกกันติดปากว่า “น้ำพริกกระสัง” ที่ใช้ลูกกระสังเป็นส่วนผสมในการทำน้ำพริกด้วย และเมนูประจำถิ่นอีกหลายชนิด ส่วนหนึ่งก็คือ ต้มเนื้อใส่ลูกกระสัง เพราะการต้มเนื้อใส่ลูกกระสัง จะทำให้น้ำซุปหอม ดับกลิ่นคาวเนื้อได้ ถือเป็นความสุดยอดของภูมิปัญญานี้ ซึ่งต้องยกประโยชน์ให้กับผู้ที่ขับเคลื่อนโดยเฉพาะ นายสุทัศน์ฯ ที่พยายามก่อให้เกิดสิ่งที่ดี ๆ ภายในพื้นที่จังหวัดสระแก้วเรา
อย่างไรก็ตาม สำหรับรายชื่ออาหารที่ได้รับคัดเลือกของแต่ละจังหวัด ซึ่งกรมส่งเสริมวัฒนธรรม ได้พิจารณาคัดเลือกกิจกรรม “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น” โดยมีรายการอาหารที่ได้รับการคัดเลือกเป็น “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น” ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2566 จำนวน 77 เมนู ดังต่อไปนี้
1.ข้าวตอกตั้ง จังหวัดกรุงเทพมหานคร
2.แกงมัสมั่นกล้วยไข่ จังหวัดกำแพงเพชร
3.ยำไกน้ำของ (สาหร่ายแม่น้ำโขง) จังหวัดเชียงราย
4.ตำจิ้นแห้ง จังหวัดเชียงใหม่
5.เมี่ยงจอมพล จังหวัดตาก
6.ทอดมันปลากราย จังหวัดนครสวรรค์
7.แกงแคไก่พื้นเมือง จังหวัดน่าน
8.หลนปลาส้มพะเยา จังหวัดพะเยา
9.ยำส้มโอกระทงทองสูตรเมืองชาละวัน จังหวัดพิจิตร
10.น้ำพริกเม็ดบัวปลาย่าง จังหวัดพิษณุโลก
11.ปิ้งไก่ข้าวเบือ จังหวัดเพชรบูรณ์
12.น้ำพริกน้ำย้อย จังหวัดแพร่
13.ข้าวส้ม โถ่โก้ จังหวัดแม่ฮ่องสอน
14.ยำปลาแห้ง จังหวัดลำปาง
15.แกงฮังเลลำไย อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน
16.ข้าวเปิ๊บสุโขทัย จังหวัดสุโขทัย
17.อั่วบักเผ็ด จังหวัดอุตรดิตถ์
18.ข้าวแดะงา จังหวัดกาฬสินธุ์
19.ปลาแดกบองสมุนไพร จังหวัดขอนแก่น
20.คั่วเนื้อคั่วปลา จังหวัดชัยภูมิ
21.เมี่ยงตาสวด จังหวัดนครพนม
22.เมี่ยงคำ (โคราช) จังหวัดนครราชสีมา
23.หมกหม้อปลาน้ำโขง จังหวัดบึงกาฬ
24.ขนมตดหมา จังหวัดบุรีรัมย์
25.แจ่วร้อนท่าขอนยาง จังหวัดมหาสารคาม
26.ตำเมี่ยงตะไคร้ ลำข่าสดใส่มดแดง จังหวัดมุกดาหาร
27.อั่วกบ (กบยัดไส้) จังหวัดยโสธร
28.ข้าวป้นน้ำยาปลาหลด จังหวัดร้อยเอ็ด
29.ส้าปลาน้ำโขง จังหวัดเลย
30.ละแวกะตาม จังหวัดศรีสะเกษ
31.แกงหวาย จังหวัดสกลนคร
32.เบาะโดง (น้ำพริกมะพร้าวโบราณ) จังหวัดสุรินทร์
33.หลามปลาน้ำโขง จังหวัดหนองคาย
34.เมี่ยงคำลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู
35.อู๋พุงปลา จังหวัดอำนาจเจริญ
36.ข้าวต้มมัดบัวแดง อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี
37.ลาบหมาน้อย จังหวัดอุบลราชธานี
38.แกงส้มญวน จังหวัดกาญจนบุรี
39.ต้มปลาร้าหัวตาล จังหวัดชัยนาท
40.ยำส้มโอ จังหวัดนครปฐม
41.ข้าวตอกน้ำกะทิทุเรียนนนท์ จังหวัดนนทบุรี
42.เมี่ยงคำบัวหลวง จังหวัดปทุมธานี
43.แกงคั่วส้มหน่อธูปฤาษีกับปลาช่อนย่าง จังหวัดประจาบคีรีขันธ์
44.แกงเหงาหงอด จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
45.แกงหัวตาล จังหวัดเพชรบุรี
46.แกงกะลากรุบ จังหวัดราชบุรี
47.ยำปลาส้มฟัก จังหวัดลพบุรี
48.แกงรัญจวน จังหวัดสมุทรสงคราม
49.ต้มยำปลาทูโบราณ จังหวัดสมุทรสาคร
50.แกงบวน จังหวัดสิงห์บุรี
51.ปลาหมำสมุนไพรทอดกรอบ จังหวัดสุพรรณบุรี
52.ปลาแนม จังหวัดอ่างทอง
53.ต้มส้มปลาแรด จังหวัดอุทัยธานี
54.ลุกกะทิ หรือน้ำพริกกะทิชองพร้อมผักเคียง จังหวัดจันทบุรี
55.หมูหงส์ จังหวัดฉะเชิงเทรา
56.ปลาคก จังหวัดชลบุรี
57.แกงเลียงกะแท่งหอยนางรม จังหวัดตราด
58.น้ำพริกป่ามะดัน จังหวัดนครนายก
59.แกงกะทินางหวาน จังหวัดปราจีนบุรี
60.แกงส้มผักกระชับ จังหวัดระยอง
61.ขนมย่างจากใจ จังหวัดสมุทรปราการ
62.น้ำพริกกะสัง จังหวัดสระแก้ว
63.ลาบหัวปลี จังหวัดสระบุรี
64.ปลาจุกเครื่อง จังหวัดกระบี่
65.แกงส้มหยวกกล้วยกับหมูสามชั้น จังหวัดชุมพร
66.โกยุก จังหวัดตรัง
67.ขนมปะดา จังหวัดนครศรีธรรมราช
68.อาเกาะ จังหวัดนราธิวาส
69.ข้าวยำ จังหวัดปัตตานี
70.อาจาดหู จังหวัดพังงา
71.แกงขมิ้น จังหวัดพัทลุง
72.น้ำซุปเมืองหลาง 9 อย่าง จังหวัดภูเก็ต
73.ข้าวยำโจร (ข้าวยำคลุกสมุนไพร) จังหวัดยะลา
74.ก็กซิมบี้ จังหวัดระนอง
75.ข้าวสตู จังหวัดสงขลา
76.ข้าวเหนียวเหลืองแกงแพะ จังหวัดสตูล
77.แกงขมิ้นไตปลาโบราณ จังหวัดสุราษฎร์ธานี
————————–
